Coraz mniej wypadków przy pracy w rolnictwie

Jak podaje KRUS w 2014 r. do jego jednostek zgłoszono ogółem 21 939 zdarzeń wypadkowych, o 1435 (6,1%) mniej niż w 2013 r. Natomiast liczba zgłoszonych wypadków rolniczych w 2015 r. jest o 1785 (8,1%) mniejsza niż w 2014 r.

Najczęstsze przyczyny wypadków w 2014 r. – które w zasadzie powtarzają się od wielu lat – to:

• niewłaściwa organizacja pracy,
• niewłaściwy stan maszyn i urządzeń,
• zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych – śliskie, grząskie, nierówne,
• niestosowanie obuwia roboczego lub stosowanie nieodpowiedniego,
• reakcja zwierzęcia na nieznane bodźce i otoczenie,
• niewłaściwe operowanie kończynami w strefie zagrożenia,
• niewłaściwe uchwycenie i trzymanie narzędzi,
• nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych, przyczep, wozów itp.,
• wady konstrukcyjne budynków, schodów i stanowisk dla zwierząt,
• niezabezpieczone otwory zrzutowe i kanały gnojowe.

Najczęściej do wypadków dochodziło na podwórzu i w obejściu gospodarstwa (43,1%). Równie często w pomieszczeniach produkcyjnych (30%) oraz podczas prac na polach i łąkach (12,1%). Większość wypadków odnotowano podczas prac związanych z obsługą zwierząt (19,1%). Wypadki z udziałem maszyn i urządzeń stanowiły 35,6% wszystkich zdarzeń poddanych analizie.

Od lat dominują natomiast te same zdarzenia powodujące urazy, można podzielić je na następujące grupy:

• upadek;
• pochwycenie i uderzenie przez ruchome części maszyn i urządzeń;
• uderzenie;
• przygniecenie;
• pogryzienie przez zwierzęta.

Te zdarzenia również w 2014 r. były najczęstszą przyczyną wypłacenia jednorazowego odszkodowania. 

Ponad 80% wypadków odnotowano w gospodarstwach rolnych o powierzchni nieprzekraczającej 15 ha. Najwięcej wypadków (65,4%) zgłoszono w gospodarstwach rolnych o profilu produkcji zwierzęco-roślinnej.

Najmniej wypadków odnotowano w 2014 r. w województwach:

• opolskim (5,4),
• śląskim (6,6),
• zachodniopomorskim (7,4),
• małopolskim (7,6).

Natomiast najwięcej wypadków miało miejsce w województwach:

• warmińsko-mazurskim (15,6),
• wielkopolskim (13,5),
• lubelskim (12,6) i 
• podlaskim (12,4).

Takie zróżnicowanie wskaźnika wypadkowości pomiędzy województwami, według KRUS, wynika przede wszystkim z różnic w:

• ukształtowaniu terenu,
• warunkach klimatycznych regionu,
• specyfice produkcji rolnej na danym obszarze oraz
• sytuacji ekonomicznej gospodarstw rolnych.

W 2013 i 2014 r. wypłacono po 77 jednorazowych odszkodowań z tytułu śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej. W 2015 r. liczba tych odszkodowań była o 14 mniejsza, co stanowi 18,8%.

Wśród chorób zarodowych od lat dominują choroby zakaźne i choroby układu oddechowego, jak astma oskrzelowa, a także choroby skóry. Od 2005 r. wzrasta liczba rolników którzy zapadli na choroby zakaźne przenoszone przez kleszcze – boreliozę i kluczowe zapalenie mózgu.

Wątpliwości ROP, po sprawozdaniu KRUS na temat wypadków przy pracy i chorób zawodowych, budzi natomiast praktyka przyznawania znaku bezpieczeństwa KRUS maszynom i urządzeniom, a zwłaszcza środkom ochrony indywidualnej, które wcześniej przeszły już odpowiednie procedury wymagane zgodnie z prawem UE oraz polskimi uregulowaniami. Zdaniem ROP takie dublowanie procedur jest nieuzasadnione, powiedziała prof. Danuta Koradecka, prezentując stanowisko ROP wobec materiałów przestawionych przez KRUS. Poza tym przytoczone zasady przyznawania znaku bezpieczeństwa KRUS opierają się na nieaktualnych normach i procedurach dokumentowania oceny zgodności.

Rada wskazuje na potrzebę dalszego doskonalenia działań prewencyjnych i procedur KRUS, podkreślając konieczność ukierunkowania działań na:

• Likwidację zagrożeń i zapobieganie najczęściej występującym wypadkom należącym w szczególności do takich grup jak upadek osób, pochwycenie uderzenie przez ruchome części maszyn, uderzenie, przygniecenie, i pogryzienie przez zwierzęta.
• Informowanie rolników o sposobach zapobiegania chorobom zawodowym , w tym wywołanych przez ukąszenie przez kleszcze.
• Intensyfikowanie działań prewencyjnych w tych regionach, w których wypadkowość lub zapadalność na choroby zawodowe jest najwyższa.
• Dalszej współpracy KRUS z instytucjami zaangażowanymi w ochronę zdrowia i życia oraz poprawę bezpieczeństwa i warunków pracy mieszkańców wsi w tym z PIP, ośrodkami doradztwa rolniczego, OSP, samorządami terytorialnymi,  organizacjami skupiającymi rolników.
• Weryfikację zgodnie z obowiązującym prawem zasad przyznawania znaku bezpieczeństwa KRUS. 

Źródło: http://rop.sejm.gov.pl/