Czad – cichy zabójca

Jak podają statystyki Państwowej Straży Pożarnej w ubiegłorocznym sezonie grzewczym, od września 2015 do końca marca 2016, podtruciu tlenkiem węgla uległo ponad 2229 osób, a 50 osób zmarło. Od września tego roku już 200 osób  zostało poszkodowanych, a 1 osoba zmarła. Statystyki są zatrważające.

Przerażająco niski, jak się okazuje, jest również poziom wiedzy Polaków o tlenku węgla.

Z badań zleconych przez MSWiA wynika, że świadomość na temat czadu i zagrożenia pożarowego jest niska” - powiedział podczas konferencji prasowej rozpoczynającej kampanię społeczną pod hasłem „Czad i ogień. Obudź czujność” minister Mariusz Błaszczak.

Według wspomnianych przez ministra Błaszczaka badań, aż 41% Polaków twierdzi, że potrafi rozpoznać czad!  Wynika z tego że co czwarty Polak myśli, że czad można poznać po zapachu lub po dymie.

Zadbajmy zatem o wiedzę naszych pracowników, która może uratować im życie i zdrowie, nie tylko w pracy ale i w domu.

Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, czyli nie zobaczymy go w postaci mgły, czy dymu i nie wyczujemy go po zapachu. Jest nieco lżejszy od powietrza, dlatego łatwo się z nim miesza i w nim rozprzestrzenia.

Potencjalne źródła czadu to:

• piece węglowe, gazowe lub olejowe;
• gazowe podgrzewacze wody;
• kominki
• kuchnie gazowe.

Powstaje w wyniku niepełnego spalania wielu paliw, m.in.:

• drewna,
• oleju,
• gazu,
• benzyny,
• nafty,
• propanu,
• węgla,
• ropy,

spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnej do zupełnego spalania.

Najczęstszą przyczyną wydzielenia się oraz nagromadzenia tlenku węgla jest brak dopływu świeżego (zewnętrznego) powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie. Kolejne przyczyny to:

• zanieczyszczenia,
• zużycie lub
• zła regulacja palnika gazowego,

a także przedwczesne zamknięcie paleniska pieca lub kuchni.

Powstawanie i gromadzenie się czadu związane jest również z zapchanym i nieszczelnym przewodem kominowym lub uszkodzeniem połączenia między kominami i piecami.

Trzeba również przypomnieć pracownikom, jak ważne jest przewietrzanie pomieszczeń. W niewietrzonych pomieszczeniach bardzo łatwo może dojść do tragedii. Szczelnie pozamykane okna (czasami jeszcze dodatkowo uszczelnione), pozaklejane kratki, brak otworów wentylacyjnych to wszystko może przyczynić się do gromadzenia się tlenku węgla.

Każda osoba powinna znać objawy zatrucia czadem. Zaalarmować powinien nas:

• - lekki ból, mdłości, wymioty, ogólne zmęczenie i osłabienie - lekkie zatrucie,
• - nasilający się ból głowy, senność, zaburzenia świadomości i równowagi, trudności z oddychaniem, oddech przyśpieszony, zaburzenia rytmu serca - średnie zatrucie,
• - drgawki, utrata przytomności - ciężkie zatrucie.

Powinniśmy również wiedzieć, co zrobić,  jak udzielić pierwszej pomocy osobie zatrutej tlenkiem węgla. Oto podstawowe kroki: 

• należy natychmiast zapewnić dopływ świeżego, czystego powietrza,
• jak najszybciej wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, na świeże powietrze,
• rozluźnić poszkodowanemu ubranie - rozpiąć pasek, guziki, ale nie rozbierać go, gdyż nie można doprowadzić do jego przemarznięcia,
• wezwać służby ratownicze (pogotowie ratunkowe - 999, straż pożarna - 998 lub 112);
• jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonania sztucznego oddychania i masażu serca.

Jako pracodawcy czy pracownicy służby bhp musimy pamiętać, że cięższym zatruciom ulegają osoby wykonujące prace związane z dużym wysiłkiem fizycznym, które znacznie szybciej, niż podczas odpoczynku, ze względu na zwiększoną częstość i głębokość oddechu, pochłaniają dawki trujące, a nawet śmiertelne.

Przypominamy także o obowiązku jaki spoczywa na zarządcach budynków oraz właścicielach przeglądu instalacji wentylacyjnej nie rzadziej niż raz w roku.

Jeżeli zaś chodzi o okresowe przeglądy instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych oraz ich czyszczenie to w przypadku używania do opalania:

• węgla i drewna, należy przeprowadzać je nie rzadziej, niż raz na 3 miesiące.
• gazu ziemnego czy oleju opałowego - nie rzadziej, niż raz na pół roku.

Używamy tylko sprawnych technicznie urządzeń, w których odbywa się proces spalania i zgodnie z instrukcją producenta kontrolujemy stan techniczny tych urządzeń grzewczych.

Sprawdzajmy systematycznie ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do otworu, bądź kratki wentylacyjnej; jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do otworu.

Warto rozmieścić czujki tlenku węgla w tej części zakładu (ale również i w domu) gdzie znajduje się potencjalne źródło czadu.  

Źródło: www.straz.gov.pl