Nowe wyzwania w zakresie BHP

17.03.2017AKTUALNE

Nowe wyzwania w zakresie BHP

Nowe technologie, rozwój sektorów gospodarki i zmiany w sposobie organizacji pracy mogą zwiększać zagrożenia. Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy w ramach projektu „Przewidywanie nowych i pojawiających się zagrożeń związanych z najnowszymi technologiami w perspektywie do roku 2020” zleciła przeprowadzenie badań w tym zakresie. Poznajmy zatem jakim wyzwaniom przyjdzie nam sprostać w niedalekiej przyszłości.

Kontrolowanie i egzekwowanie przepisów i zasad bhp w rozproszonych oddziałach firm i zakładów

Wśród gospodarek państw rozwijających się i wysoko rozwiniętych można zaobserwować coraz większe dążenie do decentralizacji i dekoncentracji procesów pracy. Z tym związane jest rozproszenie oddziałów zakładów pracy, co z kolei pociąga za sobą trudniejszy do nich dostęp. W związku z tym problemem staje się kontrolowanie i egzekwowanie przestrzegania przepisów i zasad bhp. W takim systemie niełatwo jest również zapewnić odpowiednie warunki BHP oraz pilnować przestrzegania dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa pracy.

Decentralizacja zachodzi w sektorze produkcji energii odnawialnej, w którym istnieje wiele małych, rozproszonych obiektów. Takie układy energetyczne, zwłaszcza gdy zostały zainstalowane przez nowych, niewykwalifikowanych uczestników sektora (lub majsterkowiczów), są zazwyczaj nietypowe i mogą stanowić zagrożenie, w szczególności dla pracowników obsługi technicznej.

Rozproszenie ryzyka w ramach małych zakładów i nowe grupy pracowników narażonych na zagrożenia

Upowszechnianie się zaawansowanych technologii produkcyjnych, np. druk 3D, przekłada się na zdecentralizowany i lokalny charakter produkcji. Taki rozwój zapewnia większą elastyczność i większe możliwości pod względem ekonomicznym. Powstawać będzie wiele mniejszych firma, mniejszych zakładów, gdzie trudniej będzie o zapewnienie odpowiednich warunków pracy. Oznacza to również rozproszenie ryzyka w ramach małych zakładów i narażenie nowych grup pracowników na zagrożenia.

Masowa indywidualizacja może również prowadzić do powstania problemów z zakresu bezpieczeństwa produktów i BHP, jeśli partia towaru ma jednorazowy charakter trudno jest określić lub wyegzekwować normy BHP.

Niższa świadomość i kultura bhp wśród przedstawicieli jednoosobowych firm

Częściowo w wyniku decentralizacji można oczekiwać – nie tylko w sektorach energii i produkcji – także wzrostu zjawiska podwykonawstwa, samozatrudnienia oraz powstawania mikro- i małych przedsiębiorstw. Rozwijające się branże mogą na przykład otwierać możliwości dla jednoosobowych firm (np. transportowych, które będą świadczyły usługi przewozu osób i towarów za pomocą nowych rodzajów ekologicznych środków transportu). Jednak tego typu struktury gospodarcze mogą mieć niższą świadomość i kulturę BHP, mniejsze środki na ten cel i ograniczony dostęp do służb BHP.

Nowoczesna technologia będzie wymagać nowych rozwiązań w zakresie bhp

Rozwój technologii będzie powodował również przemiany w procesach produkcji. To zaś będzie wymagało uzupełnienia, bądź nawet zmiany w dotychczasowych rozwiązaniach z zakresu bhp. Konieczny będzie poszukiwanie nowych rozwiązań w dziedzinie bhp.

Ważne

W przypadku wielu nowych technologii i procesów pracy nie będzie można bezpośrednio zastosować dotychczasowej wiedzy z zakresu BHP, wymagana jest bowiem szczegółowa wiedza, która nie została jeszcze w pełni wykształcona.

Również niektóre stare zagrożenia wymagać będą nowych, konkretnych umiejętności, gdy pojawiają się w nowych kontekstach i w nowych kombinacjach.

Instalowanie układów fotowoltaicznych na dachach stanowi połączenie tradycyjnych zagrożeń budowlanych z ryzykiem porażenia prądem elektrycznym. Pracownicy potrzebują zatem konkretnego szkolenia, aby móc wykonywać tego typu czynności.

Konflikty miedzy osiągnięciami nowoczesnej technologii a warunkami bhp

Kolejnym wyzwaniem są potencjalne konflikty pomiędzy realizacją celów nowoczesnych technologii, procesów pracy a BHP, szczególnie gdy te pierwsze będą traktowane na zasadzie priorytetu.

Roboty wykończeniowe w wydajnych energetycznie, szczelnych budynkach mogą narażać pracowników na większe stężenia niebezpiecznych substancji.

Ogólnie rzecz biorąc, może wzrosnąć ryzyko uwalniania nowych, trudnych do określenia i potencjalnie niebezpiecznych materiałów na przestrzeni całego cyklu życia nowoczesnych produktów, zwłaszcza w fazie ich przetwarzania, która następuje po wycofaniu produktów z eksploatacji.

Szybko rozwijające się technologie w zakresie fotowoltaiki, akumulatorów oraz nowych materiałów budowlanych, takich jak biomateriały i nanomateriały, będą musiały być ściśle monitorowane podczas całego cyklu życia pod kątem potencjalnych (nieznanych) zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa, w szczególności tych, które mogą objawić się dopiero po okresie kilku lat.

W coraz większym stopniu może również zachodzić zjawisko przenikania zagrożeń pomiędzy różnymi stanowiskami pracy. Zadanie wskazania związków przyczynowych pomiędzy pracą a chorobą będzie jednak coraz trudniejsze, jako że nikt już nie pracuje przez całe życie na jednym stanowisku.

Wysokie opłaty z tytułu utylizacji mogą skłaniać producentów odpadów do gospodarowania nimi we własnym zakresie, co skutkuje przeniesieniem ryzyka z profesjonalnego operatora na producenta odpadów.

Automatyzacja i nowoczesne technologie pozwolą na poprawę bezpieczeństwa pracy

Niemniej jednak wzrost poziomu innowacyjności i automatyzacji mogą przyczynić się do poprawy warunków BHP przez odsuwanie pracowników od niebezpiecznych zadań.

Zautomatyzowana produkcja budynków modułowych powinna poprawić stan bezpieczeństwa na placach budowy, jako że w fabryce łatwiej jest zapewnić odpowiednie warunki BHP.

Oczywiście mogą jednocześnie zaistnieć problemy podczas pracy człowieka z maszyną, a także ryzyko nadmiernego polegania na technologii – samobieżnych pojazdach i jazdy w kolumnie w przypadku transportu, czy też robotów współpracujących w przypadku produkcji.

Zmiany technologiczne potęgują działania w zakresie podnoszenia wiedzy o bhp.

Tak więc, w wyniku połączenia zmian okoliczności, w których występują znane obecnie zagrożenia oraz nowych jeszcze niezidentyfikowanych zagrożeń, a także różnych grup pracowników, konieczne będzie podjęcie odpowiednich działań na gruncie bhp. Pracownicy muszą mieć przede wszystkim wiedzę na temat takich zagrożeń, konieczne są zatem szkolenia bhp.

Reasumując potrzebne są zatem działania na rzecz podniesienia świadomości i przeszkolenia pracowników w zakresie nowych i powstających zagrożeń w miejscach pracy. Natomiast bez względu na to, czy zagrożenie jest nowe czy stare, ocena ryzyka w miejscu pracy pozostaje głównym czynnikiem do zapewnienia odpowiedniej profilaktyki z uwzględnieniem specyfiki analizowanego miejsca pracy i pracowników.

Źródło:

Raport „Zielone miejsca pracy a bezpieczeństwo i higiena pracy: Przewidywanie nowych i pojawiających się zagrożeń związanych z najnowszymi technologiami w perspektywie do roku 2020” https://osha.europa.eu


Poradnia 48 Portalu BHP

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.

Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.