Będą zmiany w przepisach dotyczących bhp przy ręcznych pracach transportowych

Zmiana rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. nr 26, poz. 313 ze zm.) jest konieczna w związku ze zmianą art. 176 Kodeksu pracy, w tym nowym upoważnieniem umożliwiającym określenie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, których nic będą mogły wykonywać jedynie kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią. Chodzi o ograniczenia w zatrudnianiu kobiet tylko z uwagi na ciążę lub karmienie piersią nie zaś z uwagi na płeć.

Dotychczasowe rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. poz. 545, ze zm.), wydane na podstawie obecnego art. 176 Kp, zawiera również ograniczenia dla kobiet nie będących w ciąży lub w okresie karmienia piersią, dotyczące m.in. wysiłku fizycznego, w tym ręcznego transportu ciężarów. W tej sytuacji stało się konieczne przygotowanie projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych, w celu określenia dla kobiet nie będących w ciąży lub w okresie karmienia piersią dopuszczalnych norm dotyczących wysiłku fizycznego, w tym dotyczących ręcznego przemieszczania przedmiotów.

W przygotowanym projekcie rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych proponuje się rozszerzenie obowiązującego rozporządzenia o przepisy określające normy dopuszczalnego obciążenia fizycznego, w tym związanego z ręcznym transportem ciężarów – dla kobiet nie będących w ciąży lub w okresie karmienia dziecka piersią. Proponuje się przeniesienie z rozporządzenia Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet norm dla kobiet nie będących w ciąży lub w okresie karmienia dziecka piersią. Normy te uzupełniono o dopuszczalne obciążenia przy określonych czynnościach, które w zmienianym rozporządzeniu zostały ustalone dla mężczyzn, a nie były dotychczas ustalone dla kobiet. W niektórych przypadkach zmodyfikowano także normy dla mężczyzn w celu ujednolicenia zasad bezpieczeństwa obowiązujących wszystkich pracowników

W przygotowanym przez resort pracy projekcie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie bezpieczeństw a i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych proponuje się:

1)      zmianę tytułu rozporządzenia na „rozporządzenie w sprawie bezpieczeństw a i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz pracach związanych z wysiłkiem fizycznym ”

2)      zmianę pkt 3 w § 1 polegającą na doprecyzowaniu, iż określone w rozporządzeniu dopuszczalne normy dotyczące ręcznego transportu przedmiotów odnoszą się do pracowników mających ukończone 18 lal, z wyłączeniem kobiet w ciąży lub w okresie karmienia dziecka piersią (normy dla kobiet w ciąży i karmiących dziecko piersią oraz dla pracowników młodocianych są określone w przepisach wydanych na podstawie art. 176 i art. 204 Kodeksu pracy).

3)      dodanie w § 6 ust. 3, w którym określony będzie dla kobiet dopuszczalny wydatek energetyczny na wykonywanie pracy związanej z wysiłkiem fizycznym, w tym związanej z ręcznym i pracami transportowymi;

4)      dodanie w § 6 ust. 4. w którym określony będzie dla mężczyzn dopuszczalny wydatek energetyczny na wykonywanie pracy związanej z ręcznym transportem przedmiotów, przy czym w zasadzie przyjęto wartości wydatku obecnie obowiązujące; dodatkowo określone będą wartości wydatku przy pracach dorywczych (kJ/min).

Jednocześnie projekt rozporządzenia zmieniającego zakłada usunięcie z § 7 mało precyzyjnego zapisu dotyczącego wydatku energetycznego, zawarty obecnie w pkt 5;

5)      określenie dopuszczalnych dla kobiet norm dotyczących ręcznego transportu przedmiotów – poprzez włączenie wartości tych norm do odpowiednich przepisów odnoszących się dotychczas do mężczyzn (przepisów rozdziału 3 rozporządzenia § 13-§16 oraz § 17, § 20 ust. 1, § 21 ust. 1-3, § 22 ust. 1, a także § 24 ust. 1).

Trzeba podkreślić, że dopuszczalne dla kobiet normy dotyczące ręcznego transportu przedmiotów określone w projekcie były opiniowane proponowane przez ekspertów z dziedziny ochrony pracy i medycyny pracy z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – PIB oraz Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi. Również w wielu przypadkach normy dla kobiet przenosi się z rozporządzenia w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet – bez zmiany ich wielkości.

Ponadto proponuje się w projekcie uzupełninie norm o dopuszczalne obciążenia przy określonych czynnościach dla kobiet, które obecnie są ustalone dla mężczyzn. Chodzi tu o normy obciążenia fizycznego kobiet:

• przy zespołowym przenoszeniu przedmiotów – zaproponowano, aby przy przenoszeniu przedmiotów o długości przekraczającej 4 m i masie przekraczającej 20 kg masa przypadająca na jedną kobietę nie przekraczała 10 kg przy pracy stałej i 17 kg przy pracy dorywczej,
• przy przetaczaniu przedmiotów o kształtach okrągłych – zaproponowano aby dopuszczalna masa przedmiotów na jedną kobietę wynosiła:

-     przy przetaczaniu po terenie poziomym utwardzonym - 80 kg,

-     przy w taczaniu na pochylnie - 20 kg,

• przy przenoszeniu materiałów ciekłych niebezpiecznych (gorących, żrących lub szkodliwych dla zdrowia) – zaproponowano, aby masa tych materiałów w raz z naczyniem i uchwytem nie przekraczała 10 kg,
• podczas oburęcznego przemieszczania przedmiotów – zaproponowano, aby składowa pozioma siły niezbędnej do zapoczątkowania ruchu przedmiotu nie przekraczała:

-     120 N przy pchaniu i

-     100 N przy ciągnięciu.

Natomiast na wniosek Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi w ramach projektowanych zmian obniżono dopuszczalną normę przy ręcznym przetaczaniu przedmiotów o kształtach okrągłych przez mężczyzn - z 300 kg do 200 kg.

W projekcie, tak jak jest to uregulowane obecnie w omawianym rozporządzeniu, normy dotyczące przewożenia na wózkach i na taczkach zróżnicowano w zależności od pochylenia terenu:

-     do 2% i powyżej 2% przy przewożeniu na wózkach szynowych oraz

-     do 5% i powyżej 5% przy przewożeniu na wózkach 2-, 3- i 4-kolowych.

Projekt zakłada również, podobnie jak w normach dla mężczyzn, zróżnicowanie dopuszczalny masy przy przewożeniu na wózkach 2-kolowych (przyjęto dla kobiet 140 kg) oraz na wózkach 3- i 4- kołowych (przyjęto 180 kg).

Ponadto projekt przewiduje niższe normy w przypadku przewożenia przedmiotów na taczkach i wózkach po pochyleniach przekraczających 5% oraz przy przewożeniu na wózkach po szynach po pochyleniach większych niż 2 %.

Planowany przez resort pracy termin wejścia w życie projektowanych zmian do rozporządzenia w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych to 1 maja 2017 r.

Opr. red.