Bezpieczeństwo pracy pod napięciem

Janusz Strzyżewski
28.08.2018AKTUALNE

Bezpieczeństwo pracy pod napięciem

Zasadą ogólną powinno być wykonywanie wszystkich prac przy instalacjach i urządzeniach elektrycznych przy wyłączonym napięciu i odpowiednim zabezpieczeniu przed przypadkowym załączeniem napięcia. Czasami jednak zachodzi potrzeba przeprowadzenia prac pod napięciem przy instalacjach i urządzeniach. Wówczas należy pamiętać, że muszą one być przeprowadzane według określonej procedury. Oto kilka wskazówek, które musicie mieć na uwadze organizując prace pod napięciem.

Korzyści 

Korzyści:

Informacje zawarte w tym artykule pozwolą Ci:

  • Właściwe zorganizować prace pod napięciem i uniknąć wypadków przy pracy
  • Prawidłowo określić zakres obowiązków pracowników wykonujących prace pod napięciem
  • Wyznaczyć do prac pod napięciem pracowników posiadających właściwe kwalifikacje i uniknąć wstrzymania prac

Prace pod napięciem należy wykonywać na podstawie pisemnego polecenia (zgodnie z rozporządzeniem ministra gospodarki z 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych). Polecenie takie powinno w szczególności określać:

a)       zakres, rodzaj, miejsce i termin wykonania pracy,

b)      środki i warunki do bezpiecznego wykonania pracy,

c)       liczbę pracowników skierowanych do wykonania pracy,

d)      pracowników odpowiedzialnych za organizację i wykonanie pracy, pełniących funkcje:

  • kierującego zespołem, dopuszczającego,
  • koordynującego,

e)      planowane przerwy w czasie pracy.

Uwaga!

Pracownicy kierowani do wykonywania prac pod napięciem powinni posiadać ważne zaświadczenie lekarskie. Natomiast pracownicy dozoru powinni spełniać takie same wymagania jak dla prac bez napięcia.

Wyznaczając osoby do prac pod napięciem, należy mieć na uwadze kompetencje i obowiązki poszczególnych pracowników. Wyróżnić tu możemy:

Poleceniodawcę – czyli pisemnie upoważnionego pracownika przedsiębiorstwa do wystawiania także pisemnych poleceń na wykonanie pracy pod napięciem.

Osoba ta powinna posiadać ważne świadectwo kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych na stanowisku dozoru (D). Do jej obowiązków należy:

a)       podjęcie decyzji o wykonaniu pracy pod napięciem i wydanie polecenia na pracę,

b)      wystawienie polecenia pisemnego na pracę pod napięciem,

c)       zarejestrowanie polecenia w rejestrze poleceń.

Koordynującego – czyli pisemnie upoważnionego pracownika przedsiębiorstwa do pełnienia funkcji koordynującego prace pod napięciem.

Osoba ta powinna także posiadać ważne świadectwo kwalifikacyjne D. Do obowiązków koordynującego należy:

a)       zapoznanie się z treścią polecenia pisemnego na pracę pod napięciem,

b)      wydanie zezwolenia na przygotowanie strefy pracy, dopuszczenie do pracy i likwidację strefy pracy,

c)       utrzymywanie łączności z kierującym zespołem,

d)      powiadomienie kierującego zespołem o zdarzeniach, które mogą wpłynąć na zmianę warunków pracy,

e)      przyjęcie meldunku od kierującego zespołem o przerwach w pracy oraz zakończeniu pracy,

f)        zapisanie w dzienniku operacyjnym ustaleń wynikających z pkt b) – e).

Kierującego zespołem, dopuszczającego – do którego obowiązków należy:

a)       dobór pracowników o umiejętnościach zawodowych odpowiednich do wykonania poleconej pracy,

b)      utrzymywanie łączności z koordynującym,

c)       rozeznanie strefy pracy,

d)      wybór kart technologicznych lub opracowanie „formularza planu pracy”,

e)      przekazanie treści polecenia pisemnego na pracę pod napięciem koordynującemu,

f)        uzyskanie zgody od koordynującego na przygotowanie strefy pracy i dopuszczenie do pracy,

g)       zaznajomienie podległych pracowników z zakresem prac do wykonania, sposobem przygotowania strefy pracy, występującymi zagrożeniami w strefie pracy i bezpośrednim sąsiedztwie oraz warunkami i metodami bezpiecznego wykonywania pracy – także w przypadku zwiększenia składu osobowego zespołu pracowników w trakcie wykonywania pracy,

h)      przygotowanie strefy pracy,

i)        ustalenie tożsamości i sprawdzenie świadectw kwalifikacyjnych oraz upoważnień do wykonywania prac pod napięciem członków zespołu,

j)        dopuszczenie do wykonania pracy,

k)       zapewnienie wykonania pracy w sposób bezpieczny,

l)        przerwanie pracy zespołu w przypadku stwierdzenia braku możliwości wykonania jej zgodnie z niniejszą instrukcją,

m)    egzekwowanie od członków zespołu stosowania właściwych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz właściwego sprzętu i narzędzi,

n)      nadzorowanie przestrzegania przez podległych pracowników przepisów bhp w czasie wykonywania pracy,

o)      odpowiedzialność za wykonanie pracy zgodnie z technologią oraz za jakość wykonanej pracy,

p)      sprawdzenie wykonania pracy,

q)      zlikwidowanie strefy pracy po jej zakończeniu,

r)       powiadomienie koordynującego o przerwach w pracy lub zakończeniu pracy.

Uwaga!

Generalnie prace pod napięciem muszą odbywać się według specjalnej instrukcji.

Stosowanie wyżej opisanych procedur minimalizuje ryzyko wypadku i jego konsekwencji prawnych. Zawsze trzeba jednak zachować zdrowy rozsądek i pamiętać o zasadzie ograniczonego zaufania, szczególnie gdy pracuje się z pracownikami o mniejszych kwalifikacjach.

Autor: 

mgr inż. Janusz Strzyżewski,
członek Centralnego Kolegium Sekcji Instalacji i Urządzeń Elektrycznych,
Polskiego Komitetu Oświetleniowego SEP oraz
Izby Inżynierów Budownictwa