Brak poprawy bezpieczeństwa na kopalniach – niepokojące wyniki kontroli

Kinga Grodzicka-Lisek
Kinga Grodzicka-Lisek
18.03.2015AKTUALNE

Brak poprawy bezpieczeństwa na kopalniach – niepokojące wyniki kontroli

Brak poprawy bezpieczeństwa na kopalniach zaniepokoił Radę Ochrony Pracy. Odnotowujemy wzrost liczby wypadków przy pracy. Skala wykrytych przez PIP podczas kontroli uchybień jest zatrważająca. Brak szkoleń bhp, oznakowania miejsc niebezpiecznych, urządzeń i instalacji energetycznych. Po przeanalizowaniu danych ROP przedstawiła swoje propozycje na poprawę sytuacji. Poznaj  proponowane działania.

Rada Ochrony Pracy przeanalizowała dane i informacje na temat bezpieczeństwa pracy w kopalniach odkrywkowych i otworowych, przygotowanych przez Wyższy Urząd Górniczy oraz Państwową Inspekcję Pracy a następnie, na posiedzeniu 24 lutego 2015 r., przedstawiła swoje stanowisko w tej kwestii. Radę niepokoi fakt braku poprawy stanu bezpieczeństwa w kopalniach odkrywkowych i otworowych. Kwestią dyskusyjną dla ROP jest również wskazanie przez WUG czynnika ludzkiego jako przyczyny większości wypadków przy pracy w górnictwie.

Przyczyny wypadków według WUG

Jak wynika z danych Wyższego Urzędu Górniczego w 2014 r. w kopalniach otworowych i zakładach wykonujących roboty geologiczne odnotowano wzrost liczby wypadków ogółem w stosunku do 2013 r. I chociaż jako główną przyczynę wypadków WUG podaje czynnik ludzki (ponad 85%) to ROP nie do końca daje temu wiarę. Wykazuje również WUG brak danych wskaźników częstości wypadków w przeliczeniu na liczbę zatrudnionych i/lub urobek wydobyty w danym roku.

Przyczyny wypadków według PIP

Jednocześnie ROP zestawiła z danymi WUG dane z kontroli PIP przeprowadzone w kopalniach odkrywkowych, przez inspektorów PIP w latach 2012– 2014. Z informacji PIP wynika nieco inna przyczyna wypadków przy pracy. Przyczyny ludzkie wypadków przy pracy w kopalniach odkrywkowych zadaniem PIP stanowiły 46%  i głównie dotyczyły nieprawidłowego lub niewłaściwego, samowolnego zachowania się pracownika. Natomiast według PIP przyczyną prawie połowy zbadanych wypadków (49%) były przyczyny organizacyjne, takie jak:

  • brak nadzoru nad pracownikami,
  • niewłaściwa koordynacja prac zespołów ludzkich,
  • brak instrukcji bhp,
  • dopuszczanie do pracy maszyn i urządzeń technicznych bez wymaganych przeglądów,
  • brak lub niewłaściwe przeszkolenie pracowników w zakresie bhp,
  • dopuszczenie do pracy pracowników z przeciwskazaniami lekarskimi lub bez badań lekarskich.

Trzeba przyznać, że skala uchybień jest duża, szczególnie iż kwestia dotyczy branży o podwyższonym ryzyku . Niepokoi też fakt rozbieżności w przyczynach wypadków między WUG a PIP.

Wyniki kontroli PIP

PIP przeprowadziła kontrole w 88 zakładach zajmujących się odkrywkowym wydobywaniem kopalin mineralnych. Większość z nich (72) to zakłady małe lub mikro. Niestety wyniki tych kontroli pozostawią wiele do życzenia, wskazują na ogromne uchybienia i konieczność podjęcia zdecydowanych działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa w tych podmiotach.

W połowie skontrolowanych zakładów występują nieprawidłowości, uchybienia lub braki w zakresie:

  • szkoleń bhp pracowników i pracodawców(55%),
  • oznakowania i zabezpieczenia miejsc niebezpiecznych, w tym dróg transportowych (50%).
  • zapewniania bezpiecznego użytkowania maszyn i urządzeń technicznych (48%).

Natomiast nieprawidłowości lub braki w zakresie urządzeń i instalacji energetycznych stwierdzili inspektorzy PIP w aż 78% kontrolowanych zakładów. Kontrolerzy PIP odnotowali również uchybienia w ocenie ryzyka zawodowego (36%).

Uwaga!

W 2015 r. PIP ma w planie kontrole w podziemnych zakładach górniczych, z uwagi na częste naruszanie przepisów i procedur skutkujących wypadkami przy pracy. Inspektorzy pracy kontrolować będą:

  • czas pracy w warunkach przekroczenia NDS i NDN czynników szkodliwych dla zdrowa,
  • prawidłowości w ocenie ryzyka zawodowego,
  • realizację wniosków profilaktycznych zapobiegających wypadkom pod ziemią.

Taki sam zakres kontroli dotyczył będzie firm świadczących usługi w zakładach górniczych. Także na stanowiskach eksploatacji urządzeń do odstawy urobku i podczas transportu materiałów oraz jazdy ludzi w podziemnych zakładach górniczych inspektorzy:

  • sprawdzą skuteczność ograniczania zagrożeń wypadkowych,
  • ocenią organizację stanowisk pracy, w tym prawidłowość wypełniania obowiązków przez osoby sprawujące nadzór.

W kontrolowanych kopalniach otworowych głównymi nieprawidłowościami stwierdzonymi przez inspektorów PIP były:

  • brak oznakowania miejsc składowania materiałów,
  • niepełne oznakowanie miejsc niebezpiecznych i ciągów komunikacyjnych,
  • brak lub nieprawidłowe oznakowanie umożliwiające identyfikację maszyn,
  • niepełne osłony elementów napędowych,
  • brak ocen dla użytkowanych maszyn w zakresie spełniania wymagań minimalnych bhp oraz
  • nieprawidłowości w zakresie organizacji prac przy urządzenia elektroenergetycznych.

Propozycje działań ROP

Zadaniem Rady Ochrony Pracy ujawniony stan rzeczy, a przede wszystkim brak poprawy bezpieczeństwa w kopalniach odkrywkowych i otworowych jest niepokojący. Proponowane działania, jakie zdaniem ROP, należy wprowadzić w życie to przede wszystkim:

  • zmiany w dochodzeniach powypadkowych WUG w zakresie kwalifikowania przyczyn w stosunku do skutków wypadków przy pracy, co ma fundamentalne znaczenie dla profilaktyki,
  • dalsze monitorowanie stanu bezpieczeństwa i przestrzegania przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach odkrywkowych i otworowych, w szczególności w zakładach małych i mikro oraz współdziałania PIP i WUG w tym zakresie,
  • prowadzenie działań mających na celu zapewnienie pracodawcom i pracownikom górnictwa odkrywkowego i otworowego, w szczególności z małych i mikroprzedsiębiorstw, dostępu do informacji o dotyczących ich wymaganiach bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dobrych praktykach służących ich skutecznej realizacji, w tym o metodach identyfikacji i eliminowania źródłowych przyczyn wypadków przy pracy,
  • zapewnienie pracodawcom i pracownikom górnictwa odkrywkowego i otworowego, w szczególności z małych i mikroprzedsiębiorstw, dostępu do odpowiedniej jakości szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Autor: 

Kinga Grodzicka-Lisek

Autor
Kinga Grodzicka-Lisek
Prawnik, specjalizujący się w zagadnieniach prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Kilkuletni pracownik kancelarii adwokackiej. Autorka wielu tekstów i porad w zakresie prawa pracy oraz bhp. Redaktor „Portalu bhp” i była redaktor naczelna „Bhp w firmie” w 2011 r., redaktor prowadząca poradnik „Szkolenia bhp w firmie” w latach 2007-2009.

Poradnia 48 Portalu BHP

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.

Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.