Czy przebudowa pomieszczeń w zakładach pracy zagraża bezpieczeństwu i zdrowiu pracowników?

Cała sprawa ma związek z uchwaloną ostatecznie przez Parlament w dniu 16 września 2011 r. ustawą o redukcji niektórych obowiązków dla przedsiębiorców, która znowelizowała art. 213 Kodeksu pracy. Po zmianach, projekty budowy lub przebudowy budynków, w których ma być wykonywana praca nie muszą być sprawdzane przez rzeczoznawców ds. bhp. Znowelizowane przepisy Kodeksu pracy przewidują jedynie, że pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przeciwko powyższej zmianie protestują związki zawodowe podkreślając, że zmiana przepisów zagraża bezpieczeństwu i zdrowiu pracowników. NSZZ Solidarność podkreśla też, że omawiana zmiana jest ponadto sprzeczna z prawem Unii Europejskiej, ponieważ Dyrektywa z 12 czerwca 1989 r. (89/391/EWG) w sprawie wprowadzenia środków w celu bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (Dz.U. L 183 z 29 czerwca 1989, s. 1) nie pozwala na zmniejszenie osiągniętego już stopnia ochrony pracowników w poszczególnych państwach członkowskich.

Natomiast rząd - autor nowelizacji ustawy o redukcji niektórych obowiązków dla przedsiębiorców powołuje się w uzasadnieniu wskazanej wyżej zmiany na art. 207 § 1 Kodeksu pracy (dalej: k.p.), który przewiduje, że pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Ponadto pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać - w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków - przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Przepis art. 207 § 2 k.p. zawiera katalog obowiązków pracodawcy w tym zakresie.

Dlatego też, zdaniem rządu, wystarczające jest pozostawienie obowiązku określonego w art. 207 k.p., który czyni pracodawcę odpowiedzialnym za stan warunków pracy w obiektach budowanych lub przebudowywanych.

Warto także zwrócić uwagę na to, że niedawno weszła w życie nowelizacja z 9 czerwca 2011 r. ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 142, poz. 829). Powyższa nowelizacja zniosła obowiązek sprawdzania przez inspektorów pracy, czy przy projektowaniu budowy, przebudowy lub modernizacji zakładu pracy przestrzegane były przepisy bhp. PIP nie musi także brać udziału w przejmowaniu do użytku wybudowanych lub przebudowanych obiektów budowlanych lub ich części.

Powyższe zmiany, i to zarówno ustawy o redukcji niektórych obowiązków dla przedsiębiorców, jak i ustawy o PiP w zakresie sprawdzania przez specjalistów przebudowywanych pomieszczeń w zakładzie pracy pod kątem przestrzegania przepisów bhp, zdaniem przedstawicieli związków zawodowych, zagrażają bezpieczeństwu pracy pracowników i ich zdrowiu.