Dobre praktyki bhp na budowach w Kujawsko-Pomorskiem

– Budownictwo jest branżą, w której zagrożenia wypadkowe są szczególnie duże, stąd też pojawił się pomysł pozyskania na terenie działania Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy świadomych pracodawców, będących sprzymierzeńcami Inspekcji w walce z brawurą, lekkomyślnością i złymi nawykami na budowie – mówi Małgorzata Porażyńska, Okręgowy Inspektorat Pracy w Bydgoszczy. – Inspiracją do podjęcia starań zmierzających do połączenia sił dużych firm budowlanych we wspólnych działaniach na rzecz bezpieczeństwa pracy były dobre praktyki i innowacyjne rozwiązania w zakresie BHP stosowane przez sygnatariuszy porozumienia krajowego – dodaje Małgorzata Porażyńska.

Według statystyk prowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy, co roku na polskich budowach dochodzi do ponad 100 wypadków śmiertelnych. Do tej pory pracodawcy prowadzili działania w swoich firmach, ale przez duże rozproszenie nie przynosiło to zmian w skali całego sektora. W 2010 roku z inicjatywy Przewodniczącego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa oraz Głównego Inspektora Pracy powstało Porozumienie dla Bezpieczeństwa w Budownictwie zrzeszające obecnie dwunastu generalnych wykonawców z całej Polski. W ślad za tą praktyką poszli w 2014 roku Okręgowi Inspektorzy Pracy w Bydgoszczy i Rzeszowie. Tak powstały pierwsze lokalne Porozumienia.

–To bardzo ważne, żeby lokalnie przedsiębiorcy współpracowali, wymieniali się doświadczeniami i podnosili standardy – mówi Michał Wasilewski, koordynator Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie, Skanska. – Jedna  organizacja nie jest w stanie przeprowadzić działań naprawczych w skali rynku. Każda budowa jest inna ze względu na dużą zmienność zespołów ludzi, lokalizacji i wiele innych uwarunkowań. Mamy nadzieje, że w najbliższym czasie podobne inicjatywy narodzą się w innych regionach – dodaje Michał Wasilewski.

Porozumienie dla Bezpieczeństwa Pracy w Bydgoszczy zawarte zostało 22 maja 2014 r. Deklarację podpisało pierwotnie osiem firm budowlanych, do których w kolejnych latach dołączyły jeszcze dwie. Porozumienie ma charakter otwarty. Może przystąpić do niego każda firma branży budowlanej, a głównym warunkiem jest uznanie celu jakim jest nadrzędność bezpieczeństwa pracy w działalności gospodarczej.

– Bezpieczeństwo pracy od zawsze jest naszym priorytetem. Kwestie BHP są dla nas tak samo ważne, jak dotrzymywanie terminów i budżetów i są nierozerwalnie związane z realizacją dobrego projektu i odpowiedzialnej firmy – mówi Marcin Stelmaszczyk, szef zespołu BHP na północno-zachodnią Polskę, Skanska.  – Uczestnictwo w Porozumieniu dla Bezpieczeństwa Pracy w Bydgoszczy jest jednym z lokalnych działań strategicznych Skanska. Dzięki naszej aktywnej obecności w tej inicjatywie chcemy dzielić się naszą wiedzą i doświadczeniem, a przez to promować i kreować bezpieczną pracę na budowach w regionie wraz z naszymi partnerami biznesowymi. Chcemy pokazać, że BHP nie trzeba i nie można postrzegać tylko przez pryzmat kosztów, a wspólnego dobra. Hełmy ochronne czy odpowiednio oznakowane ubrania to u nas codzienność, która procentuje. Cieszy widoczna zmiana w podejściu do BHP na budowach naszych partnerów z Porozumienia. Małymi krokami wspólnie z sygnatariuszami  zmieniamy mentalność i przyzwyczajenia pracowników umysłowych
i produkcyjnych – zaznacza Marcin Stelmaszczyk.

Od momentu zawiązania Porozumienia sygnatariusze wypracowali i wprowadzili trzy standardy, które obowiązują na wszystkich prowadzonych przez nich budowach. Zasady te dotyczą nie tylko pracowników sygnatariuszy, ale również podwykonawców i osoby przebywające na budowach, w tym także kierowców i operatorów maszyn budowlanych.

Jak pokazują statystyki, każdego tygodnia w Polsce, wskutek wypadków przy pracy ginie ok. 5 osób. Do tragicznych zdarzeń dochodzi najczęściej w budownictwie. Ochrona życia i zdrowia pracowników budów wymaga zatem szerokich działań. Koordynatorzy i członkowie Porozumienia dla Bezpieczeństwa z Bydgoszczy swoje działania zaczęli od podstaw – czyli od środków ochrony indywidualnej (ŚOI). 24 listopada 2015 roku sygnatariusze z woj. kujawsko-pomorskiego podpisali dokument zawierający zasady BHP w zakresie ŚOI.

Standard egzekwuje stosowanie podstawowych środków ochrony indywidualnej: hełmów ochronnych po wejściu na budowę, a przy pracach na wysokości -hełmów z paskiem podbródkowym, kamizelek ostrzegawczych oraz bezpiecznego obuwia co najmniej klasy S3 (o odpowiedniej wytrzymałości, wodoodporne, z antypoślizgową i odporną na przebicie podeszwą). W zależności od zakresu i rodzaju prac wymagane są również dodatkowe środki ochrony indywidualnej w tym m. in. ochronniki słuchu, okulary, ochrona dróg oddechowych, odzież ochronna i inne.

Upadki z wysokości są najczęstszą przyczyną wypadków śmiertelnych oraz poważnych uszkodzeń ciała. Dlatego tak ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa w trakcie przygotowania i prowadzenia prac na wysokości.

Druga deklaracja podpisana 25 kwietnia 2016 roku to wymagania dotyczące właśnie zabezpieczenia tych prac, w zakresie m.in. obowiązkowego stosowania określonych dokumentów, preferowanego systemu zabezpieczeń zbiorowych, które stanowią tzw. bariery ochronne wraz z systemowymi mocowaniami, a także rusztowań według określonych wymagań.

– W przypadku prac na wysokościach, już na etapie oferowania należy zaplanować, z jakiego asortymentu zabezpieczeń będziemy korzystać – mówi Anna Goździelewska, starszy specjalista w Zespole ds. BHP, Skanska. – Oczywiście pierwsze w kolejności stosowane są rozwiązania zbiorowe, na przykład bariery systemowe. Eliminują one ryzyko upadków i tworzą strefę, gdzie pracownik może wykonywać bezpiecznie swoje zadania, bez konieczności pracy w obciążających go, indywidualnych zabezpieczeniach. Wiele wypadków
na wysokościach związanych jest również z nieprawidłowym wykorzystaniem czy montażem systemów rusztowań. Tego rodzaju konstrukcje wymagają montażu i przeglądów przez wykwalifikowane osoby oraz odbioru przez specjalistów posiadających uprawnienia konstrukcyjno-budowlane. Wzięcie pod uwagę z wyprzedzeniem rozwiązań z obszaru bezpieczeństwa daje pewność, że prace odbywać się będą bezpiecznie – zapewnia Anna Goździelewska.

20 października br. podpisano kolejny standard, tym razem w celu zapewnienia bezpiecznych warunków pracy w wykopach. Sygnatariusze ustalili, iż prace w wykopach poniżej 1 m zalicza się do szczególnie niebezpiecznych. Należy je prowadzić w oparciu o zatwierdzoną Instrukcję Bezpiecznego Wykonania Robót (IBWR) oraz protokół zabezpieczenia prac szczególnie niebezpiecznych. Prace te muszą być wykonywane w składzie minimum dwuosobowym, pod stałym nadzorem. Wymaganiami warunkującymi rozpoczęcie prac w wykopach są określone dokumenty oraz stosowanie systemowych obudów zabezpieczeń ścian wykopów i oznakowanie stref szczególnie niebezpiecznych.

– Standard obowiązkowego stosowania systemowych rozwiązań daje pewność, że skarpy wykopów są zabezpieczone przed osunięciem. Ruchy gruntu są nieprzewidywalne i bywa, że dochodzi do osunięcia skarp. Obudowy zabezpieczenia ścian wykopu zapewniają bezpieczne stanowisko pracy – wyjaśnia Anna Goździelewska, starszy specjalista w Zespole ds. BHP, Skanska.

Wypracowane standardy wprowadzane są jako kolejne załączniki do deklaracji w sprawie Porozumienia podpisanej w maju 2014 roku, a także jako załącznik do umów czy zleceń zawieranych z podwykonawcami sygnatariuszy.

– Obecnie trwają prace nad kolejnym standardem, tym razem związanym z instrukcją bezpiecznego wykonywania robót (IBWR) – mówi Małgorzata Porażyńska z OIP w Bydgoszczy.

Aktualni sygnatariusze Porozumienie dla Bezpieczeństwa Pracy w Bydgoszczy:

Skanska S.A. Oddział w Bydgoszczy,

Przedsiębiorstwo Wielobranżowego "EBUD"- Przemysłówka Sp. z o.o.,

Firma Gotowski Budownictwo Komunikacyjne i Przemysłowe Sp. z o.o.,

Cementownia Kujawy w Bielawach Lafarge Cement Polska S.A.,

Przedsiębiorstwo Wielobranżowe "LECH" Sp. z o.o.,

Zarząd Pomorskiego Przedsiębiorstwa Eksportu Budownictwa INTERBUD S.A.,

Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe "EKOBUD" Sp. z o.o. Oddział w Grudziądzu,

ERBUD S.A. - Oddział Toruń,

Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowo-Inżynieryjnego S.A.,

BAU- TECHNIKA Artur Zdziarski – Rościszewo.

29 listopada br. w Białymstoku zostało zawiązane kolejne lokalne Porozumienie dla Bezpieczeństwa w Budownictwie. Sygnatariuszami zostało 17 podlaskich firm.