Zero wypadków – priorytet bhp w CEMEX Polska

CEMEX jest jednym z wiodących, globalnych producentów i sprzedawców cementu, betonu towarowego, kruszyw oraz chemii budowlanej. Polską bazę firmy stanowią 2 cementownie, 2 przemiałownie, 42 wytwórnie betonu zlokalizowane na terenie całego kraju oraz 8 kopalni kruszyw. W sumie we wszystkich zakładach zatrudnionych jest ponad 1.300 pracowników.

CEMEX Polska należy do branży budowlanej, która charakteryzuje się występowaniem wielu zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników i jak wskazują statystyki – dużą liczbą wypadków przy pracy. Jest to branża podwyższonego ryzyka zawodowego. Dlatego też bezpieczeństwo naszych pracowników, podwykonawców oraz wszystkich, na których nasza działalność może mieć wpływ, jest dla CEMEX najwyższym priorytetem, według którego staramy się realizować swoją działalność biznesową. Dążymy do ograniczania ilości wypadków przy pracy poprzez odpowiednie identyfikowanie oraz zarządzanie zagrożeniami. Prowadzimy i planujemy szereg działań mających na celu zapewnienie naszym pracownikom oraz podwykonawcom jak najwyższego poziomu bezpieczeństwa na terenie naszych zakładów. Corocznie wprowadzamy nowe inicjatywy i prowadzimy kampanie promujące bezpieczeństwo.

Firma opracowała program „Przywództwo w Zakresie Bezpieczeństwa Pracy” mający na celu zwiększenie świadomości, odpowiedzialności i zaangażowania pracowników, osób dozoru oraz najwyższego kierownictwa w prewencję przeciw wypadkom. Głównym filarem programu określono odczuwalne i silne przywództwo w zakresie bezpieczeństwa pracy, wykazywane przez liderów, na każdym szczeblu organizacji. Zaangażowanie kierownictwa daje możliwość egzekwowania przepisów i zasad bhp oraz wewnętrznych standardów składających się na poszczególne elementy Systemu Zarządzania BHP CEMEX.

W ramach programu „Przywództwo w Zakresie Bezpieczeństwa Pracy” w CEMEX Polska wprowadził szereg nowatorskich rozwiązań:

1. Cykliczne wizyty najwyższego kierownictwa w poszczególnych zakładach produkcyjnych poświęcone sprawom bhp.

2. Program LEGACY (w tłumaczeniu nasze „dziedzictwo”) – autorskie szkolenie CEMEX z zakresu wzmacniania cech przywódczych oraz zmiany zachowań w pracy

3. Karty zdarzeń potencjalnie wypadkowych.

4. Plan poprawy bhp.

5. Bezpieczeństwo kierowców.

6. Dodatkowe szkolenia bhp.

7. Zarządzanie i współpraca z podwykonawcami.

Celem zaangażowania najwyższego kierownictwa w program została wyznaczona minimalna ilość wizyt na zakładach CEMEX Polska, jaką mieli odbyć prezes, członkowie zarządu oraz dyrektorzy. Podczas wizyt prowadzone są rozmowy z pracownikami na tematy poświęcone bezpieczeństwu pracy. Szczegóły dotyczące odbytych wizyt oraz wnioski z nich wynikające przedstawiane są w trakcie comiesięcznych spotkań poszczególnych pionów biznesowych. Członkowie zarządu oraz dyrektorzy produkcyjni odbywają co najmniej 2 tego typu wizyty w ciągu miesiąca.

Program LEGACY poszerza zakres zagadnień istotnych z punktu widzenia zarządzania bezpieczeństwem i wyznacza główne praktyki, które powinny zostać spełnione w celu zapewnienia najwyższych standardów bhp. Teoretyczne i praktyczne szkolenie zwraca uwagę na odpowiedzialność spoczywającą na osobach kierujących pracownikami oraz na ryzyko związane z zagrożeniami, które mogą przyczynić się do powstania wypadków przy pracy. Istotnym elementem szkolenia jest poprawa komunikacji pomiędzy osobą dozoru a pracownikiem, dotycząca zagrożeń na stanowiskach pracy.

Podstawowym założeniem programu jest osobiste zaangażowanie oraz pogłębiona odpowiedzialność każdego menadżera i kierownika w firmie za bezpieczeństwo podległych mu pracowników. LEGACY stawia kierownika w roli lidera, który swoim zachowaniem daje przykład innym i wyznacza standardy obowiązujące w miejscu pracy.

Szkolenie LEGACY jest podzielone na 7 modułów:

1. Osobiście zarządzaj bezpieczeństwem każdego dnia;

2. Znaj procesy, za które odpowiadasz Ty i Twoi ludzie;

3. Komunikuj się ze swoimi pracownikami;

4. Bądź odpowiedzialny i czyń swoich pracowników odpowiedzialnymi;

5. Przeszkalaj i motywuj swoich pracowników do bezpiecznej pracy;

6. Stosuj dyscyplinę sprawiedliwie i konsekwentnie;

7. Dawaj przykład i dbaj aktywnie.

Pierwszym etapem programu LEGACY jest przeprowadzenie oceny dla każdego z uczestników na bazie 5 ewaluacji dokonanych przez przełożonego, podwładnych, kolegów na równorzędnych stanowiskach oraz samooceny uczestnika programu. Wygenerowany raport z oceny 360° jest bazą do przeprowadzanych w trakcie szkolenia ćwiczeń. Dzięki temu każdy z uczestników aktywnie pracując podczas szkolenia jest w stanie wyodrębnić w wyżej wymienionych 7 obszarach przywódczych swoje mocne strony oraz obszary do poprawy. Każdy z modułów zakończony jest przygotowaniem indywidualnego planu działań mających na celu uzyskanie konkretnej zmiany zachowań przywódczych osób uczestniczących w programie.

Projekt szkolenia opracowano, jako nieodzowny element wzmacniania świadomości i kultury bhp. Szkolenie objęło wszystkie szczeble kierownictwa, jak i zarządzania ludźmi.

Karty zdarzeń potencjalnie wypadkowych

Analizując piramidę wypadkowości Franka Birdta doszliśmy do wniosku, że eliminując zdarzenia potencjalnie wypadkowe zapobiega się wypadkom przy pracy. Jak wynika ze statystyki, na każdy poważny wypadek przypada 600 zdarzeń potencjalnie wypadkowych, a więc rozpoznawanie, badanie oraz eliminowanie tych zdarzeń obniża prawdopodobieństwa wystąpienia poważnego wypadku. Dlatego też rozpoczęto we wszystkich zakładach CEMEX proces wprowadzania kart, na których pracownicy mają możliwość zgłaszania zauważonych zagrożeń oraz zdarzenia potencjalnie wypadkowych. Karty zostały skierowane w głównej mierze do pracowników, jako osób odgrywających w procesie produkcji największą rolę, oraz podwykonawców pracujących i wykonujących usługi w zakładach CEMEX Polska. Wypełnioną kartę pracownik przekazuje swojemu przełożonemu lub osobie odpowiedzialnej za dany obszar, która następnie podejmuje działania mające na celu likwidację zagrożenia. W celu zwiększenia motywacji pracowników wprowadzono nagrody za zgłoszone karty, które komisja losuje raz na kwartał w każdym pionie biznesowym CEMEX Polska.

Rozpoznając zagrożenia i zdarzenia potencjalnie wypadkowe mamy możliwość dotarcia do ich przyczyn i wprowadzenia działań naprawczych mających na celu zapobieganie ponownemu ich wystąpieniu. Dzięki zaangażowaniu pracowników i systematycznemu usuwaniu ryzyk zgłaszanych na kartach odnotowaliśmy spadek wypadków z powodu poślizgnięć i potknięć, które stanowiły ważącą statystycznie przyczynę wypadków.

Każdego roku kierownik danego wydziału lub zakładu opracowuje plan poprawy bhp, w którym ujmuje inicjatywy powstałe poprzez konsultację przełożonego z pracownikami, a także na podstawie przeprowadzanych wizyt przez najwyższe kierownictwo oraz służbę bhp. Na jego podstawie podejmowane są działania techniczne oraz organizacyjne mające na celu poprawę warunków pracy. W planie określa się ilość środków pieniężnych potrzebnych do jego realizacji, terminy wykonania oraz osoby odpowiedzialne. Plan zawiera również inicjatywy centralne mające na celu poprawę stanu bhp.

CEMEX Polska dba o bezpieczeństwo kierowców dążąc do ograniczenia ryzyka związanego z transportem po drogach publicznych. Ryzyko związane z transportem po drogach publicznych jest istotnym problemem, zauważanym w naszej firmie. Zdarzenia drogowe, to niestety najczęstsze przyczyny wypadków i tu najczęściej zawodzi „czynnik ludzki”. Mając to na uwadze w CEMEX Polska wprowadziliśmy szereg inicjatyw, mających na celu ograniczenie ryzyka i zagrożeń. Są to takie działania jak:

• Spotkania członków najwyższego kierownictwa z kierowcami.

• Praktyczne szkolenia kierowców samochodów ciężarowych i osobowych z zasad bezpiecznej jazdy.

• Wykonywanie audytów kierowców przez specjalnie do tego celu wyszkolonych wewnętrznych trenerów.

• Pojazdy przewożące nasze produkty oznaczono numerem telefonu, pod który mogą zadzwonić inni użytkownicy dróg widząc bezpieczne, jak również niebezpieczne zachowanie na drodze naszego kierowcy, „jadę bezpiecznie?”

Za priorytetowe kwestie uważamy rzetelne przeszkolenie pracowników, które pomoże im bezpiecznie wykonywać swoje obowiązki. Swoim pracownikom oferujemy bogaty program szkoleń: poza obligatoryjnymi szkoleniami wstępnymi i okresowymi w zakresie bhp, wprowadzone są dodatkowe szkolenia miesięczne na produkcji, okresowe ćwiczenia przeciwpożarowe czy na wypadek innych zagrożeń, a ponadto szkolenia z prac szczególnie niebezpiecznych. Bhp jest także tematem przewodnim spotkań dyrekcji firmy z pracownikami oraz „Dni BHP”.

Szkolenia dla pracowników produkcyjnych i dozoru realizuje się w comiesięcznych odstępach. W tym celu dział bhp opracowuje materiały szkoleniowe zgodnie z zatwierdzonym na dany rok planem szkoleniowym.

Szkoleniom miesięcznym podlegają wszyscy pracownicy produkcyjni. Dział bhp opracowuje materiały szkoleniowe zgodnie z zatwierdzonym na dany rok planem. Następnie przygotowany materiał wysyłany jest do kierowników zakładów/wydziałów, którzy na spotkaniach z pracownikami omawiają i zapoznają ich z tematem, co daje możliwość wymiany poglądów i opinii między pracownikami i kierownikiem, również na bieżące tematy bhp. Fakt odbycia szkolenia jest dokumentowany poprzez podpis pracownika w Dzienniku Szkoleń. Cały cykl trwa 12 miesięcy. Ostatnie styczniowe szkolenie to test zawierający podsumowanie wszystkich tematów realizowanych w ciągu ubiegłych 11 miesięcy. Dodatkowo w czasie szkolenia kierownicy mają sposobność zapoznania pracowników z alertami dotyczącymi wypadków w innych krajach, w których funkcjonuje CEMEX oraz innymi materiałami promujących bezpieczeństwo pracy. CEMEX Polska stara się, aby pracownicy jak najwięcej skorzystali z przeprowadzanych dla nich szkoleń, stąd stale urozmaica ich tematykę i sposób przekazu. Przeprowadzono cykl szkoleń-spotkań pod hasłem „Dni BHP”, podczas którego wyświetlano między innymi poruszający film przedstawiający odczucia ludzi bezpośrednio związanych z osobami, które zginęły lub poniosły ciężkie obrażenia w wyniku wypadków przy pracy. Najważniejszym celem filmu jest uświadomienie i przekazanie przesłania, że zdrowia i życia nikt nie wróci, dlatego pracownicy powinni pracować w bezpiecznym miejscu pracy i być świadomym zagrożeń. Przekazujemy naszym pracownikom wiedzę zarówno teoretyczną, jak i praktyczną, dzięki której mogą wypracować w sobie umiejętności bezpiecznego wykonywania prac. Najważniejsze jednak jest zaangażowanie samych pracowników, którzy wykonując swoją pracę powinni zabiegać, uważać i starać się bezpiecznie pracować, w razie potrzeby zwracając uwagę innym, prawidłowo oceniając ryzyko i zachowując wszelką ostrożność.

Zależy nam, aby wszyscy pracownicy przeszli wymagane szkolenia z zakresu bhp. Dokładamy wszelkich starań, aby aktywnie w nich uczestniczyli. Dlatego organizujemy też szkolenia z pierwszej pomocy i przeciwpożarowe. Ze względu na duże zagrożenia pożarowe występujące w zakładach cementowych (paliwa alternatywne, węgiel i inne) okresowo prowadzone są ćwiczenia z udziałem jednostek straży pożarnej, gdzie symulowane jest zdarzenie pożarowe i działania, jakie w takich okolicznościach podejmuje straż pożarna. Osoby biorące udział w ćwiczeniach zapoznają się z planami zakładu, rozmieszczeniem obiektów, hydrantów i innych ważnych w takich sytuacjach punktach. CEMEX przeprowadza także szkolenia dotyczące prac szczególnie niebezpiecznych. Szkolenie takie organizowane są, aby dostarczyć pracownikom wiedzy oraz umiejętności wykonywania prac, z którymi wiąże się poważne ryzyko wypadków. Prowadzimy szkolenia, między innymi z prac na wysokości, a także z zakresu poprawnego montażu, nadzoru, inspekcji oraz wykonywania prac na rusztowaniach.

W CEMEX Polska odbywa się ciągłe monitorowanie oraz kontrola przestrzegania przepisów bhp przez podwykonawców. Firmy, które stosują się do naszych zasad bezpieczeństwa pracy umieszczane są na liście kwalifikowanych dostawców. W efekcie z ich usług korzystamy najchętniej.

Bezpieczeństwo pracowników firm podwykonawczych jest dla nas tak samo ważne jak bezpieczeństwo naszych pracowników. Chcąc w jak największym stopniu zapewnić bezpieczeństwo podwykonawców, wprowadziliśmy formalne wymagania, po których spełnieniu firmy zewnętrzne zostają dopuszczone do pracy. Zasady bhp dla naszych podwykonawców oraz ich pracowników zawarte są w załączniku, który dołączany jest do każdej umowy. Wobec firm nieprzestrzegających tych zasad stosujemy kary umowne, a w przypadku poważniejszych naruszeń zastrzegamy sobie prawo rozwiązania kontraktu. Stosujemy również nagrody za najlepsze praktyki bhp. Pod koniec roku rozstrzygany jest konkurs, który wyłania najlepszych podwykonawców. Ponadto każdy pracownik podwykonawcy musi przejść szkolenie wprowadzające przeprowadzone przez służbę bhp CEMEX lub inne osoby do tego wyznaczone.

Podjęte działania przyniosły wiele korzyści w całym obszarze działalności CEMEX w Polsce, spośród których najważniejsze wydaje się utrzymanie niedużej liczby wypadków wśród pracowników i podwykonawców CEMEX Polska. O skuteczności naszego podejścia do bhp świadczy duże zaangażowanie pracowników. Mierzymy je m.in. przy pomocy liczby zgłoszonych Kart Zdarzeń Potencjalnie Wypadkowych, które pracownicy wykorzystują do wskazania obszarów do poprawy.

Polityka bhp oparta na przywództwie oraz jej konsekwentna realizacja została niejednokrotnie doceniona przez międzynarodowe gremia. Największym wyróżnieniem dla nas było otrzymanie w listopadzie 2012 roku pierwszej nagrody w konkursie za silne przywództwo w zarządzaniu bezpieczeństwem i higieną pracy oraz aktywne zaangażowanie pracowników w kwestie związane z bhp. Organizatorem konkursu była Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia Pracy oraz polski Centralny Instytut Ochrony Pracy we współpracy z państwami członkowskimi i aktualną prezydencją Rady Unii Europejskiej. Konkurs miał na celu ukazanie korzyści z przestrzegania zasad bhp oraz promowanie najlepszych przykładów współpracy kierowników i pracowników w ramach zapobiegania ryzyku. Otrzymaliśmy także wyróżnienie przyznane przez międzynarodowe struktury CEMEX. Zdobyliśmy pierwsze miejsce w konkursie BHP CEMEX spośród wszystkich 50 krajów na świecie, w których CEMEX prowadzi swoją działalność. CEMEX Polska został doceniony jako posiadający najskuteczniejszy System Zarządzania BHP.

Wprowadzony System Zarządzania BHP oraz Program Przywództwo w Zakresie Bezpieczeństwa Pracy zbliżył nas do osiągnięcia celu zerowej liczby wypadków przy pracy. Naszym priorytetem jest całkowita eliminacja wypadków, któremu będziemy podporządkowywać nasze cele biznesowe.

Tomasz Skibiński - dyrektor bhp CEMEX Polska