Działania PIP związane z dyskryminacją pracowników

Kinga Grodzicka-Lisek
Kinga Grodzicka-Lisek
06.08.2015AKTUALNE

Działania PIP związane z dyskryminacją pracowników

Rada Ochrony Pracy X kadencji na swoim inauguracyjnym posiedzeniu 3 sierpnia 2015 r. omawiała problematykę dyskryminacji pracowników.Zgodnie z danymi Państwowej Inspekcji Pracy, w 2014 r.do PIP wpłynęło ogółem 41,7 tys. skarg, w tym 475 dotyczących dyskryminacji. Najczęściej wskazywaną przez skarżących przesłanką dyskryminacji była płeć, najrzadziej – wyznanie/religia.

Według danych Państwowej Inspekcji Pracy, w 2014 r. inspektorzy PIP kontrolowali legalność zatrudnienia pod kątem równego traktowania w następujących obszarach:

  • agencje zatrudnienia (157 kontroli),

  • agencje pracy tymczasowej (128 kontroli),

  • zatrudnienie obywateli polskich (skontrolowano 140 podmiotów) oraz

  • zatrudnianie cudzoziemców (633 kontrole).

Główny Inspektor Pracy Iwona Hickiewicz zaznaczyła że – „Jako Państwowa Inspekcja Pracy nie odnotowujemy wielu skarg w tym zakresie, nie prowadzimy też wielu kontroli, albowiem rozstrzyganie o tym, czy mamy do czynienia z dyskryminacją w zatrudnieniu, czy też nie, pozostaje w gestii niezawisłych sądów. Nasza działalność na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji w miejscu pracy rozwijana jest przede wszystkim w obszarze prewencyjno-promocyjnym, a także szkoleniowym.”.

Faktem jest, że spośród złożonych w 2014 r. do Państwowej Inspekcji Pracy skarg, a było ich ogółem 41,7 tys. skarg, zaledwie 475 dotyczących dyskryminacji. Najczęściej pracownicy skarżą się na dyskryminację z uwagi na płeć, najrzadziej na dyskryminacje z uwagi na wyznanie/religię.

O działaniach PIP w sferze dyskryminacji na posiedzeniu ROP mówiła szerzej Halina Tulwin, dyrektor Departamentu Prawnego GIP.

Działania kontrolne PIP

W ramach prowadzonych corocznie kontroli przestrzegania przez agencje zatrudnienia przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ocenie poddawane jest przestrzeganie przez agencje zatrudnienia zakazu dyskryminacji osób dla których agencje poszukują pracy. Badane są wówczas ogłoszenia o pracę oraz inne dokumenty pod kontem umieszczanych w nich zapisów dyskryminacyjnych. W związku z ujawnionymi nieprawidłowościami inspektorzy pracy skierowali do skontrolowanych agencji zatrudnienia 11 wniosków w wystąpieniach, zobowiązując je do zaniechania niedozwolonych praktyk dyskryminacyjnych oraz do przestrzegania przepisów prawa antydyskryminacyjnego w przyszłości. Natomiast w efekcie kontroli przestrzegania przepisów o zatrudnianiu pracowników tymczasowych do kontrolowanych podmiotów skierowano 17 wniosków o usunięcie stwierdzonych uchybień. W związku z nieprzestrzeganiem przez podmioty świadczące usługi agencji zatrudnienia zasady równego traktowania i niedyskryminacji ze względu na płeć i wiek skierowano do sądów 4 wnioski o ukaranie.

W ramach prowadzonych kontroli legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców inspektorzy pracy sprawdzali przestrzeganie zasady równego traktowania cudzoziemców w zakresie warunków pracy i innych warunków zatrudnienia – w porównaniu z obywatelami polskimi. W 2014 r. zagadnienie to było badane podczas 633 kontroli dotyczących 2876 cudzoziemców. Uchybienia w tym zakresie wystąpiły w 3 kontrolowanych podmiotach i dotyczyły 61 świadczących w nich pracę obcokrajowców. Nierówne traktowanie cudzoziemców w stosunku do obywateli polskich wynikało ze stosowania mniej korzystnych umów, na podstawie których cudzoziemcy świadczyli pracę (np. umowy cywilnoprawne zamiast umowy o pracę), ustalania niższych stawek wynagrodzeń za tę samą pracę oraz ze stosowania niekorzystnych systemów organizacji pracy.

Ponadto w 2014 r. inspektorzy PIP udzielili ponad 3 tys. porad prawnych dotyczących równego traktowania i nie dyskryminacji w pracy.

Dyrektor Departamentu Prawnego GIP Halina Tulwin, podkreśliła, że to na pracodawcę ustawodawca nałożył obowiązek podnoszenia świadomości pracowników w zakresie równego traktowania, bowiem w myśl art. 941 Kodeksu pracy to pracodawca udostępnia pracownikom tekst przepisów dotyczących równego traktowania w zatrudnieniu w formie pisemnej informacji rozpowszechnionej na terenie zakładu pracy lub zapewnia pracownikom dostęp do tych przepisów w inny sposób przyjęty u danego pracodawcy.

Działania prewencyjne PIP

Halina Tulwin wyjaśniła też, że działania prewencyjne urzędu to przede wszystkim informacja kierowana w formie ulotek i broszur do możliwie najszerszego kręgu odbiorców o treści regulacji antydyskryminacyjnych, uprawnieniach osób dyskryminowanych oraz organach, instytucjach i organizacjach pozarządowych, mogących osobom zainteresowanym udzielić pomocy prawnej i psychologicznej. Do osób, które zgłaszają zaistnienie konkretnego problemu, kierowane jest z kolei poradnictwo. Natomiast w trakcie kontroli kwestie dyskryminacyjne badane są zarówno podczas realizacji zadań stałych, takich jak kontrole legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej, kontroli inspirowanych skargą na dyskryminację, jak i kontroli poświęconych badaniu innych zagadnień.

Autor: 

Kinga Grodzicka-Lisek

Autor
Kinga Grodzicka-Lisek
Prawnik, specjalizujący się w zagadnieniach prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Kilkuletni pracownik kancelarii adwokackiej. Autorka wielu tekstów i porad w zakresie prawa pracy oraz bhp. Redaktor „Portalu bhp” i była redaktor naczelna „Bhp w firmie” w 2011 r., redaktor prowadząca poradnik „Szkolenia bhp w firmie” w latach 2007-2009.