Jakich uchybień dopatrzył się PIP podczas kontroli w zakresie szkoleń bhp

Jak wynika ze sprawozdań PIP największa skala naruszeń dotyczyła nieterminowego przeprowadzenia szkoleń okresowych. Nieprawidłowości w tym zakresie stwierdzono u co drugiego kontrolowanego pracodawcy. Natomiast owych kontroli przestrzegania przepisów dotyczących szkolenia bhp, PIP przeprowadził (w 2015 r.) 2 172. Kontrolowane były głownie zakłady z branży:

• handlowej i napraw,

• przetwórstwa przemysłowego,

• budowlanej.

Szkolenia okresowego w wymaganym terminie nie zapewniono 2 523 pracownikom (16% objętych kontrolą). Znalazł się również przypadek sfałszowania zaświadczenia potwierdzającego odbycie szkolenia okresowego przez pracodawcę.

Kolejny grzech pracodawców to dopuszczenie pracowników do pracy bez szkolenia wstępnego.

Do pracy bez szkolenia wstępnego:

• instruktażu ogólnego dopuszczono 938 pracowników (6% objętych kontrolą),

• instruktażu stanowiskowego dopuszczono 1 091pracowników (stanowi to 7% objętych ontrolą).

Natomiast w przypadku 274 osób (2%) skrócono bezpodstawnie czas instruktażu stanowiskowego.

Problem braku szkoleń dotyczy również samych pracodawców. Jak wynika z raportu PIP praktycznie co czwarty skontrolowany pracodawca sam także nie uczestniczył w szkoleniu w zakresie bhp.

Śród kolejnych problematycznych kwestii z zakresu szkoleń bhp znalazło się prowadzenie szkoleń bhp bez programów.

Jeżeli inspektorzy PIP nie mieli wglądu w program szkolenia bhp mogli podejrzewać, że pracownicy zostali przeszkolenia według programu niedostosowanego tematycznie do rzeczywistych warunków pracy, zagrożeń występujących w danym zakładzie.

Trzeba również zaznaczyć, że nawet jeżeli pracodawcy okazywali programy szkoleń bhp to inspektorzy PIP mieli do nich wiele zastrzeżeń. Główne i najczęstsze zastrzeżenie to niedostosowanie programów szkolenia do specyfiki danego zakładu, tj. określonych warunków pracy oraz zagrożeń występujących na stanowiskach pracy. Jak się okazuje pracodawcy i organizatorzy szkoleń często idą na łatwiznę i kopiują ramowe programy szkoleń zamieszczone w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2004 r. nr 180, poz. 1860).

Jak wynika z danych PIP według takich niedostosowanych, do specyfiki danego zakładu pracy oraz do rodzajów i warunków prac (zagrożeń), programów szkoleń bhp zostało przeszkolonych w ramach:

• szkolenia wstępnego 892 pracowników (6% objętych kontrolą), a

• szkolenia okresowego 939 pracowników (7%).

Do naruszeń przepisów w tym zakresie dochodziło zazwyczaj w zakładach, Większą skalę nieprawidłowości dotyczących szkolenia w dziedzinie bhp odnotowano w mniejszych zakładach pracy, w których nie ma obowiązku tworzenia służby bhp, a jej zadania zleca się specjalistom spoza zakładu pracy

Reasumując wyniki kontroli (w sprawozdaniu za 2015 r.) PIP określiła stan przestrzegania przepisów dotyczących szkolenia w dziedzinie bhp jako niezadowalający. Między innymi stąd wynika postulat PIP o zmiany w przepisach dotyczących szkoleń bhp. Jak się okazuje do najpoważniejszych naruszeń przepisów dotyczących szkoleń bhp dochodzi w zakładach, w których nie działały związki zawodowe. Natomiast w firmach, w których nie ma obowiązku tworzenia służby bhp, a jej zadania zlecane są specjalistom spoza zakładu pracy najczęściej dochodzi do łamania przepisów o szkoleniach bhp.

Można zatem rzec, że szkolenia bhp to zmora pracodawców. I Ci również postulują o zmiany w przepisach dotyczących szkoleń bhp. Jednak ich zarzut wobec obecnie obowiązujących dotyczy nienadążania za realiami rynku pracy.

Niemniej jednak nie da się podważyć znaczenia szkoleń bhp dla bezpieczeństwa pracy, bowiem brak szkoleń to wzrost wypadków przy pracy oraz zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników. Chodzi zatem o ich formy i jakość. Niepodważalny jest bowiem ich obowiązek w rozwiniętym gospodarczo, cywilizowanym, idącym z postępem rozwojowym kraju.