Kto sfinansuje odzież roboczą z logo firmy

Anna Słowińska
Anna Słowińska
06.07.2017AKTUALNE

Kto sfinansuje odzież roboczą z logo firmy

Coraz więcej pracodawców wprowadza w swoich firmach odzież z logo firmy identyfikującą pracownika. Szczególnie zasadne jest to w przypadku firm usługowych, np. sklepów, czy firm kurierskich. W takim przypadku rodzi się jednak pytanie czy odzież ta (koszulka/ubranie), w której pracuje np. kasjer z logo sklepu, może być częściowo lub w całości finansowana przez pracownika? Dowiedź się jak finansować taką odzież.

Korzyści 

Z tego tekstu dowiesz się:

  • Kiedy pracownik może samodzielnie zakupić odzież robocza?
  • Jaka jest różnica między odzieżą robocza a odzieżą ochronną
  • Kiedy nie można wypłacić pracownikowi ekwiwalentu za używanie własnej odzieży?

Coraz więcej pracodawców wymaga aby ich pracownicy byli identyfikowani z miejscem pracy. Temu celowi najlepiej służy odzież z logo firmy. Taka odzież, koszulka z logo firmy to nic innego jak odzież robocza. Odpędźmy zatem na często zadawane pytanie: czy taka odzież może być sfinansowana, zakupiona pracownika?

W odpowiedzi na postawione pytanie należy stwierdzić, że koszulka/ubranie, w której pracuje kasjer, kasjerka np. z logo sklepu może być sfinansowana w całości przez pracodawcę bądź przez pracownika za jego zgodą w zamian za ekwiwalentem wypłacanym przez pracodawcę, w wysokości uwzględniającej aktualne ceny używanej przez nich odzieży.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy pracodawca zobowiązany jest dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania bhp określone w Polskich Normach. Jako pracodawca możecie Państwo ustalić stanowiska, na których dopuszczacie używanie przez pracowników za ich zgodą własnej odzieży i obuwia, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, których zakup może sfinansować pracownik.

Dopuszczalność używania i zakupu własnej odzieży

Stosownie do art. 237 7 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (dalej: kp). pracodawca zobowiązany jest dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

1)      jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,

2)      ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników za ich zgodą własnej odzieży i obuwia, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy. W takim przypadku stosownie do art. 237 7 § 4 kp. pracownikom wypłaca się ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej aktualne ceny używanej przez nich odzieży i obuwia roboczego.

Uwaga!

Oznacza to, że niedopuszczalna jest sytuacja w której pracownik sam sfinansuje zakup odzieży bez ekwiwalentu.

Jest to zastępcza forma wywiązania się pracodawcy z obowiązku dostarczenia pracownikom odzieży i obuwia roboczego. W podanym przypadku pracownik sfinansuje zakup odzieży roboczej po wyrażeniu przez niego zgody oraz zostanie mu wypłacony za jej zakup ekwiwalent.

Przykład
W jednym ze sklepów pracownicy używają własnej odzieży roboczej (koszulki z logo sklepu) spełniającej wymagania bhp. Ekwiwalent jest wypłacany im corocznie, ponieważ taki jest okres używalności przewidziany w tabeli zakładowej stanowiącej załącznik do regulaminu pracy. Wysokość ekwiwalentu ustalano na podstawie średniej cen odzieży sprzedawanej w hurtowniach znajdujących się w miejscowości, w której pracodawca ma siedzibę.

Pracownik sam składa wniosek

Trzeba też jasno wskazać, ze pracownik powinien sam złożyć wniosek o wypłatę ekwiwalentu w formie pieniężnej na zakup odzieży roboczej i dokonać jej zakupu. Ekwiwalent może zostać wypłacony z dołu lub  z góry.

Wewnętrzne rozstrzygnięcia w tym zakresie powinien zawierać regulamin pracy jeśli taki został wprowadzony przez pracodawcę lub/i regulamin wynagrodzeń dotyczącego stawek przyznawania wysokości ekwiwalentów funkcjonujący w zakładzie pracy.

Odzież robocza a odzież ochronna

Biorąc pod uwagę sfinansowanie odzieży przez pracownika należy odróżnić "odzież ochronną" od "odzieży roboczej", które różnią się znaczeniowo.

Odzieżą ochronną jest odzież, która zakrywa lub zastępuje odzież osobistą i chroni pracownika przed zagrożeniami mechanicznymi, chemicznymi, termicznymi i przed czynnikami atmosferycznymi. Odzież ta powinna być tak zaprojektowana i wykonana aby jej użytkownik mógł wykonywać czynności zawodowe mając zapewnioną ochronę przed jednym lub wieloma jednocześnie występującymi zagrożeniami. Będą do niej należały wszelkie środki ochrony indywidualnej.

Uwaga!

Zakup odzieży ochronnej może być sfinansowany tylko przez pracodawcę. 

Odzież robocza to odzież przeznaczona do wykonywania prac, przy których występuje intensywne brudzenie substancjami nieszkodliwymi dla zdrowia, działają czynniki powodujące przyspieszone niszczenie odzieży lub wymagana jest specjalna czystość wytworzonego produktu.

W zależności od warunków pracy pracodawca zapewnia zarówno odzież roboczą, jak i środki ochrony indywidualnej – odzież ochronną, niezbędne ze względu na rodzaj pracy i związane z nią zagrożenia. Pracownik nie może bowiem zostać dopuszczony do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy (art. 2379 § 1 kp.).

Ważne

Jako pracodawcy powinniście pamiętać, że odzież robocza i obuwie robocze wydawane pracownikom traktowana powinna być jako mienie powierzone im z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się po ustaniu zatrudnienia. Pracownik ponosi więc za nie odpowiedzialność materialną.

Kwestia wypłacania ekwiwalentu w orzecznictwie sądowym

Odnośnie ekwiwalentu warto zauważyć, że ta forma zastępczego wykonania zobowiązania jest w dziedzinie bhp wyjątkowa, nie może zatem znaleźć zastosowania w zakresie zapewnienia pracownikom środków ochrony indywidualnej (art. 2376 kp.).

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego z 28 lipca 2015 r. sygn. akt III AUa 280/15 – „Ekwiwalent z definicji językowej to rzecz równa innej wartością, równoważnik. Ma on na celu zrekompensowanie kosztów używania odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego. Pracodawca wypłaca ekwiwalent pracownikowi za użytkowanie własnej odzieży roboczej, a więc powinien on sprawdzić czy odzież i obuwie robocze stanowią własność pracownika.”

Kiedy nie można wypłacić ekwiwalentu?

Każdy pracodawca powinien pamiętać, że używanie przez pracownika własnej odzieży i obuwia roboczego jest niedopuszczalne na stanowiskach pracy, na których wykonywane są prace:

  • związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo
  • powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi

W takich przypadkach pracodawca nie może wypłacić ekwiwalentu, ponieważ zobowiązany jest dostarczyć pracownikowi wówczas odzież roboczą i obuwie robocze we własnym zakresie. Wewnętrzne rozstrzygnięcia w tym zakresie powinien zawierać regulamin pracy.

Autor: 

Anna Słowińska
Prawnik; Vox Poland Pomoc Prawna

Autor
Anna Słowińska
prawnik, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Szczecińskiego i studiów podyplomowych "Prawa i Wolności człowieka" zorganizowanych przez Instytut Nauk Prawnych PAN i Helsińską Fundacje Praw Człowieka.