Nowe rozporządzenie w sprawie BHP przy urządzeniach energetycznych ma poprawić organizację i bezpieczeństwo pracy

Ministerstwo energii przygotowało projekt nowego rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych. Rozporządzenie to miałoby zastąpić obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. z 2013 r., poz. 492).

Nowe projektowane rozporządzenie ma na celu:

1. Ujednolicenie definicji pojęć używanych w energetyce zarówno w obszarze organizacji prac, jak i w sferze eksploatacji urządzeń energetycznych.

W nowym rozporządzeniu zakłada się doprecyzowanie definicji urządzeń energetycznych, prac eksploatacyjnych oraz dodanie nowych, m.in.:

• prac pomocniczych przy urządzeniach energetycznych,
• poleceniodawcy,
• koordynującego,
• dopuszczającego,
• kierującego zespołem).

2. Określenie czytelnych kryteriów w zakresie tworzenia zasad eksploatacji urządzeń energetycznych.
3. Opracowanie podstawowych wytycznych w odniesieniu do organizacji prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych.

Genezą projektowanych zmian są m.in. wyniki kontroli Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzonych w latach 2014-2015 u odbiorców energii elektrycznej przyłączonych bezpośrednio do sieci dystrybucji energii elektrycznej. Ujawniły one problemy pracodawców w zakresie właściwej organizacji prac wykonywanych przy urządzeniach energetycznych.

Do wykonywania określonych prac pomocniczych przy urządzeniach energetycznych nie będą konieczne dodatkowe kwalifikacje.

Wiele nieprawidłowości kontrole wykazały w kwestii kwalifikacji osób wykonujących prace eksploatacyjne przy urządzeniach energetycznych. To wskazuje na konieczność nowelizacji treści § 6 obecnie obowiązującego rozporządzenia. Chodzi o określenie przypadków, kiedy i na jakich warunkach będzie możliwe dopuszczenie do wykonywania prac pomocniczych przy urządzeniach energetycznych nie będących pracami eksploatacyjnymi, do wykonywania, których nie jest wymagane posiadanie kwalifikacji, przez osoby niekwalifikowane pod odpowiednim nadzorem, w celu zapewnienia bezpieczeństwa tych osób.

Nadmieńmy, że w obecnym stanie prawnym cały zespół pracowników wykonujących prace przy urządzeniach energetycznych musi być kwalifikowany i upoważniony przez prowadzącego eksploatację, co w konsekwencji skutkuje tym, że osoby wykonujące prace pomocnicze przy urządzeniach energetycznych muszą również posiadać niezbędne kwalifikacje. Po nowelizacji osoby wykonujące prace pomocnicze przy urządzeniach energetycznych, nie będących pracami eksploatacyjnymi, nie musiałyby posiadać owych kwalifikacji.  

Doprecyzowanie definicji urządzenia energetycznego poprawi zasady eksploatacji urządzeń energetycznych

Ujawnione podczas kontroli PIP nieprawidłowości w zakresie tworzenia zasad eksploatacji urządzeń energetycznych warunkują konieczność doprecyzowania definicji urządzenia energetycznego. Okazuje się bowiem, że przemysłowi odbiorcy energii mają problemy ze zdefiniowaniem granicy urządzenia energetycznego oraz odbiornika energii. To zaś skutkuje tym, że nie opracowuje się instrukcji eksploatacji urządzeń lub opracowane procedury eksploatacji są nieprawidłowe.

Nowe rozporządzenie określi zasady użytkowania sprzętu do uziemiania lub zwierania oraz sprzętu elektroizolacyjnego.

Jak pokazują kontrole Państwowej Inspekcji Pracy częste są również nieprawidłowości w zakresie stosowania sprzętu do uziemiania lub zwierania oraz sprzętu izolacyjnego. Główny problem dotyczy stosowania wskazanego sprzętu bez ważnych prób okresowych. To skłoniło resort energetyki do umieszczenie w treści projektowanego rozporządzenia przepisów precyzujących wymagania w zakresie zasad gospodarki oraz użytkowania sprzętu do uziemiania lub zwierania oraz sprzętu elektroizolacyjnego.

Do przygotowania projektu nowego rozporządzenia w sprawie BHP przy urządzeniach energetycznych przyczyniły się również postulaty branży energetycznej. Obowiązujące rozporządzenie nie nadąża bowiem za realiami pracy w tej branży. Obecne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy trzeba dostosować do realiów wykonywania prac eksploatacyjnych przy urządzeniach energetycznych w zakresie kwalifikacji osób wykonujących prace przy urządzeniach energetycznych. Z praktyki wynika, że trzeba ponownie zdefiniować pojęcia prac eksploatacyjnych oraz osób funkcyjnych występujących w strukturze organizacji bezpiecznej pracy w energetyce. To pozwoli na odpowiedni dobór członków zespołów osobowych wykonujących prace przy urządzeniach i instalacjach energetycznych pod kątem:

• liczebności i kwalifikacji,
• zapewnienie właściwego nadzoru nad wykonaniem prac oraz
• przygotowaniem i uporządkowaniem miejsca pracy po jej wykonaniu.

W nowym projektowanym rozporządzeniu duży nacisk kładzie się na zapewnienie bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń energetycznych. Stąd też projektowane przepisy nakazują, aby każde urządzenie energetyczne miało instrukcję eksploatacji, zawierającą informacje niezbędne do bezpiecznej obsługi. Musi się w niej znaleźć m.in.:

• charakterystyka maszyny,
• sposób jej działania i obsługi zgodnej z zasadami bhp,
• postępowania w razie awarii oraz
• informacje dotyczące serwisowania.

Powinna ona również uwzględnić zagrożenie, jakie urządzenie może spowodować dla zdrowia lub życia człowieka i metody przeciwdziałania mu, w tym zalecane środki ochrony zbiorowej i indywidualnej. 

Kwestia bezpieczeństwa odzwierciedla się również w sformalizowaniu uposażenia do wykonywania prac przy urządzeniach energetycznych i ich obsługi. Upoważnienie musi być dokonane na piśmie. Należy wskazać w nim:

• osobę, która otrzymuje prawo do pracy z urządzeniem,
• zakresu tej pracy oraz
• terminu na jaki zostało ono udzielone.

Przepisy nowego rozporządzenia odnoszą się również do zapewnienia bezpiecznego prowadzenia prac: 

• w pomieszczeniach zamkniętych (np. zbiornikach lub kanałach),
• eksploatacyjnych w gazociągach, instalacji lub zbiornikach wodoru oraz elektrolizerach wody,
• eksploatacyjnych związanych z dostarczaniem lub magazynowaniem paliw,
• przy sieciach ciepłowniczych,
• przy rurociągach, turbinach wodnych i podwodnych urządzeniach hydrotechnicznych.

Nie znamy jeszcze konkretnej dany wejścia w życie projektowanego rozporządzenia, wiadomo jedynie, że wejdzie ona w życie 3 miesiące po opublikowaniu jej w Dzienniku ustaw. 

Źródło: www.rcl.gov.pl