Poznaj koszty firm związane z wdrażaniem rozporządzenia REACH w Polsce

Koszty wynikające z rozporządzenia REACH, jakie ponoszą małe oraz średnie przedsiębiorstwa, mogą zhamować działalność innowacyjną i rozwojową branży chemicznej. Takie stanowisko przedstawili podczas konferencji przedstawiciele przemysłu, organizacji branżowych, organizacji pozarządowych, instytutów naukowych, administracji państwowej. Dostosowanie się do wymagań rozporządzenia REACH wymaga bowiem ogromnych nakładów finansowych, jakie ponoszą przedsiębiorstwa. Taki też jest wydźwięk przygotowanej przez Ministerstwo Gospodarki „Informacji na temat kosztów wdrażania Rozporządzenia REACH w Polsce”, którą opracował Punkt Konsultacyjny ds. REACH i CLP w Instytucie Chemii Przemysłowej im. Prof. Ignacego Mościckiego, opierając się na danych Europejskiej Agencji Chemikaliów z 27 czerwca 2014 r. oraz przeprowadzonej ankiecie dotyczącej kosztów poniesionych przez producentów i importerów, kierowanej do wszystkich polskich podmiotów, które dokonały rejestracji.

W 2007 r. weszło w życie rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH). Jednak większość przepisów tego rozporządzenia stosuje się od roku 2008. Rozporządzenie REACH nakłada obowiązek rejestracji wprowadzanych do obrotu substancji chemicznych. Określono w nim również procedury udzielania zezwoleń, sporządzania kart charakterystyki, czy też wymianę informacji w łańcuchu dostaw.

Jak zauważa ministerstwo gospodarki, w swojej informacji na temat kosztów wdrażania rozporządzenia REACH w Polsce, same koszty rejestracji obejmują:

• opłatę rejestracyjną wnoszoną na rzecz Europejskiej Agencji Chemikaliów;
• koszty związane z zakupem dostępu do badań;
• koszty wynikające z uczestnictwa pracowników przedsiębiorstwa w różnych działaniach związanych z REACH.

Oprócz wskazanych dodatkowe źródło kosztów mogą stanowić m.in.:

• zlecenie przeprowadzenia procesu rejestracji firmie zewnętrznej,
• płatne konsultacje, szkolenia,
• doradztwo prawne,
• tłumaczenia dokumentów itd.,
• opracowania kart charakterystyki wraz ze scenariuszami narażenia w języku kraju gdzie substancja jest wprowadzana do obrotu.

Jak wynika z ankiety przeprowadzonych przez ministerstwo gospodarki faktyczne koszty jakie ponoszą przedsiębiorstwa w związku z realizacją przepisów rozporządzenia REACH są konkretne i wysokie zarazem.

Biorąc pod uwagę czynności związane z rejestracją substancji, czyli:

• udostępnienie danych
• opłaty rejestracyjne
• koszty własne (poniesione na przygotowanie dokumentacji, szkolenia, wyjazdy, usługi firm doradczych, tłumaczy, usługi prawne)

całkowitych jej koszt wynosi od 40 tys. do 85 tys. EUR.

Warto podkreślić, że koszty jakie ponoszą małe przedsiębiorstwa w zakresie udostępniania danych jest znacznie wyższy niż w przypadku firm średnich i dużych. Natomiast średnia kosztów poniesionych z tytułu udostępnienia danych dla pełnej rejestracji substancji wacha się od 16 tys. do 37,5 tys. EUR.

Jak podaje Europejska Agencja Chemikaliów polskie przedsiębiorstwa zarejestrowały 167 półproduktów, w tym 97 wyodrębnianych w miejscu wytwarzania i 98 transportowanych. Natomiast średni całkowity koszt poniesiony przez przedsiębiorców na rejestrację półproduktu kształtuje się w przedziale od 26 tys. EUR do 53,5 tys. EUR, w tym od 12 tys. do 28 tys. EUR stanowiły koszty uzyskania dostępu do danych.

Także obowiązek aktualizacji dokumentacji rejestracyjnej wiążę się z kosztami dla przedsiębiorstw, które dokonały rejestracji substancji. Koszt aktualizacji dla jednej substancji może wynosić ok. 1 500 – 2 000 EUR rocznie.

W kwestii kosztów związanych z obowiązywaniem rozporządzenia REACH należy zwrócić uwagę również na koszty użytkowników związane z opracowaniem kart charakterystyki. Jak wynika z przeprowadzonego badania koszt opracowania jednej karty charakterystyki to kwota od 100 do 150 EUR, a koszt aktualizacji ok. 60 EUR.

Wśród głównych problemów związanych z procesem rejestracji, na jakie zwracały uwagę ankietowane firmy, znalazły się:

• wysokie koszty ponoszone w wyniku rejestracji związane z zakupem danych, przeprowadzaniem niezbędnych analiz, wnoszonymi opłatami na rzecz Europejskiej Agencji Chemikaliów;
• bariera językowa utrudniająca zrozumienie ciążących na przedsiębiorstwach obowiązków lub wpływająca na kontaktach i wymianę korespondencji z ECHA czy konsorcjami,
• niejasność, niejednoznaczność przepisów oraz braku spójności rozporządzenia REACH m.in. z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE11, a także różnice w jego interpretacji.

Przez to, że większość dokumentacji i wytycznych dostępna jest tylko w języku angielskim lub niemieckim, a procedury są skomplikowane, wiele przedsiębiorcy zmuszona jest do korzystania z usług firm konsultacyjnych. Z tego właśnie względu jednym z działań rekomendowanych do podjęcia w podsumowaniu opracowanej „Informacji na temat kosztów wdrażania Rozporządzenia REACH w Polsce” jest interwencja w zakresie przyspieszenia procesu publikowania poradników, wytycznych oraz głównych elementów portali do przedkładania danych (REACH-IT, IUCLID5) w językach urzędowych wszystkich krajów członkowskich.

Wskazane byłoby również pozyskanie z budżetu środków na edukację oraz szkolenia w zakresie znajomości przepisów rozporządzeń REACH i CLP, jak i prawodawstwa powiązanego. Uczestnikami takich szkoleń czy kursów powinni być przedstawiciele firm, w których wystarczająca byłaby wiedza podstawowa, jak i takich, gdzie konieczna jest zaawansowana wiedza na temat przepisów, bowiem biorą udział w procesie rejestracji lub opracowują karty charakterystyki i scenariusze narażenia.

Informacja wskazuje także na potrzebę podjęcia próby wywarcia presji na konsorcja, aby te w pełni stosowały zapisaną w rozporządzeniu REACH zasadę „sprawiedliwego, niedyskryminującego i przejrzystego” podziału kosztów udostępnienia danych. Szczególne znaczenia miałoby to dla małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, w odniesieniu do ponoszonych przez te firmy kosztów.