Poznaj najczęstsze nieprawidłowości i przyczyny wypadków w placówkach handlowych

Praca w hipermarketach charakteryzuje się stosunkowo wysokim wysiłkiem fizycznym i umysłowym. Wymaga wykonywania czynności związanych z transportem, magazynowaniem i sprzedażą towarów w warunkach uciążliwych, a często także szkodliwych.

Owe warunki uciążliwe wynikają głównie:

• z fizycznego środowiska pracy, zwłaszcza niewłaściwego mikroklimatu miejsca pracy (wilgotność, temperatura, ruch powietrza), nadmiernego promieniowania cieplnego i hałasu oraz niewłaściwego oświetlenia naturalnego i sztucznego,
• z rodzaju i specyfiki wykonywanej pracy, jak uciążliwa pozycja przy pracy (np. ciągła praca stojąca), nierównomierne obciążenie poszczególnych układów organizmu oraz nadmierny wysiłek fizyczny, powodowany przede wszystkim koniecznością wykonywania prac transportowych przy często jeszcze niedostatecznej ich mechanizacji,
• ze stresu.

Jak wynika ze sprawozdań pokontrolnych PIP największe nieprawidłowości w zakresie bhp w placówkach handlowych dotyczą w szczególności:

• transportu i składowania,
• wentylacji, ogrzewania i oświetlenia,
• organizacji i wyposażenia pomieszczeń pracy.

Najczęstszą przyczyną wypadków w handlu są:

• złe organizacja i metody pracy,
• wadliwe urządzenie i utrzymanie stanowisk pracy oraz przejść,
• nieprawidłowe zachowania pracowników,
• zły stan techniczny narzędzi, maszyn, urządzeń i środków transportu.

Natomiast wśród najczęstszych wydarzeń powodujących wypadki w placówkach handlowych inspektorzy wymieniają przede wszystkim:

• upadek, potknięcie, poślizgnięcie na płaszczyźnie,
• upadek z wysokości,
• uderzenie, przygniecenie przez spadające, wysypujące lub wylewające się towary i opakowania.

W chwili wypadków pracownicy hipermarketów najczęściej wykonywali czynności:

• przenoszenia i podnoszenia towarów, opakowań,
• wnoszenia lub zdejmowania towarów z wysokich regałów,
• otwierania opakowań zbiorczych,
• przechodzenia po płaszczyznach poziomych,
• wchodzenia lub schodzenia z drabin, schodków przystawnych itp. urządzeń pomocniczych.

Z wieloma negatywnymi skutkami zarówno dla pracownika, jak i firmy, w której jest on zatrudniony, związany jest stres. Niestety hipermarkety charakteryzują się niewątpliwie specyfiką środowiska pracy sprzyjającą generowaniu u pracowników właśnie stresu. Główne jego rodzaje i przyczyny są następujące:

a)       stres psychologiczny – występuje wskutek lęku przed wymaganiami przełożonych, które pracownik ocenia jako przerastające jego możliwości – mogą go wywoływać na przykład:

• znaczny pośpiech w sytuacji zwiększonego napływu klientów i pojawiające się wtedy problemy w relacjach z nimi oraz przełożonymi,
• odpowiedzialność materialna za towary, artykuły handlowe itp.;

b)      środowisko pracy (jako źródło stresu), na przykład:

• tłok, ograniczone poczucie prywatności,
• niewystarczająca przestrzeń niezbędna do pracy,
• hałas, niewłaściwe oświetlenie, zbyt wysoka lub niska temperatura,
• bałagan, nieporządek,
• zanieczyszczenie,
• zła organizacja pracy;

c)       zmęczenie i wyczerpanie – stres jest tu następstwem konieczności długotrwałego wykonywania wytężonej pracy, na przykład ciągle w pozycji:

• stojącej (pracownicy zatrudnieni przy pilnowaniu towarów oraz doradzaniu i informowaniu klientów),
• siedzącej i bez możliwości robienia przerw (dotyczy to przykładowo kasjerów).

Przejawami stresu są między innymi:

• zwiększona absencja w pracy i fluktuacja kadr,
• zmniejszona wydajność i jakość pracy,
• wzrost wypadków (nadmierny poziom pobudzenia, lęku i zmęczenia fizycznego pracownika zwiększa prawdopodobieństwo błędu, a w konsekwencji wypadku).

Podsumowując problem trzeba zwrócić uwagę, że nie ma szczegółowych przepisów regulujących wymagania bhp w placówkach handlu detalicznego. Należy więc posługiwać się przepisami bhp obowiązującymi powszechnie we wszystkich rodzajach działalności gospodarczej i odpowiednimi Polskimi Normami aby zapewnić właściwe warunki pracy w branży handlowej.