Propozycja nowej ustawowej definicji wypadku przy pracy rolniczej

Kinga Grodzicka-Lisek
Kinga Grodzicka-Lisek
09.11.2017AKTUALNE

Propozycja nowej ustawowej definicji wypadku przy pracy rolniczej

Nową ustawową definicję wypadku przy pracy rolniczej proponuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w ramach przygotowanego projektu zmian do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Wszystko związane jest z propozycją wprowadzenia nowej formy umowy o pracę – umowy o pomocy przy zbiorach. Ma to być rozwiązanie problemów rolników, sadowników zatrudniających osoby do pracy czasowej podczas zbiorów owoców czy warzyw.  

Wychodząc naprzeciw problemom rolników ministerstwo rolnictwa przygotowało projekt zmian w przepisach ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 277 ze zm.). Projektowane zmiany mają na celu uregulowanie kwestii związanych z zabezpieczeniem społecznym pomocników rolnika przy zbiorach w gospodarstwie rolnym. Obecnie nagminne jest stosowanie przy pracach w rolnictwie umów o dzieło, które nie odpowiadają charakterowi pracy osób zatrudnionych przy zbiorach i nie są oskładkowane. Dlatego też resort rolnictwa proponuje przyjęcie zryczałtowanej formy oskładkowania co pozwoli przede wszystkim na obniżenie kosztów pracy oraz znaczne ograniczenie obowiązków rolnika o charakterze administracyjnym.

Nowy rodzaj umowy cywilno-prawnej – umowa o pomocy przy zbiorach

Pomysłem resortu rolnictwa jest wprowadzenie, nowego rodzaju umowy cywilno-prawnej, umowy o pomocy przy zbiorach w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Dodatkowo w przepisach projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw, zostały przygotowane zmiany w zakresie:

  • ubezpieczenia zdrowotnego i
  • podatku dochodowego od osób fizycznych, które będą się odnosić do pomocników rolnika;
  • procesu wyboru członków do Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników i
  • wydatkowania środków z Funduszu Składkowego.

Projektowa ustawa zakłada, że podstawą świadczenia pomocy rolnikowi będzie umowa o pomocy przy zbiorach zawarta pomiędzy rolnikiem prowadzącym gospodarstwo rolne a osobą świadczącą pomoc przy zbiorach, zwaną pomocnikiem. Świadczenie pomocy przy zbiorach będzie świadczeniem odpłatnym.

Uwaga!

Do wynagrodzenia pomocników rolnika z tytułu świadczenia pomocy na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach nie będą miały zastosowania przepisy ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017 r. poz. 847).

Umowa o pomocy przy zbiorach będzie stosowana w przypadku pomocy świadczonej przy zbiorach, która obejmuje czynności bezpośrednio związane ze zbiorem owoców i warzyw, jak i późniejszym ich sortowaniem i przygotowaniem do sprzedaży.

Umowa o pomocy przy zbiorach będzie zawierana na okres nie dłuższy niż 90 dni w ciągu roku kalendarzowego. Rolnik, w którego gospodarstwie pomocnik będzie wykonywał czynności określone w umowie o pomocy przy zbiorach, zobowiązany będzie do opłacania za niego składki na ubezpieczenie:

  • wypadkowe,
  • chorobowe i
  • macierzyńskie.

Jednak pomocnik rolnika będzie podlegał temu ubezpieczeniu tylko przez okres 90 dni w roku kalendarzowym, a zatem okres opłacania składki na to ubezpieczenie będzie krótki, a ryzyko ulegnięcia wypadkowi proporcjonalnie większe w stosunku do osób stale pracujących w gospodarstwie rolnym, chociażby ze względu na brak doświadczenia w tym zakresie.

Właśnie z powyższego powodu, jak czytam w uzasadnieniu do projektu, wysokość składki będzie odpowiadać trzykrotności kwoty ustalonej w sposób określony w art. 7 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, przy takim samym zakresie przysługujących świadczeń z tego ubezpieczenia. Składka będzie opłacana jednorazowo za cały okres trwania umowy o pomocy przy zbiorach.

Aby ułatwić i usprawnić kwestie związane z ubezpieczeniem pomocników rolnika, ze względu na krótki okres świadczenia pomocy, rolnik będzie zobowiązany:

  • zgłaszać ich do ubezpieczenia w ciągu 3 dni od dnia zawarcia umowy o pomocy przy zbiorach
  • opłacać jednorazowo składkę za cały okres na który zawarto umowę o pomocy przy zbiorach w ciągu 3 dni od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia.

Rolnik będzie opłacał również składkę zdrowotną za pomocnika rolnika.

Ważne

Ze względu na to, że czynności wykonywane przez pomocników rolnika będą miały charakter incydentalny w ciągu roku, KRUS nie będzie zobowiązany do wydawania legitymacji dla pomocników rolnika.

W przypadku zwiększenia wysokości miesięcznej składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, w okresie podlegania temu ubezpieczeniu, rolnik będzie zobowiązany bez wezwania, do dopłaty różnicy w wysokości składki na ubezpieczenie za pomocnika rolnika.

Jeśli okres, na który zawarto umowę nie obejmuje pełnych miesięcy, zastosowanie będzie miała reguła określona w art. 8 ust. 2a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, zgodnie z która wysokość składki oblicza się proporcjonalnie do liczby dni podlegania temu ubezpieczeniu. Oznacza to, że za pomocnika składka będzie opłacana proporcjonalnie do liczby dni, na które została zawarta umowa o pomocy przy zbiorach.

Nowa definicji wypadku przy pracy rolniczej

W projektowanej ustawie zaproponowana została nowa definicja wypadku przy pracy rolniczej, która będzie miała zastosowanie do pomocnika rolnika, który będzie uprawniony do jednorazowego odszkodowania w przypadku gdy doszłoby do wypadku w gospodarstwie w związku z wykonywaniem czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach na terenie gospodarstwa rolnego.

Proponowana treść nowej definicji wypadku przy pracy rolniczej odnosząca się do osoby pomocnika rolnika:

„art. 11 ust. 1a. W przypadku pomocnika rolnika za wypadek przy pracy rolniczej uznaje się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania przez pomocnika rolnika czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach, o której mowa w art. 91a (nowy przepis nowego rozdziału 7a Umowa o pomocy przy zbiorach).”

Projektowana ustawa, wychodząca naprzeciw postulatom środowiska rolniczego, obecnie podlega konsultacjom społecznym.

Źródło: uzasadnienie projektu

Autor: 

Kinga Grodzicka-Lisek

Autor
Kinga Grodzicka-Lisek
Prawnik, specjalizujący się w zagadnieniach prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Kilkuletni pracownik kancelarii adwokackiej. Autorka wielu tekstów i porad w zakresie prawa pracy oraz bhp. Redaktor „Portalu bhp” i była redaktor naczelna „Bhp w firmie” w 2011 r., redaktor prowadząca poradnik „Szkolenia bhp w firmie” w latach 2007-2009.

Poradnia 48 Portalu BHP

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.

Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.