Raport na temat nowych i pojawiających się zagrożeń w środowisku pracy

Podczas drugiej edycji europejskiego badania przedsiębiorstw na temat nowych i pojawiających się zagrożeń (ESENER-2), respondenci odpowiedzieli na pytania dotyczące głównych czynników ryzyka w swoich przedsiębiorstwach. Wskazywali, jak zarządzają tym ryzykiem, a także określili przeszkody w podejmowaniu działań zapobiegawczych.

Badano 4 obszary BHP:

1. ogólne podejście w zakresie zarządzania BHP,
2. jak kształtuje się obszar ryzyka psychospołecznego,
3. główne czynniki wspomagające i ograniczające zarządzanie BHP,
4. jak w praktyce wygląda partycypacja pracowników w zarządzaniu BHP.

W kwestii ogólnego podejścia do BHP w Europie odnotowujemy wzrost znaczenia usług w tym zakresie. Choć według badania widoczne są znaczące różnice w odsetkach między przedsiębiorstw między tymi gdzie ocena ryzyka jest robiona przez pracowników wewnętrznych a tymi gdzie przeprowadza ją firma zewnętrzna. Najwięcej przedsiębiorstw przeprowadzających ocenę we własnym zakresie, przez własne służby jest w Niemczech (76%), Wielkiej Brytanii (68%) i Szwecji (66%). Firmy najczęściej korzystające z usług zewnętrznych ekspertów w zakresie bhp mają swoje siedziby w Słowenii (7%), Chorwacji (9%) i Hiszpanii (11%).

Niestety z badania nie można uzyskać informacji odnośnie jakości ocen ryzyka.Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy podkreśla, że mimo wszystko najwyższą jakość ma ocena ryzyka przeprowadzana przez specjalistów wewnętrznych. Zdaniem EU-OSHA jest ona najskuteczniejsza i wszystkie przedsiębiorstwa powinny wykonywać ją własnym zakresie.

Natomiast na pytanie: „co motywuje do zarządzania BHP?” olbrzymia większość respondentów (85%) odpowiedziała obowiązek prawny. Jednak w niektórych państwach – szczególnie wśród tych, które przystąpiły do UE w 2004 r. i paru kandydujących państw – głównym czynnikiem stosowania zarządzania BHP jest dbanie o reputację organizacji.

Drugim ważnym czynnikiem motywującym do działania w zakresie BHP są oczekiwania pracowników bądź ich przedstawicieli. Badanie pokazuje, że więcej niż 4/5 zakładów, które dbają o ocenę ryzyka regularnie angażują pracowników w projektowanie i wdrażanie rozwiązań związanych z oceną ryzyka.

Najczęściej identyfikowanym ryzykiem są:

• trudni konsumenci, uczniowie oraz pacjenci (58%) oraz
• wymuszona pozycja ciała (56%), a także
• czynności powtarzające się z użyciem rąk i ramion (52%).

Największe wyzwanie jako źródło ryzyka stanowią jednak czynniki psychosocjalne. Wśród przebadanych przedsiębiorstw 1/5 zgłasza problem trudnych klientów albo presji czasu. Wskazują brak informacji albo narzędzi aby zająć się efektywnie tym ryzykiem. Szczególnie firmy mające kontakt z trudnymi klientami, uczniami i pacjentami zgłaszały potrzebę opracowania procedur postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń takich jak: napaść, przemoc, groźby.

Z przeprowadzonych badań wynika również że społeczeństwo UE starzej się. Jak wynika z danych 21% zakładów (z 28 państw UE) zatrudnia osoby po 55 roku życia, którzy stanowią minimum 1/4 wszystkich pracowników danego zakładu (Szwecja 36%, Łotwa 32%, Estonia 30%).