Roboty drogowe – wymagania dotyczące ciężkich maszyn

Do elementów sterowniczych mających wpływ na bezpieczeństwo pracowników zaliczają się te, które włączają lub wyłączają maszynę lub urządzenie, albo służą do kierowanie nimi. Elementy te powinny być widoczne, możliwe do zidentyfikowania oraz odpowiednio oznakowane. Powinny być również opisane w języku polskim lub za pomocą zrozumiałych symboli.

Na początek warto przytoczyć przykład wypadku spowodowanego przez kierowcę walca. W czasie odbudowy drogi osiedlowej po wykonaniu kanalizacji deszczowej, cofając, nie zauważył innego pracownika zagęszczającego ręczną zagęszczarką podjazd prowadzący z drogi na posesję budynku jednorodzinnego i najechał na niego. Poszkodowany pracownik poniósł śmierć w wyniku wypadku. Ustalono, że:

• operator walca nie zachował szczególnej ostrożności w czasie wykonywania manewrów,

• walec nie posiadał lusterek wstecznych oraz sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej,

• nie była wygrodzona strefa niebezpieczna pracy walca.

Biorąc pod uwagę powyższy przykład warto pamiętać, że bardzo istotną dla bezpieczeństwa sprawą jest możliwość kontroli przez operatora maszyny, gdy jest to konieczne (np. gdy ruch maszyny może stanowić zagrożenie dla innych pracowników, osób postronnych), czy nikt nie znajduje się w strefie niebezpiecznej.

Jeżeli sprawdzenie, czy nikt nie znajduje się w strefie niebezpiecznej nie jest możliwe to układ bezpieczeństwa maszyny automatycznie powinien wysyłać dźwiękowy lub świetlny sygnał ostrzegawczy przed jej uruchomieniem. W przypadku walca niezbędne jest wyposażenie go w sygnalizację dźwiękową i sygnalizację świetlną. Może to być przykładowo:

• sygnał świetlny przerywany (kogut),

• sygnał dźwiękowy (buczek) w czasie ruchu walca do tyłu.

Operator maszyny musi mieć również możliwość obserwacji z kabiny terenu za maszyną. Dlatego walce, spychacze mają być wyposażone w sprawne lusterka boczne i lusterko wsteczne.

Maszyna powinna być wyposażona w środki ochrony przed zagrożeniami spowodowanymi emisją lub wyrzuceniem substancji, materiałów bądź przedmiotów. Maszyny stwarzające zagrożenie emisją gazu, oparów, płynu lub pyłu należy wyposażyć w odpowiednie obudowy bądź urządzenia wyciągowe, znajdujące się w pobliżu źródła zagrożenia.

Dodatkowo trzeba pamiętać, że przewody ciśnieniowe znajdujące się na stanowisku operatora powinny być obudowane a wylot tłumika walca powinien być tak ukształtowany, aby wyrzucane spaliny nie były skierowane na kabinę operatora.

Części maszyny, które mają wysoką temperaturę należy zabezpieczyć w celu uniknięcia ryzyka ich dotknięcia lub zbliżenia się do nich. Chodzi tu przede wszystkim o zastosowanie osłon termicznych, izolacji.

Źródłami poparzeń mogą być, np. części silników spalinowych maszyn, gorące powierzchnie tłumików (powinny być osłonięte perforowanymi płytami), rozgrzany asfalt.

Następną kwestią jest odpowiednie zabezpieczenie maszyn – w celu ochrony pracowników – przed ryzykiem pożaru, przegrzania lub uwolnienia się gazu, pyłu, płynu oraz innych substancji wytwarzanych, używanych lub zmagazynowanych w maszynach, a także ryzykiem wybuchu urządzenia lub substancji wytwarzanych, używanych albo zmagazynowanych w maszynach.

Podłogi i wnętrza kabin, stanowisk operatorów powinny być wykonane z materiałów ognioodpornych, a przewody ciśnieniowe przechodzące w pobliżu stanowiska operatora tak osłonięte albo umieszczone, aby operator był zabezpieczony w przypadku awarii lub pęknięcia instalacji.

Przy pracach z użyciem maszyn do robót drogowych wykorzystywane są często materiały palne, gorące materiały bitumiczne.

Maszyny takie powinny charakteryzować się również odpowiednią ognioodpornością i być wyposażone w podręczny sprzęt gaśniczy.

Zadaniem osłon jest uniemożliwienie bezpośredniego dostępu do strefy niebezpiecznej maszyny. Elementy ruchome i inne części maszyn, które w razie zetknięcia się z nimi stwarzają zagrożenie, powinny być osłonięte lub zaopatrzone w inne skuteczne urządzenia ochronne). Osłony niepełne, wykonane z siatek, prętów, blach perforowanych, mają znajdować się w takiej odległości od elementów niebezpiecznych, aby przy danej wielkości i określonym kształcie otworów nie było możliwe bezpośrednie dotknięcie tych elementów. Odległości bezpieczeństwa zostały określone w odpowiednich Polskich Normach. Trzeba sprawdzić, czy bariery, osłony i pokrywy chronią miejsca niebezpieczne przed dostępem ze wszystkich stron. Urządzenia ochronne powinny mieć także odpowiednią trwałość i wytrzymałość.