Upały to wyzwanie dla służb bhp i egzamin dla człowieczeństwa

Magdalena Pokrzycka-Walczak
Magdalena Pokrzycka-Walczak
15.07.2016AKTUALNE

Upały to wyzwanie dla służb bhp i egzamin dla człowieczeństwa

Gdy kilka dni temu rozmawiałam z pracownicą jednego z ministerstw, pani poskarżyła mi się przez telefon na wysoką temperaturę w pokoju. – Proszę chwilę poczekać przy telefonie – muszę otworzyć okno. – Nie rozumiem – zdziwiłam się. – W ministerstwie nie ma klimatyzacji? – Klimatyzacja przysługuje pracownikom zajmującym stanowiska od naczelnika wzwyż – usłyszałam w odpowiedzi.

Pomimo coraz wyższych standardów wyposażenia biur i firm nie wszystkie budynki – z różnych przyczyn – mają wbudowane systemy klimatyzacji. Czasem na instalacje nie pozwalają konserwatorzy zabytków, czasem – brak klimatyzacji wynika z źle pojmowanych oszczędności. Brak klimatyzacji w upalne dni, zwłaszcza w wysokich budynkach, daje się we znaki pracownikom, którzy nie mogą – pomimo tego, że bardzo się starają – efektywnie wykonywać swojej pracy. Powód jest oczywisty – zbyt wysoka temperatura w pomieszczeniach powoduje znużenie, czasem rozdrażnienie, a to oznacza brak koncentracji i niską jakość wykonywanych obowiązków. Dlatego pracodawcy – jeżeli nie można zainstalować klimatyzacji – powinni w dniach, gdy temperatura w pomieszczeniach przekracza 28oC zapewnić pracownikom napoje, ale i maksymalny komfort pracy. Oczywiście, zgodnie z przepisami bhp, każdemu pracownikowi, nie tylko wykonującemu prace na wolnym powietrzu, ale także przebywającemu w pomieszczeniu biurowym, przysługują bezpłatne napoje – jest to zazwyczaj woda gazowana lub niegazowana. Jest to standard, warto jednak uczynić więcej, by osoby pracujące w niekorzystnych warunkach atmosferycznych odczuły, że pracodawcy zależy na stworzeniu optymalnych warunków pracy.

Ważne

W wysokich biurowcach – gdzie nie ma klimatyzacji, a takie budynki można jeszcze spotkać w miastach tzw. Ściany Wschodniej – warto zainwestować w folię odbijającą promienie słoneczne. Nie jest to duży wydatek, a przyciemnione pomieszczenie ma zazwyczaj o dwa, trzy stopnie niższą temperaturę od pokojów bez folii. Oczywiście w tym przypadku trzeba pamiętać o wymaganiach w zakresie oświetlenia miejsc pracy.

Osoby, które wykonują prace fizyczne na powietrzu powinny w dni z najwyższą temperaturą, mieć więcej przerw regeneracyjnych i – o ile to możliwie – pracować przy mniej wyczerpujących siły zadaniach. Dotyczy to głównie robotników, pracujących np. przy budowie lub remontach dróg. Ale także przykładowo osób pracujących na dachach wysokich budynków, jak konserwatorzy masztów telefonii komórkowej.

Wietrzenie pomieszczeń i przerwy w pracy

Paradoksalnie pracownicy biurowi, którzy wykonują pracę przy emitujących ciepło komputerach i innych urządzeniach biurowych, zazwyczaj bardziej uskarżają się na dokuczliwy upał, niż osoby wykonujące prace fizyczne na powietrzu. Łatwiej znieść wysokie temperatury w zacienionym miejscu, ale przede wszystkim – w ruchu. Wymuszona pozycja przy biurku i nieudane próby koncentracji na przydzielonych zadaniach to duży wysiłek dla organizmu. Przegrzanie i długotrwałe przebywanie w dusznym pomieszczeniu może być przyczyną omdleń, ale także poważniejszych problemów, zwłaszcza w sytuacji, gdy pracownik jest przewlekle chory lub cierpi na dolegliwości układu sercowo-naczyniowego.

Ważne

Warto zadbać o stałe wietrzenie pomieszczeń, w których przebywają pracownicy. Dobrym rozwiązaniem są wentylatory, umieszczone przy każdym biurku, ale – jeżeli to nie wystarczy – trzeba otwierać drzwi na korytarz i klatkę schodową, by zapewnić przepływ chłodniejszego powietrza. Pracownicy nie powinni stale przebywać w tzw. „przeciągu” dlatego drzwi trzeba otwierać co jakiś czas, najlepiej w czasie przerw w pracy.

Skrócenie dnia pracy lub zmiana godzin

Dobrym rozwiązaniem dla pracodawców – i oczywiście komfortowym dla pracowników – jest skrócenie dnia pracy lub zmiana godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy. Praca może zaczynać się np. o godz. 6 rano i kończyć o godz. 14. Możliwe jest także skrócenie godzin pracy, bez konieczności ich odrabiania w późniejszym terminie. To wygodne rozwiązanie nie tylko dla pracowników, ale także pracodawców – pozwala bowiem oszczędzić energię, której zwiększony pobór wynika z pracujących przenośnych wentylatorów, które muszą być w każdym mniejszym pomieszczeniu. W większym, np. kilkuboksowym biurze niezbędnych jest przynamniej kilka wiatraków.

Ważne

Pracodawcy ceniący wygodę pracowników, ale także chcący ograniczyć wydatki na energię (nie tylko z tytułu pracujących wentylatorów, ale także komputerów i innego sprzętu biurowego) mogą zaproponować – o ile pozwala na to specyfika pracy - wykonywanie obowiązków w systemie telepracy. Praca w domu jest dla wielu osób doskonałą alternatywą – w warunkach domowych możliwa jest praca bardziej efektywna, spokojna, a dodatkowo nie wymaga bardzo często uciążliwego w upały stroju oficjalnego (do biura nawet w gorące dni wypada przyjść w krótkich spodenkach i topie na ramiączkach).

Dyskryminacja ze względu na stanowisko pracy jest niedopuszczalna

Wracając do wątku, od którego rozpoczęłam ten artykuł. Niestety, w wielu biurach stosowana jest niedopuszczalna praktyka, że pracownicy, którzy wykonują zadania kierownika lub dyrektora, mają w pokojach zainstalowaną klimatyzację. Oczywiście – można zrozumieć, że dyrektor, czy kierownik przyjmuje gości z zewnątrz i musi mieć odpowiednie warunki do pracy. Dlaczego jednak na odpowiednie, godne warunki nie zasługuje pracownik, wykonujący inne zadania, na niższym stanowisku? Przecież upały są dokuczliwe w równym stopniu dla wszystkich… Dlatego w takiej sytuacji można apelować jedynie do zdrowego rozsądku i empatii podejmujących decyzje o zainstalowaniu – lub nie – klimatyzacji w danym pomieszczeniu…

Autor: 

Magdalena Pokrzycka-Walczak
dziennikarka specjalizująca się w tematyce ochrony zdrowia

Autor
Magdalena Pokrzycka-Walczak
Ekonomistka, dziennikarka, absolwentka Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania zawodowe koncentrują się wokół zagadnień psychologicznych w zakresie bhp, głównie w obszarach ochrony zdrowia i transportu.