Uwaga kleszcze – sprawdź, jak postępować w przypadku ugryzienia

Lesław Zieliński
Lesław Zieliński
09.07.2015AKTUALNE

Uwaga kleszcze – sprawdź, jak postępować w przypadku ugryzienia

Z roku na rok przybywa ofiar ugryzień kleszcza. Te pasożyty żywiące się krwią są nosicielami bakterii i wirusów powodujących bardzo groźne choroby. Dziś te pajęczaki można spotkać nawet na terenach miejskich, zatem pracownicy wielu branż i zawodów mogą być narażeni na kontakt z nimi. Powinni więc wiedzieć, co zrobić w przypadku ugryzienia. Oto kilka wskazówek, które można przekazać pracownikom.

Na choroby powodowane przez kleszcze narażeni są pracownicy zatrudnieni m.in.:

  • przy eksploatacji lasów,
  • w rolnictwie,
  • przy pracach melioracyjnych,
  • w zieleni miejskiej,
  • przy pracach na sieciach elektroenergetycznych przebiegających w pobliżu czy przez tereny leśne,
  • w przychodniach weterynaryjnych.

Także takie osoby jak:

  • żołnierze przebywający na poligonach,
  • zbierające runo leśne,
  • wędkarze,
  • myśliwi,
  • uczestnicy obozów i kolonii,
  • turyści,
  • spacerujący po parkach i podmiejskich laskach zarośniętych gęstymi krzewami, drzewami liściastymi.

Narażeniom podlegają w podobnym stopniu kobiety i mężczyźni, osoby młode i starsze oraz dzieci.

Postępowanie po ugryzieniu kleszcza

Kleszcza nie należy wykręcać, zgniatać, smarować tłuszczami, benzyną, środkami dezynfekującymi ani przypalać. Takie postępowanie może powodować zwracanie treści pokarmowej przez kleszcza, co podnosi ryzyko infekcji przenoszonymi przez niego drobnoustrojami.

Trzeba jak najszybciej usunąć go mechanicznie. Można to zrobić za pomocą pęsety albo specjalnej pompki dostępnej w aptece. Czynność tę należy wykonać bardzo precyzyjnie, tak by kleszcza usunąć w całości, w innym wypadku może dojść do poważnych powikłań. Jeżeli nie udaje się tego dokonać samodzielnie, należy zgłosić się do lekarza. Po usunięciu kleszcza ukąszone miejsce należy odkazić, np. spirytusem salicylowym.

Do lekarza trzeba zgłosić się w sytuacjach:

  • podejrzenia, że kleszcz był w skórze dłużej niż 24 godziny,
  • pojawił się rumień wokół miejsca ugryzienia (szczególny objaw boreliozy),
  • wystąpiła gorączka (ok. 38°), mdłości, sztywność karku,
  • zaburzenia świadomości,
  • pojawiły się bóle stawów, ogólne zmęczenie albo inne objawy podobne do objawów grypy.

Dla pewności, że wyjęty z ciała kleszcz nie był nosicielem choroby, można go zamknąć w torebce foliowej lub fiolce i dostarczyć do najbliższej stacji sanepidu w celu przeprowadzenia badań wykluczających czy potwierdzających nosicielstwo.

Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że:

  1. objawy mogą minąć (tak jak po zachorowaniu na grypę), ale nieleczone ukąszenie nawet po latach może się skończyć nieodwracalnymi zmianami w układzie nerwowym czy kostno-stawowym, stąd nie można lekceważyć żadnych objawów po ukąszeniu kleszcza i rezygnować z wizyty u lekarza,
  2. leczenie szpitalne trwa od kilkunastu dni do nawet kilku miesięcy, ale skutki zachorowania mogą być odczuwalne przez wiele lat po wyleczeniu.
Autor: 

Lesław Zieliński
były główny inżynier zarządzania
bezpieczeństwem pracy, rejestrowany
audytor pomocniczy SZBP wg ISRS

Autor
Lesław Zieliński
Od 1997 roku zajmuje się tematyką oceny ryzyka zawodowego, zarządzania bhp, pracy służby bhp. Były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem pracy w KGHM Polska Miedź SA - O/ZG ”Lubin” . Rejestrowany audytor pomocniczy SZBP wg ISRS. Autor wielu opracowań kart oceny ryzyka zawodowego, instrukcji i programów szkoleń bhp dla różnych stanowisk pracy w przemyśle i usługach. Prowadzi szkolenia otwarte oraz dedykowane z zagadnień bhp.