Work-life balance specjalisty ds. bhp

Specjaliści ds. bhp, zatrudnieni na podstawie umowy o pracę w dużej instytucji publicznej zazwyczaj pracują w kilkuosobowym dziale, gdzie łatwo podzielić obowiązki i specjalizacje, wprowadzając również regulamin wewnętrzny z precyzyjnym opisem zakresu działań i przypisanych, dla poszczególnych członków zespołu bhp, zadań. Chociaż spektrum obowiązków dla służby bhp w dużym zakładzie pracy jest szerokie, a bieżący monitoring bhp pochłania większość czasu, to jednak łatwiej – w przeciwieństwie do małych firm prywatnych i specjalistów, zatrudnionych na zasadzie umowy cywilnoprawnej – realizować przydzielone zadania i dbać o nieprzekraczanie norm czasu pracy.

Paradoksalnie dbanie o zagadnienia bhp w niewielkiej firmie oznaczać może duże wyzwanie dla służb, bo kierownictwo małych spółek prywatnych często decyduje się na zatrudnienie firmy zewnętrznej (czasem w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej) do obsługi szkoleń, ale także - stworzenia regulaminu wewnętrznego bhp. W takich sytuacjach specjalista – pracujący najczęściej na podstawie umowy cywilnoprawnej – nie jest stale obecny w firmie, a jedynie realizuje zadania zlecone w czasie, uzgodnionym z zarządem spółki. Taki specjalista zazwyczaj świadczy usługi bhp dla kilku różnych firm, czasem z różnych branż, prowadząc szkolenia dla pracowników i monitoring przestrzegania procedur w ramach działań zleconych. Trudno mówić tu o szansach na work-life balance, gdy pracownik bhp „biega” z firmy do firmy, szkoląc, ale także monitorując stan bezpieczeństwa, nie wspominając o tzw. zdarzeniach niepożądanych. W przypadku ich wystąpienia pracownik służby bhp powoływany jest, zgodnie z wewnętrznymi regulacjami, w skład zespołu powypadkowego, ustalającego okoliczności i przyczyny zaistniałego zdarzenia.

Najlepszym rozwiązaniem dla służb bhp, świadczących prace zlecone dla firm prywatnych, jest zatrudnienie na część etatu – wówczas łatwiej zaplanować dzień pracy i obowiązki dla kilku firm, z którymi specjalista współpracuje. Wiele zależy tu od profilu prowadzonej przez daną spółkę działalności. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej można wybrać do współpracy najwyżej trzy firmy, by – bez niepotrzebnego stresu – sprostać obowiązkom, także tym, które wprowadzane są z nowymi regulacjami prawnymi.

Dużym wyzwaniem dla specjalistów jest tworzenie procedur antymobbingowych i kontrola ich przestrzegania w zakładzie pracy. Konieczne są szkolenia dla pracowników, choć często służby bhp wyręczane są w tym zadaniu przez okręgowe inspektoraty pracy. Nie zwalnia to jednak kierownictwa firm, i pośrednio inspektorów bhp, z reagowania na wszelkie sygnały o konfliktach czy jakichkolwiek innych sygnałach dotyczących nieporozumień między pracownikami.

Dodatkowe obowiązki to także czasem konieczność pozostawania po godzinach pracy lub praca nad dokumentacją w domu, przy komputerze. Jeżeli dodamy do tego szkolenia, które również pracownicy etatowi zatrudnieni w dużych firmach, realizują na zlecenie (np. w ramach urlopu lub po godzinach pracy), o work-life balance praktycznie możemy zapomnieć.

Aby choć w niewielkim stopniu zapewnić sobie komfort pracy i odpoczynku, a jednocześnie – stać się dobrym przykładem dla innych, nie tylko specjalistów bhp, warto wiedzieć, że:

1. Jesteśmy dla ludzi, z którymi pracujemy, o których bezpieczeństwo dbamy, dajemy im przykład, jak dbać o komfort pracy, a tym samym – zdrowe środowisko, formułujemy procedury – zadbajmy, by widzieli w nas najlepszy przykład pracownika oddanego swoim obowiązkom, ale także dbającego o możliwie najlepszy stan psychofizyczny, dzięki równowadze pomiędzy czasem pracy i odpoczynkiem.
2. Dbajmy o to, by nie brać pracy do domu, by to, czego nie wykonamy w czasie przeznaczonym na obowiązki zawodowe, wykonać kolejnego dnia.
3. Jeżeli mamy pilne zadanie, które wymaga dłuższej pracy „po godzinach”, starajmy się odebrać godziny nadliczbowe możliwie najszybciej, nie licząc na kumulację godzin, bo zebranie większej liczby godzin nadliczbowych wiąże się z planowaniem „pracy po godzinach”.
4. Nie otwierajmy służbowej skrzynki mailowej w domu, ale także – w czasie urlopu – to czas dla nas na regenerację i konieczny odpoczynek, by móc efektywnie pracować kolejnego dnia.
5. Nie piszmy maili do współpracowników w godzinach nocnych, bo kolejny dzień rozpoczną ze stresem, zwłaszcza, gdy otrzymają do wykonania zadania „na czas”.
6. Wyznaczmy sobie własny rytm realizacji zadań zleconych poza pracą – np. raz lub dwa razy w miesiącu i starajmy się dotrzymywać tych planów – będziemy spokojniejsi, a naszym współpracownikom lepiej jest współpracować ze zrelaksowanym kolegą.
7. Nie dzwońmy do kolegów z pracy po godzinach, nawet jeżeli miałyby to być rozmowy prywatne – zależność służbowa, choć ustaje poza godzinami pracy, nie pozwala na odpoczynek obu stronom.
8. Przynajmniej raz w miesiącu zaplanujmy szkolenie dla siebie (oczywiście w godzinach pracy)  – by podnieść kwalifikacje i być „na bieżąco” z nowościami w branży.
9. Dbajmy o dobrą atmosferę w dziale – nie rywalizujmy o dodatkowe zlecenia, czy szkolenia poza godzinami pracy – najlepiej, gdy będziemy dzielić się nie tylko wiedzą, ale także propozycjami poprowadzenia szkoleń okresowych.
10. Organizujmy, co jakiś czas, spotkania dla pracowników na temat work-life balance lub przesyłajmy na służbowe skrzynki informacje, jak dbać o równowagę między pracą i życiem prywatnym – przekonajmy kierownictwo instytucji, w której pracujemy, do dbania o komfort pracy i zapewnienia optymalnego odpoczynku pracownikom – poprzez wprowadzenie „dekalogu szczęśliwego pracownika” – łatwiej będzie wówczas zapewnić dobrą atmosferę pracy i uniknąć sytuacji, noszących znamiona mobbingu.