Zadośćuczynienie pracownikowi za krzywdę spowodowaną wypadkiem przy pracy, wiąże się z ryzykiem pracodawcy

Pracownik H. był zatrudniony w spółce D. produkującej podzespoły do samochodów, głównie części zawieszenia – sprężyny, resory itp. Pozwał pracodawcę o zapłatę 80 tys. zł zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wyniku wypadku przy pracy.

Pan H. pracował w spółce na stanowisku operatora, do jego zadań należało m.in. sterowanie kulownicą, tj. maszyną służącą do oczyszczania produktów metalowych za pomocą śrutu. Maszyna stała na podeście wykonanym z blachy, bez maty antypoślizgowej, ale pracownicy mieli obowiązek oczyszczania stanowiska z resztek śrutu. Pracownik H. w dniu wypadku, jak twierdził pracodawca, nie posprzątał swojego stanowiska pracy. Nagle poślizgnął się na stanowisku i w efekcie doszło do skręcenia stawu łokciowego i urazu biodra.

Po leczeniu i rekonwalescencji powrócił do pracy, ale znów uległ wypadkowi. Tym razem wraz z innym pracownikiem przy swoim stanowisku pracy przesuwali duży pojemnik z metalowymi drążkami. Przypadkowo popchnęli inny, pusty pojemnik, który zaczął staczać się z podestu. Pracownik H. próbował go zatrzymać, ale mu się to nie udało, gdyż pojemnik był zbyt ciężki. Tym razem doznał urazu ręki – zerwania wiązadeł  w nadgarstku. Uraz był na tyle poważny, że wymagał interwencji chirurgicznej i długotrwałego leczenia. 

Obydwa zdarzenia zostały uznane komisyjnie za wypadki przy pracy. Pracownik H. otrzymał za nie jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego w ZUS, ale wystąpił przeciwko pracodawcy z pozwem o zapłatę zadośćuczynienia.

Bezpośrednią przyczyną pierwszego wypadku było pośliźnięcie się na śliskiej powierzchni, zaś przyczyną drugiego wypadku mimowolne potrącenie pustego pojemnika i próba zabezpieczenia go przed upadkiem z podestu, w wyniku których pracownik został poszkodowany. Sąd zwrócił uwagę, że pracodawca nie wyposażył stanowiska pracy w maty antypoślizgowe, a ponadto – jak wynikało z zeznań świadków – zaniedbał zapewnienia pracownikom właściwych warunków pracy. Mimo wydawania obuwia roboczego nie zadbano o odpowiednie zabezpieczenie podestu, na którym znajdowała się maszyna. Samo nałożenie na pracowników obowiązku sprzątania miejsca pracy było niewystarczające, gdyż resztki śrutu były na tyle małe, że mogły zostać przeoczone przez pracowników.

Ponadto okazało się, że pracownik H. najprawdopodobniej nie został zapoznany z ryzykiem zawodowym na stanowisku operatora w tym zakładzie – na karcie analizy ryzyka brak było jego podpisu. Z kolei drugi wypadek wynikał także z zaniedbań pracodawcy. Pracownicy musieli bowiem przesuwać sami ciężkie pojemniki, gdyż linia produkcyjna była wyposażona tylko w jeden wózek widłowy, który miał obsłużyć kilka zespołów pracowniczych. W dodatku podest maszyny nie był wyposażony w barierki zabezpieczające przed upadkiem pojemników, zostały one zamontowane, ale dopiero po wypadku pracownika H.

Sąd I instancji ostatecznie zasądził na rzecz pracownika H. 35 tys. zł zadośćuczynienia za doznane krzywdy. Apelację złożyła spółka, ale została oddalona. Uzasadniając orzeczenie sąd apelacyjny wskazał na zaniedbania pracodawcy. Ponieważ był to zakład produkcyjny, odpowiedzialność spoczywa na pracodawcy na zasadzie ryzyka, zgodnie z art. 435 Kodeksu cywilnego. Zwolnienie od odpowiedzialności w takim wypadku nastąpiłoby tylko w przypadku wyłącznej winy poszkodowanego, a to nie miało miejsca w rozpatrywanej sprawie.

Sąd zwrócił też uwagę, że kwota przyznanego zadośćuczynienia nie może zostać pomniejszona, o kwoty jednorazowych odszkodowań wypłaconych przez ZUS. Wypłacone przez organ rentowy sumy dotyczą odkodowania, a więc wyrównania powodowi szkód materialnych jakich doznał w związku z wypadkami. Sprawa niniejsza dotyczy zadośćuczynienia za krzywdy, które ma na celu zrekompensowanie cierpień o charakterze psychicznym i fizycznym, jakich powód doznał w wyniku wypadków.

Odszkodowanie od ZUS wskazuje na obiektywnie ustalony uszczerbek na zdrowiu. Zadośćuczynienie zaś ma zrekompensować subiektywne poczucie krzywdy poszkodowanego pracownika, który przed wypadkiem cieszył się dobrym zdrowiem, uprawiał sport, a po urazach wypadkowych musiał wiele czasu spędzić w szpitalu i zmuszony był do korzystania z pomocy przy codziennych czynnościach domowych. Dlatego żądanie zadośćuczynienia było zasadne.

Źródło: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 18 lipca 2018 r., syg. III APa 12/18