Zakłucie ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych a postępowanie powypadkowe.

Jak wiemy w myśl rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, wdrażającego dyrektywę unijną z 2013 r., każde ukłucie i zranienie ostrym narzędziem wymaga nie tylko rejestrowania, ale także ustalenia okoliczności i przyczyn zdarzenia. Jednak mimo takiego zapisu wiele placówek medycznych nie uznaje zakłucia igłą, np. sterylną, za zdarzenie wypadkowe i nie prowadzi postępowania powypadkowego w takiej sprawie o ile np. nie doszło do zakażenia. Co więcej, nie uwzględnia tego zdarzenia w rejestrze wypadków. Takie postępowanie ma na celu m.in. uniknięcie podwyższenia składki na ubezpieczenie wypadkowe oraz powoduje zaniżenie statystyk wypadkowych dla służby zdrowia.    

Na ostatnim sierpniowym posiedzeniu Rady Ochrony Pracy (29 sierpnia 2017 r.), w toku dyskusji, został podniesiony właśnie problem niedostatecznego monitorowania zakłuć ostrym narzędziem. Z pytaniem dotyczącym tej kwestii wystąpiła Renata Górna (przedstawicielka OPZZ). Chciała bowiem dowiedzieć się od przedstawicieli PIP na ile inspektorzy w trakcie działań kontrolnych zwracają uwagę na ten problem w szpitalach, czy są naruszenia, czy pracodawcy prowadzą wymagany rejestr?

Zastępca głównego inspektora pracy Dariusz Mińkowski rozwiał wszelki wątpliwości co do charakteru zakłucia ostrym narzędziem przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

„Badamy te zagadnienia. (…) Obecnie rozstrzygnęliśmy w naszym urzędzie kierunek działania, aczkolwiek nie zawsze przyjmują to jeszcze pracodawcy. Każde zakłucie traktujemy jako zdarzenie wypadkowe, które podlega normalnemu badaniu. – wyjaśnił Dariusz Mińkowski.

W przypadku zgłoszenia przez pracownika do PIP zakłucia inspekcja wydaje decyzję o zbadaniu tych przypadków. Jak wynika również z danych PIP pracodawcy w służbie zdrowia zachowują się odpowiedzialnie i prowadzą wymagane rejestry (zranień/zakłuć ostrymi narzędziami) oraz przygotowują raporty o bhp w podmiocie leczniczym w zakresie zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Prowadzenie rejestrów wymuszaj sami pracownicy w obawie o swoje zdrowie. To oni sami często zgłaszają te przypadki. Co skutkuje uruchomieniem wówczas odpowiednich procedur.

Jak zauważa zastępca głównego inspektora pracy w dużych jednostkach, ośrodkach np. w Warszawie czy innych dużych miastach, procedury związane ze zranieniem ostrym narzędziem działają bardzo dobrze. Jednak problem pojawia się szczególnie w mniejszych placówka służby zdrowia. Trzeba zauważyć, że im mniejszy pracodawca, tym mniej zainteresowany uruchamianiem procedur związanych z zakłuciem. Nie chodzi tu tylko o dostęp do odpowiednich procedur i np. profilaktyki HIV.  

„Problem tkwi jeszcze gdzie indziej. Jeżeli pracodawca uzna każde zakłucie – a one występują czy chcemy, czy nie chcemy – za wypadki przy pracy, to nastąpi wzrost składki wypadkowej. Czyli pojawia się aspekt ekonomiczny.” – podkreślał Dariusz Mińkowski.

Reasumując należy jednak podkreślić, że każdy pracodawca zobowiązany jest do zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Każdy pracodawca, bez względu na sytuację finansową powinien realizować te obowiązki, szczególnie że chodzi tu o zdrowie i życie pracowników. Każde zakłucie traktowane jest jako zdarzenie wypadkowe, zatem należy wszcząć procedurę postępowania powypadkowego.