Wzory dokumentów
Dokumentacja ORZ
Instrukcja BHP
Listy kontrolne
Procedury
Akty prawne
Materiały Wideo
Materiały szkolenioweZatrudniając pracowników tymczasowych do prac sezonowych trzeba pamiętać o kilku obowiązkach
W okresie letnim wzrasta zapotrzebowanie na pracowników sezonowych. Pracodawcy często zatrudniają takich pracowników przez agencje pracy tymczasowej. Niezależnie od charakteru umowy pracownika z agencją, na pracodawcy użytkowniku ciąży wiele obowiązków w zakresie bhp. Oto kilka wskazówek w tym zakresie, które powinniście mieć na uwadze zatrudniając pracowników tymczasowych.
Z tego artykułu dowiecie się:
- Jakie kwestie uwzględnić zawierając umowę z agencją pracy tymczasowej
- Jakie obowiązki w zakresie bhp ciąża na pracodawcy użytkowniku wobec pracownika tymczasowego?
- Co należy wcześniej ustalić na piśmie z agencją pracy tymczasowej zanim podpiszemy umowę?
Kodeks pracy nie definiuje pracy sezonowej. Według orzeczenia Sądu Najwyższego przyjmuje się, że jest nią taki rodzaj pracy, na który jest zapotrzebowanie wyłącznie przez pewien krótki okres związany z określoną porą roku (wyrok Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 1986 r., III URN 20/86).
Pracownikami tymczasowymi będą osoby zatrudniane przez agencje wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawców użytkowników. Natomiast pracodawcą użytkownikiem jest pracodawca lub podmiot niebędący pracodawcą – w rozumieniu Kodeksu pracy – wyznaczający pracownikowi skierowanemu przez agencję pracy tymczasowej zadania i kontrolujący ich wykonanie.
Pracą tymczasową może być zaś praca wykonywana na rzecz danego pracodawcy użytkownika przez określony czas, polegająca na wykonywaniu zadań:
- o charakterze sezonowym, okresowym lub doraźnym bądź
- których terminowe wykonanie przez pracowników pracodawcy użytkownika nie byłoby możliwe lub
- których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika pracodawcy użytkownika.
Trzeba wiedzieć, że pracownikowi tymczasowemu nie może być powierzone wykonywanie na rzecz pracodawcy użytkownika pracy:
- szczególnie niebezpiecznej,
- na stanowisku, na którym zatrudniony jest pracownik pracodawcy użytkownika w okresie uczestnictwa tego pracownika w strajku,
- na takim stanowisku pracy, na jakim w ostatnich 3 miesiącach poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia pracy tymczasowej zatrudniony był pracownik pracodawcy użytkownika, z którym został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Umowa z agencją pracy tymczasowej jest konieczna i określa kwestie nieuregulowane przepisami prawa
Przy zawieraniu umów dotyczących pracy tymczasowej strony łączą zobowiązania dwustronne, agencja pracy tymczasowej – pracownik tymczasowy i agencja – pracodawca użytkownik. Zasady zatrudniania pracowników tymczasowych przez pracodawcę będącego agencją i kierowania ich do pracy na rzecz pracodawcy użytkownika reguluje ustawa z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 360). Jeżeli jakieś kwestie nie zostały odmiennie ustalone jej przepisami, to do agencji, pracodawcy użytkownika i pracownika tymczasowego stosuje się przepisy prawa pracy dotyczące odpowiednio pracodawcy oraz pracownika.
Roszczenia pracownika tymczasowego rozpatruje sąd pracy właściwy ze względu na siedzibę agencji pracy tymczasowej zatrudniającej daną osobę.
Prawa i obowiązki pracodawcy użytkownika i agencji pracy tymczasowej w zakresie nieuregulowanym ustawą o zatrudnianiu pracowników tymczasowych określa zawarta między nimi umowa.
Dodatkowe zapisy w umowie w zakresie bhp określą jasne zasady współpracy
Warto, aby w umowie o kierowaniu pracowników tymczasowych do pracy, poza standardowymi warunkami, znalazły się szczegółowe postanowienia określające zakres i sposób:
- prowadzenia dokumentów związanych z zatrudnieniem pracowników tymczasowych,
- poddawania ich profilaktycznym badaniom lekarskim i szkoleniu bhp.
Trzeba również pamiętać o:
- zakresie sprawowania nadzoru organizacyjnego nad pracownikami tymczasowymi wykonującymi czynności na terenie zakładu pracy zarówno ze strony pracodawcy użytkownika, jak i agencji pracy tymczasowej,
- procedurach niezwłocznego zgłaszania do agencji wypadków pracowników tymczasowych i trybie postępowania powypadkowego.
O treści uzgodnień między agencją a pracodawcą użytkownikiem agencja powinna poinformować pracownika tymczasowego przed zawarciem z nim umowy o pracę.
Ważne jest, aby w umowie znalazło się także nazwisko koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników wykonujących pracę w tym samym miejscu. Osobą najczęściej rekomendowaną na takie stanowisko jest pracownik zakładowej służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracodawca użytkownik musi zagwarantować pracownikowi tymczasowemu bezpieczne i higieniczne warunki pracy
Każdy pracodawca użytkownik, wykonując swoje obowiązki, korzysta z takich samych praw, jakie przysługują pracodawcy w zakresie niezbędnym do organizowania pracy z udziałem pracownika tymczasowego. Jeżeli pracodawca użytkownik zatrudnia osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w firmie lub miejscu przez siebie wyznaczonym, ma obowiązek zapewnić im bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Musi w szczególności:
- zagwarantować pracownikowi tymczasowemu właśnie bezpieczne i higieniczne warunki pracy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy tymczasowej,
- prowadzić ewidencję czasu pracy takiego pracownika w zakresie i na zasadach obowiązujących w stosunku do zwykłych pracowników,
- dostarczyć pracownikowi tymczasowemu odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej,
- zapewnić mu profilaktyczne posiłki i napoje,
- przeprowadzić w stosunku do pracownika tymczasowego szkolenie bhp,
- w razie wypadku przy pracy takiego pracownika ustalić okoliczności i przyczyny zdarzenia,
- przeprowadzić na stanowisku pracy pracownika tymczasowego ocenę ryzyka zawodowego i poinformować go o tym ryzyku.
Szkolenie pracownika sezonowego
Każdy pracownik zatrudniony w celu wykonania określonej pracy, bez względu na to, jak długo trwać będzie umowa, w tym tzw. pracownik sezonowy zatrudniony na podstawie umowy o pracę, przed dopuszczeniem do wykonywania pracy musi przejść szkolenie wstępne bhp. Od tej zasady są jednak odstępstwa.
Pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia przeszkolenia pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy w przypadku podjęcia przez tego samego pracownika pracy na tym samym stanowisku, które zajmował u niego bezpośrednio przed nawiązaniem z nim kolejnej umowy o pracę. Zatem jeśli pracownicy sezonowi zatrudnieni byli w czerwcu zeszłego roku na podstawie umowy o pracę u danego pracodawcy na czas określony (do maja tego roku) i w tym roku od czerwca pracodawca chce ponownie zatrudnić tych samych pracowników na te same stanowiska, to nie musi kierować ich na szkolenia wstępne.
Pracownicy sezonowi powinni być kierowani na szkolenie wstępne ogólne bhp i instruktaż stanowiskowy bhp, jeżeli:
- są zatrudniani lub przenoszeni na stanowisko robotnicze lub inne, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,
- są uczniami na praktycznej nauce zawodu oraz studentami na praktyce studenckiej.
Osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą podlegają szkoleniom bhp – np. zatrudnieni na umowę zlecenia. Szkolenia takie muszą odbyć, jeżeli pracodawca lub przedsiębiorca niebędący pracodawcą, na rzecz których wykonują pracę, stawia taki warunek i wymaga takich szkoleń.
Niemniej jednak nie ma jasnego wskazania do kierowania takich pracowników na szkolenie. Natomiast pracownicy sezonowi z agencji pracy tymczasowej muszą poddać się szkoleniom wstępnym w zakresie bhp na koszt pracodawcy. Należy ich bowiem traktować jak innych pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Niektóre kwestie pracodawca użytkownik powinien uzgodnić wcześniej na piśmie z agencją pracy tymczasowej
Żeby możliwe było zawarcie umowy o pracę między agencją a pracownikiem tymczasowym, wcześniej pracodawca użytkownik musi uzgodnić z tą agencją na piśmie:
- rodzaj pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu,
- wymagania kwalifikacyjne konieczne do wykonywania tej pracy,
- przewidywany okres zatrudnienia,
- wymiar czasu pracy pracownika tymczasowego,
- miejsce wykonywania pracy.
Obowiązkiem pracodawcy użytkownika jest także poinformowanie na piśmie agencji o:
- wynagrodzeniu za pracę, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu,
- warunkach jej wykonywania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Bardzo ważną kwestią w przypadku organizowania pracy pracownika tymczasowego jest zakaz traktowania go mniej korzystnie w zakresie warunków pracy niż pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika na takim samym lub podobnym stanowisku pracy. Pracownik tymczasowy ma prawo do korzystania z urządzeń socjalnych pracodawcy użytkownika na takich samych zasadach, jak pozostali pracownicy. Agencja może sprawować wyłącznie ogólny nadzór organizacyjny nad pracownikami tymczasowymi i kontrolę warunków określonych w umowie z pracodawcą użytkownikiem.
Jacek Krajewski
Okręgowy Inspektorat Pracy
Państwowej Inspekcji Pracy w Łodzi
Poradnia 48 Portalu BHP
Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.
Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.
