Zatrudnianie kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych – zmiana przepisów

Resort pracy przygotował projekt zmian w art. 176 Kodeksu pracy w związku z koniecznością prawidłowego przeniesienia do naszego systemu prawnego przepisów dyrektywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy. Konieczne jest także dostosowanie upoważnienia, na wydanie aktów wykonawczych dla tego przepisu, do wymagań art. 92 Konstytucji RP.

Obecnie art. 176 Kodeksu pracy nie pozwala zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla ich zdrowia. Na mocy tego przepisu Rada Ministrów wydała również rozporządzenie określające wykaz takich prac., czyli rozporządzenie z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. nr 114, poz. 545, ze zm.).

Przepisy te obecnie jednak nie wskazują jednoznacznego rozróżnienia na kobiety w ciąży i karmiące piersią oraz pozostałe kobiety. Przepis Kodeksu Pracy (art. 176 kp) odnosi się ogółem do wszystkich kobiet, a to zdaniem Komisji stanowi przeszkodę w zapewnieniu równouprawnienia płci, szczególnie w zakresie dostępu do zatrudnienia.

Również rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. nr 114, poz. 545, ze zm.), określa prace lub warunki pracy, przy których ogranicza się zatrudnianie kobiet w ciąży i karmiących piersią, ale także prace których nie powinny wykonywać wszystkie kobiety (czy są czy nie są w ciąży, karmią czy nie karmią piersią). W tym przypadku, jak podkreśla resort pracy w uzasadnieniu do projektu, art. 176 Kodeksu pracy, na podstawie którego wydano to rozporządzenie, jest niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, gdyż nie zawiera wytycznych dotyczących treści aktu.

A zatem zmiany art. 176 są niezbędne z uwagi na zbyt ogólne obecnie brzmienie tego przepisu.

Nowo projektowany art. 176 Kodeksu pracy w § 1 zakłada dookreślenie, że kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie będą mogły wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, które mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie kobiet, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.

Również w art. 176 § 2 Kodeksu pracy nastąpi doprecyzowanie upoważnienia przewidującego określenie wykazu prac, których nie będą mogły wykonywać kobiety w ciąży i karmiące dziecko piersią, ze względu na fakt, że prace te mogą mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią:

1. związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów,
2. ze względu na sposób i warunki wykonywania tych prac, z uwzględnieniem rodzajów czynników środowiska pracy i poziomu ich występowania.

Mając na uwadze projektowane zmiany w Kodeksie pracy już niebawem możemy spodziewać się również zmian w rozporządzenia wykonawczym wydanym na podstawie art. 176 § 2 Kodeksu pracy. O czym z całą pewnością już niebawem poinformujemy w Portalu BHP.

W uzasadnieniu projektu zakłada się również przeniesienie, obecnie obowiązujących, przepisów dotyczących wykonywania przez kobiety – które nie są w ciąży lub w okresie karmienia dziecka piersią – prac związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, z rozporządzenia w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. nr 26, poz. 313, ze zm.). Więc i to rozporządzenie ulegnie zmianie, o czym również poinformujemy na Portalu BHP.