Wzory dokumentów
Dokumentacja ORZ
Instrukcja BHP
Listy kontrolne
Procedury
Akty prawne
Materiały Wideo
Materiały szkolenioweZidentyfikuj rodzaj drgań mechanicznych występujących na stanowisku pracy
Ekspozycja zawodowa pracowników na drgania mechaniczne jest większa, niżby się mogło wydawać na pierwszy rzut oka. Ich negatywne oddziaływanie na organizm człowieka jest przyczyną licznych zmian chorobowych. Jednak aby skutecznie przeciwdziałać narażeniu pracowników na drgania trzeba znać m.in. ich rodzaj oraz charakteryzujące je wartości. Oto kilka wskazówek w tym zakresie, które pomogą Ci zidentyfikować rodzaj drgań na jakie może być narażony pracownik.
Ten tekst pomoże Ci:
- Zidentyfikować rodzaj drgań mechanicznych na stanowisku pracy
- Zidentyfikować źródło drgań mechanicznych
- w ocenie ryzyka zawodowego w zakresie narażenia na drgania mechaniczne na stanowisku pracy
Drgania mechaniczne, jako czynnik szkodliwy dla zdrowia w środowisku pracy, występują w postaci drgań miejscowych lub ogólnych:
- drgania miejscowe to drgania mechaniczne na stanowisku pracy działające na organizm człowieka i przenoszone bezpośrednio przez kończyny górne,
- drgania ogólne to drgania mechaniczne na stanowisku pracy o ogólnym działaniu na organizm człowieka, przekazywane do organizmu jako całości przez stopy lub części tułowia, w szczególności miednicę bądź plecy.
Drgania mechaniczne na stanowisku pracy działające na organizm człowieka i przenoszone bezpośrednio przez kończyny górne (drgania miejscowe) są charakteryzowane przez:
- ekspozycję dzienną, wyrażoną w postaci równoważnej energetycznie dla 8 godz. działania sumy wektorowej skutecznych, ważonych częstotliwościowo przyspieszeń drgań, wyznaczonych dla 3 składowych kierunkowych (ahwx, ahwy, ahwz),
- ekspozycję trwającą 30 min i krócej, wyrażoną w postaci sumy wektorowej skutecznych, ważonych częstotliwościowo przyspieszeń drgań, wyznaczonych dla 3 składowych kierunkowych (ahwx, ahwy, ahwz).
Wartości progów działania drgań miejscowych
W zakresie drgań miejscowych dopuszczalne wartości określają wartości progów działania, mianowicie:
- wartość ekspozycji dziennej nie może przekraczać 2,8 m/s2,
- wartość ekspozycji trwającej 30 min i krócej nie może przekraczać 11,2 m/s2.
Dla kobiet w ciąży i pracowników młodocianych obowiązują wartości niższe od najwyższego dopuszczalnego natężenia, określone odpowiednio w:
- wykazie prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet – Dz.U. nr 114, poz. 545 ze zm.),
- wykazie prac wzbronionych młodocianym (rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac – Dz.U. nr 200, poz. 2047 ze zm.).
Źródła miejscowych drgań mechanicznych to na przykład:
- ręczne narzędzia uderzeniowe o napędzie pneumatycznym, hydraulicznym lub elektrycznym (młotki pneumatyczne, ubijaki mas formierskich i betonu, nitowniki, wiertarki udarowe, klucze udarowe itp.),
- ręczne narzędzia obrotowe o napędzie elektrycznym lub spalinowym (wiertarki, szlifierki, piły łańcuchowe itp.),
- dźwignie sterujące maszyn i pojazdów obsługiwane rękami,
- źródła technologiczne (np. obrabiane elementy trzymane w dłoniach lub prowadzone ręką przy procesach szlifowania, gładzenia, polerowania itp.).
Drgania mechaniczne na stanowisku pracy o ogólnym działaniu na organizm człowieka, przekazywane do organizmu jako całości przez stopy lub części tułowia, w szczególności miednicę bądź plecy (drgania ogólne), są charakteryzowane przez:
- ekspozycję dzienną, wyrażoną w postaci równoważnego energetycznie dla 8 godz. działania skutecznego, ważonego częstotliwościowo przyspieszenia drgań, dominującego wśród przyspieszeń drgań, wyznaczonych dla 3 składowych kierunkowych z uwzględnieniem właściwych współczynników (1,4 awx, 1,4 awy, awz),
- ekspozycję trwającą 30 min i krócej, wyrażoną w postaci skutecznego, ważonego częstotliwościowo przyspieszenia drgań, dominującego wśród przyspieszeń drgań, wyznaczonych dla 3 składowych kierunkowych z uwzględnieniem właściwych współczynników (1,4 awx, 1,4 awy, awz).
Źródła ogólnych drgań mechanicznych to na przykład:
- platformy drgające,
- siedziska i podłogi środków transportu (samochodów, ciągników, autobusów, tramwajów, trolejbusów oraz pojazdów kolejowych, statków, samolotów itp.),
- siedziska i podłogi maszyn budowlanych (np. do robót ziemnych, fundamentowania, zagęszczania gruntów).
Wartości progów działania drgań ogólnych
W zakresie drgań ogólnych dopuszczalne wartości określają wartości progów działania, mianowicie:
- wartość ekspozycji dziennej nie może przekraczać 0,8 m/s2,
- wartość ekspozycji trwającej 30 min i krócej nie może przekraczać 3,2 m/s2.
Główne przyczyny powstawania drgań mechanicznych w maszynach i urządzeniach to przyczyny:
1) konstrukcyjne, gdy maszyny mają:
- mechanizmy korbowo-wodzikowe,
- mechanizmy krzywkowe,
- mechanizmy zapadkowe,
- wibratory;
2) technologiczne, gdy maszyny mają:
- niedokładności montażowe,
- niewyważone elementy obrotowe,
- luzy łożyskowe itp.;
3) eksploatacyjne, gdy:
- maszyny zużywają się,
- powstają w maszynach luzy,
- maszyny są niewłaściwie smarowane,
- maszyny mają zniekształcone powierzchnie itp.
Grażyna Jarosiewicz
ekspert ds. technicznego bezpieczeństwa pracy
Poradnia 48 Portalu BHP
Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.
Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.
