Aktualność badań lekarskich pracowników kilku pracodawców pracujący w jednym miejscu

Zasadą wynikającą ze stosunku pracy jest wykonywanie umówionej pracy w miejscu i czasie pracy – na rzecz i pod kierownictwem danego pracodawcy, który jest jednocześnie podmiotem zatrudniającym. Jest to najbardziej przejrzyste rozwiązanie organizacyjne, które jednak nie sprawdza się w każdym przypadku. Całkiem liczny rodzaj prac i przedsięwzięć wymaga bowiem zaangażowania pracowników zatrudnionych przez różnych pracodawców. Przykładem mogą być skomplikowane projekty, w obrębie których wykonują swe obowiązki osoby o różnych specjalnościach i kwalifikacjach, zatrudniane nie przez jedną, a kilka firm.

Pracownicy kilku pracodawców w jednym miejscu pracy, to układ który komplikuje nieco życie w zakresie zapewnienia bezpiecznych warunków pracy. Obowiązki pracodawców w takim przypadku normuje w ogólnym zakresie przepis art. 208 Kodeksu pracy. Mowa w nim o:

• właściwym przepływie informacji,
• współdziałaniu oraz
• powołaniu koordynatora, który będzie sprawował nadzór nad bezpieczeństwem realizowanych prac.

Wspólne przedsięwzięci na terenie neutralnym dla wszystkich pracodawców może wywoływać perturbacje związane z profilaktycznymi badaniami lekarskimi pracowników.

Wspólne wykonywanie pracy może mieć miejsce zarówno na terenie jednego z pracodawców, jak i na neutralnym gruncie, czyli w miejscu, które nie znajduje się w trwałej dyspozycji żadnego z pracodawców zaangażowanych we wspólne przedsięwzięcie. Taka sytuacja skłania do refleksji w zakresie ważności orzeczeń stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy.

Jak wiadomo orzeczenia lekarskie będące podstawą dopuszczenia pracownika do pracy wydawane są na podstawie skierowań na badania opisujących szczegółowo:

• warunki pracy,
• czynniki środowiska pracy,
• zakres czynności oraz
• czas ich wykonywania.

Tym samym skierowanie uwzględnia nie tylko rodzaj pracy (niezależnie od tego gdzie może być realizowana) ale i szereg czynników dodatkowych, w tym charakterystycznych dla zakładu pracy, w którym dany pracownik jest zatrudniony.

W przypadku wykonywania pracy wspólnej, w jednym miejscu, przez pracowników zatrudnionych przez różnych pracodawców pracownicy często trafiają w nowe warunki środowiska pracy, które mogą się w istotny sposób różnić od tych jakie panują w ich macierzystych zakładach. W takim przypadku optymalnym rozwiązaniem jest porównanie warunków pracy:

• jakie panują w miejscu, w którym wspólna praca będzie wykonywana z warunkami
• jakie towarzyszą miejscu pracy, w którym pracownicy zwykle wykonują pracę.

Należy bowiem pamiętać, że orzeczenie o braku przeciwwskazań do pracy, wydawane w konkretnych okolicznościach, zachowuje ważność nie tylko w kontekście daty kolejnego badania profilaktycznego, ale również niezmienności warunków pracy,które mogą rzutować na bezpieczeństwo jej wykonywania.

Powyższa sytuacja jest zbliżona do przypadku zwolnienia pracownika z obowiązkowych badań wstępnych, w przypadku gdy posiada aktualne badania lekarskie przeprowadzone na podstawie skierowania wydanego przez innego pracodawcę. W takim przypadku również dochodzi do porównania warunków pracy wskazanych w treści skierowania na badania z tymi jakie panują w zakładzie pracy pracodawcy przyjmującego do pracy.

Inspektor pracy może stwierdzić nieważność orzeczenia lekarskiego o zdolności do pracy w warunkach nieodpowiadających środowisku pracy opisanemu w skierowaniu na badanie.

Warto mieć na względzie, że obowiązki pracodawców, jakie wiążą się z wykonywaniem pracy w jednym miejscu przez ich pracowników podlegają kontroli realizowanej przez inspektorów PIP. Kontrola z zakresu bhp zawsze uwzględnia problematykę badań lekarskich. Inspektor pracy ma prawo sprawdzić nie tylko formalną ważność orzeczeń stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy ale i przeanalizować treść skierowań na badania lekarskie. Jeżeli w wyniku takiej analizy okaże się, że wykonywanie pracy w innym miejscy, w ramach wspólnych prac wiąże się z istotnymi zmianami szeroko rozumianych parametrów środowiska pracy, wówczas inspektor pracy może uznać, że dotychczasowe orzeczenie lekarskie jest ważne – ale w kontekście braku przeciwwskazań do pracy na terenie pracodawcy, który pracownika zatrudnia, a nie w miejscu wspólnego wykonywania pracy.