Co z pomiarami temperatury pracowników w związku z COVID-19?

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
09.05.2020AKTUALNE

Obecnie pracodawcy zastanawiają się, czy istnieje możliwość wykonywania przez zakład pracy pomiarów temperatury przed dopuszczeniem pracowników do pracy. Póki co przepisy nie zawierają bezpośredniej podstawy prawnej w tym zakresie. Być może wkrótce ulegnie to zmianie.

Analizując najnowsze komunikaty i doniesienia w mediach można odnieść wrażenie, że najgorsze mamy za sobą i sytuacja z COVOD-19 jest względnie opanowana. Potwierdzeniem tego może być stopniowe znoszenie restrykcji i ograniczeń wprowadzonych w celu przeciwdziałania koronawirusowi. Niezależnie od tego czy rzeczywiście sytuacja ulega stabilizacji, czy może wnioski te są efektem stosunkowo niewielkiej liczby przeprowadzanych testów – ale wyższej niż w przypadku krajów afrykańskich – COVID-19 cały czas ma istotny wpływ na organizację pracy. Najnowsze rozporządzenie Rady Ministrów z 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii cały czas utrzymuje do odwołania obowiązek zapewnienia przez zakłady pracy rękawiczek jednorazowych lub środków do dezynfekcji rąk, jak również odległości między stanowiskami pracy nie mniejsze niż półtora metra.

Podwyższona temperatura jako objaw COVID-19 – czy to uzasadnia pomiar temperatury pracownikom

Niezależnie od podejmowanych działań organizacyjnych wynikających bezpośrednio z przepisów, co jakiś czas powraca kwestia weryfikacji temperatury pracowników z poziomu zakładu pracy. Podwyższona temperatura jest bowiem jednym z symptomów w ramach typowego „pakietu” dolegliwości towarzyszących COVID-19. Bezinwazyjny pomiar temperatury, wprowadzony termometrem bezdotykowym wydaje się być prostą czynnością, która z racjonalnego punktu widzenia w obecnych czasach może mieć uzasadnienie. Z drugiej jednak strony podwyższona temperatura nie zawsze musi wiązać się z COVID-19. Gorączka czy stan podgorączkowy mogą być bowiem związane z wieloma procesami zachodzącymi w organizmie, w tym sytuacjami które w kategoriach choroby kwalifikowane być nie mogą – czego przykładem jest stan ciąży.

Problem w tym, że przepisy na chwilę obecną nie dają bezpośrednich podstaw prawnych do weryfikowania temperatury pracowników, np. przez pracodawcę czy pracowników upoważnionych, w tym zatrudnionych w komórce bhp. Nie ma przepisu o przykładowym brzmieniu „zakład pracy, w celu przeciwdziałania COVID-19, ma prawo przeprowadzać pomiar temperatury pracowników przed dopuszczeniem ich do pracy”. Co jakiś czas pojawiają się oczywiście wytyczne, rekomendacje czy zapatrywania ekspertów – opowiadających się za możliwością weryfikowania temperatury, jak również przeciwko takim praktykom. Jednoznacznych podstaw prawnych jednak nie ma.

Głos Rzecznika Praw Obywatelskich w zakresie uprawnienia do pomiaru temperatury pracowników – czy to faktycznie niezgodne z RODO

Problem braku wystarczającej podstawy prawnej w zakresie możliwości weryfikacji temperatury pracowników został dostrzeżony przez Rzecznika Praw Obywatelskich, który pismem z 28 kwietnia 2020 r. III.7050.22.2020.KP podzielił się swoimi wątpliwościami z Ministrem Rodziny Pracy i Polityki Społecznej.

W swoim piśmie Rzecznik zauważył, że wykonywanie pomiarów medycznych, prowadzących do określenia stanu zdrowia pracowników m.in. w zakresie pomiarów temperatury, wiąże się z problematyką danych wrażliwych – dotyczących chronionych sfer życia człowieka. Niewłaściwe przetwarzanie tych informacji może prowadzić do naruszeń praw i wolności osób których dotyczą. Jednocześnie Rzecznik zauważył, że w istniejącym stanie prawnym brak jest jednoznacznego przepisu, z którego wynikałby obowiązek pracodawcy do mierzenia temperatury pracownikom, nawet w sytuacji zagrożenia epidemiologicznego lub też stanu epidemii.

Ważne

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich problematyka pomiaru temperatury pracowników powinna zostać uregulowana w ogólnie obowiązujących przepisach rangi ustawowej, a konkretnie w przepisach dotyczących pracodawców i przysługujących im uprawnień na gruncie prawa pracy.

Wydaje się, iż uwagi Rzecznika Praw Obywatelskich skierowane do Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej mogą się spotkać w najbliższej przyszłości z próbą jednoznacznego uregulowania kwestii pomiaru temperatury na styku pracodawca – pracownicy (choć może bardziej – zakład pracy – osoby zatrudnione w zakładzie). Regulacja taka wydaje się być niezbędna w celu uniknięcia sporów na styku zatrudniający – zatrudniany w zakresie możliwości weryfikowania temperatury, możliwości odmowy udziału w takim badaniu, czy pociągnięcia pracownika do odpowiedzialności porządkowej w związku z taką odmową.

Autor: 

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.