Badania kontrolne w trakcie zwolnienia lekarskiego

Choroba pracownika skutkująca w szczególności długotrwałym zwolnieniem lekarskim komplikuje pracodawcy życie – pracownika nie ma, a praca musi zostać zrealizowana. Nic więc dziwnego, że w interesie pracodawcy jest jak najszybsze podjęcie pracy przez pracownika wracającego ze zwolnienia chorobowego.

W przypadku krótkotrwałych nieobecności powrót do pracy jest bezproblemowy. Problem pojawia się w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni z powodu choroby. W takim przypadku pracodawca nie ma możliwości dopuszczenia pracownika do pracy. Musi wcześniej zweryfikować jego stanu zdrowia w ramach kontrolnych badań lekarskich.

Optymalnym dla pracodawcy, oczekującego szybkiego powrotu pracownika do pracy, rozwiązaniem byłoby zobowiązanie pracownika do odbioru skierowania na badania kontrolne w czasie zwolnienia lekarskiego L4. Z jednoczesnym poleceniem wykonania badania przykładowo w ostatnich dniach zwolnienia lekarskiego. Taki scenariusz umożliwiłby pojawienie się pracownika po okresie choroby w pracy z orzeczeniem stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy – potwierdzającym, że dłuższa nieobecność spowodowana chorobą nie wpłynęła negatywnie na zdolność pracownika do wykonywania obowiązków.

Wbrew oczekiwaniom pracodawców, nie ma podstawy prawnej, na podstawie której pracodawca mógłby zobowiązać pracownika do tego, aby zrealizował badania kontrolne w czasie zwolnienia lekarskiego. Nawet jeśli miałoby to nastąpić w jego ostatniej fazie.

Uwzględniając powyższe prawidłową praktyką związaną z kierowaniem pracowników na kontrolne badania jest przekazanie skierowania na badanie w pierwszym dniu powrotu pracownika do pracy. Powinno to odbyć się jednak przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Następnie pracownik realizuje skierowanie na badania kontrolne w godzinach pracy. Trudno uznać bowiem za racjonalną sytuację, w ramach której pracownik nie byłby dopuszczony do pracy przez 8 godzin dniówki roboczej. Po to, aby dopiero po jej zakończeniu udać się na profilaktyczne badanie kontrolne.

Problematyka zapewniania pracownikom badań profilaktycznych, w tym badań kontrolnych podlega czynnościom kontrolnym i nadzorczym realizowanym przez inspektorów pracy. Sytuacja w której pracownik zostałby zobowiązany do tego, aby zrealizować badania kontrolne w trakcie zwolnienia lekarskiego – nawet w jego ostatniej fazie, kiedy pracownik jest już prawie w pełni dysponowany – z pewnością zostałaby zakwestionowana przez inspektora.

Obowiązek wykonania badania kontrolnego to obowiązek pracowniczy, a obowiązki pracownicze ulegają zawieszeniu na czas zwolnienia lekarskiego. Tym samym zobowiązanie pracownika do odebrania skierowania na profilaktyczne badanie kontrolne oraz jego zrealizowanie w czasie zwolnienia lekarskiego zostanie zakwestionowane. Może być postrzegane jako działanie sprzeczne z celem L4 oraz jako próba przerzucenia ryzyka finansowego prowadzonej działalności na pracownika – w celu uniknięcia zrealizowania badania w czasie pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.