Elastyczność pracownika w czasie epidemii COVID-19

Kilkukrotnie wspominałem już na blogu, że koronawirus to duże wyzwanie dla wszystkich, zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. Nadchodzący czas „nowej normalności” musi wiązać się ze stopniowym powrotem do funkcjonowania wszystkiego i wszystkich. Aby ów powrót był bezpieczny należy stosować się do aktualnych przepisów, można również rozważyć stosowanie się do rekomendacji i zaleceń, które niestety bywają bardzo ogólne i nie rozwiewają praktycznych wątpliwości w zakresie bezpiecznego organizowania pracy. Przykładem takich zaleceń są zalecenia Państwowej Inspekcji Pracy – „Bezpieczny powrót do pracy”.

W treści powyższych zaleceń dostępnych na stronie internetowej PIP znajduje się następująca treść, nad którą warto się pochylić:

Zastanówmy się, co może oznaczać zwrot "dostępni pracownicy powinni być elastyczni". Czy zatem w przypadku absencji części pracowników pozostali pracownicy mogą być dynamicznie przydzielani do wszelkich możliwych zadań, byle tylko zapewnić w miarę normalne funkcjonowanie zakładu pracy? Co ze szkoleniem bhp, badaniami profilaktycznymi, wypadkiem który przydarzy się w ramach elastyczności pracownika? Szkoda, że zalecenia Głównego Inspektoratu Pracy nie odwołują się do powyższych kwestii, ale jak to mówią „fachowcy” – jakoś to będzie, coś się wymyśli.

Próbując rozstrzygnąć o co chodzi z elastycznością pracowników warto odwołać się do zasady, zgodnie z którą pracodawca może czasowo przydzielić pracownikowi inną pracę – pod warunkiem, że odpowiada ona kwalifikacjom pracownika i nie prowadzi do obniżenia wynagrodzenia.

Tym samym elastyczność pracownika nie powinna być utożsamiana z możliwością przydzielania mu każdej pracy, na którą jest aktualnie zapotrzebowanie – pracy, której pracownik nie potrafi wykonać, przy uwzględnieniu jego kwalifikacji. Trudno bowiem rozliczać pracownika z ilości i jakości pracy, do wykonania której nie posiada on kwalifikacji i potrzebnych umiejętności.

Mówiąc o elastyczności pracownika przychodzą mi na myśl dwa wyjątki, gdzie nie ma mowy o pracownikach elastycznych. Chodzi o pracowników:

1. służby bhp (nie pracowników wykonujących zadania tej służby zatrudnionych dodatkowo przy innej pracy) oraz

2. wykonujących pracę zdalną w celu przeciwdziałania COVID-19.

Zobacz także:

W pierwszym przypadku jak wiadomo służba bhp nie może być obciążona innymi zadaniami. Tym samym pracodawca nie powinien angażować pracowników służby bhp, niezależnie od problemów organizacyjnych, do innych zadań w ramach elastyczności pracowników.

Przypadku pracowników zdalnych – wykonują oni pracę określoną w umowie o pracę, a zakres modyfikacji dotyczy wyłącznie miejsca realizowania zadań. Jeżeli, więc pracownik zdalny jest administratorem strony internetowej to trudno, aby w ramach elastyczności przejął dodatkowo obowiązki grafika komputerowego tylko wyłącznie na tej podstawie, że zarówno jedna, jak i druga praca realizowana jest z użyciem komputera i może być realizowana zdalnie.

Bardzo ciekawe jak kwestia elastyczności pracowników zostanie potraktowana przez inspektorów pracy, którzy będą musieli pogodzić przepisy z zaleceniami. Czy pracodawcy, którzy zastosowali elastyczność pracowników, o której mowa w zaleceniach PIP, będą mogli powołać się w czasie kontroli na owe zalecenia?