Home Office nie zwalnia z obowiązku przestrzegania zasad i przepisów bhp

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
10.09.2019AKTUALNE

Praca wykonywana zdalnie poza siedzibą pracodawcy czy jego jednostką organizacyjną, taką jak oddział czy filia staje się coraz bardziej popularna. Kodeks pracy reguluje telepracę, jednak w powszechnym użyciu funkcjonuje coś co określa się pojęciem home office. Można odnieść wrażenie, że część pracodawców celowo posługuje się pojęciem home office uznając to jako organizację pracy, w ramach której techniczne bezpieczeństwo pracy nie jest kwestią szczególnie istotną. Czy tak jest faktycznie?

Tam gdzie jest wykonywana praca niewymagająca współdziałania w jednym miejscu i czasie wielu osób, a wyniki pracy mogą być przesyłane zdalnie aż prosi się o wykonywanie zadań poza siedzibą pracodawcy. Przepisy Kodeksu pracy dają możliwość wykonywania pracy zdalnej, określanej mianem telepracy.

Telepraca polega na regularnym w wykonywaniu pracy poza zakładem pracy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Pracownik, który pracuje w powyższych warunkach i przekazuje pracodawcy wyniki pracy w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej jest telepracownikiem.

Telepraca mimo dużej elastyczności musi być wykonywana w określonych ramach organizacyjnych – w tym z zachowaniem właściwych przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Nie jest to bowiem alternatywna względem stosunku pracy forma zatrudnienia.

Uwaga!

Telepraca jest to w dalszym ciągu praca wykonywana na podstawie umowy o pracę opierającej się na konstrukcji stosunku pracy ze wszystkimi tego konsekwencjami, w tym w zakresie bhp.

Obok ugruntowanego i legalnego w przepisach prawa pracy pojęcia telepracy, coraz częściej mówi się o organizowaniu pracy w ramach home office. Coraz częściej mam wrażenie, że pojęcie home office w tym zatrudnianie pracowników w ramach home office ma na celu stworzenie wrażenia, że jest to zupełnie niezależna organizacyjnie forma zatrudnienia – niezależna od stosunku pracy, telepracy oraz wzajemnych praw i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Przykładem mogą być wątpliwości jednego pracodawcy, który uznał iż w przypadku zatrudnienia w ramach home office, ale na podstawie stosunku pracy, zbędne są formalności związane z badaniami lekarskimi, szkoleniami, oceną ryzyka zawodowego czy właściwą organizacją komputerowego stanowiska pracy.

Niezależnie od przeświadczenia niektórych pracodawców w kwestii braku podstaw do stosowania wszystkich lub części przepisów bhp względem pracowników zatrudnionych w ramach home office, należy kategorycznie podkreślić, iż wykonywanie pracy zdalnej z domu – nawet nie spełniającej bezpośrednio definicji telepracy, przykładowo z uwagi na brak wymaganej regularności – wiąże się z szeregiem obowiązków z zakresu bhp względem osób zatrudnionych.

Ważne

Nie można absolutnie uznać, że skoro coś co określa się mianem home office jest w przepisach prawa pracy nie uregulowane, to istnieje możliwość dowolnego unormowania tej kwestii, w tym w zakresie bhp przez pracodawcę zatrudniającego pracowników świadczących pracę zdalną.

Uwzględniając brak szczególnych regulacji w prawie pracy odnoszących się do pojęcia home office, w tym braku definicji legalnej takiego sposobu organizowania pracy, należy przyjąć, że w przypadku takiej organizacji pracy trzeba odwołać się do przepisów regulujących pracę w formie telepracy. Nawet w przypadku gdy pracownik pracujący w ramach home office nie wykonuje zdalnej pracy w sposób regularny.

Przyjęcie, iż zatrudnienie na podstawie stosunku pracy w ramach home office daje pracodawcy pełną swobodę w zakresie ustalenia organizacji i porządku w procesie pracy spowoduje, iż pierwsza kontrola inspektora pracy skończy się na wydaniu szeregu decyzji nakazowych, w tym możliwą odpowiedzialnością za wykroczenia przeciwko prawom pracownika w zakresie bezpiecznych warunków pracy.

Autor: 

Sebastian Kryczka

Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.

Poradnia 48 Portalu BHP

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.

Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.