Inspektorzy pracy na froncie walki z epidemią w środowisku pracy

Okres epidemii to mocno niesprawiedliwy czas – cześć pracodawców mogła bowiem sobie pozwolić na bardzo istotne ograniczenie działalności, nie martwiąc się zupełnie o takie kwestie, jak:

• utrzymanie zatrudnienia,
• wynagrodzenie pracowników i
• przyszłość w dłuższej perspektywie.

Mowa tu oczywiście o pracodawcach szeroko rozumianej sfery publicznej, których istnienia (nie mylić z wykonywaniem obowiązków) z racji finansowania z budżetu państwa nie jest w stanie naruszyć nawet ogólnoświatowa epidemia. Przykładem takiej instytucji jest Państwowa Inspekcja Pracy, której „misją” (a właściwie zadaniem ustawowym) jest skuteczne egzekwowanie przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, poprzez efektywne i ukierunkowane kontrole oraz działania prewencyjne zmierzające do ograniczenia zagrożeń wypadkowych i poszanowania prawa pracy. Tak przynajmniej wynika z informacji zamieszczonej w Biuletynie Informacji Publicznej PIP.

W miesiącach wiosennych 2020 roku Główny Inspektor Pracy uznał, że „misja” urzędu zostaje wstrzymana w związku z epidemią COVID-19. Jednak od 22 czerwca 2020 r. inspektorzy pracy, decyzją GIP, zostali skierowani z bliżej nieokreślonych zadań w ramach pracy zdalnej, wykonywanej w domu – do wykonywania powierzonych obowiązków w pełnym zakresie – w terenie. Dane o przebiegu epidemii COVID-19 w kraju są takie jakie są – z ogólnego przekazu wynika, że tendencja ma charakter rosnący. Co zatem sprawiło, że urząd przez 3 miesiące maksymalnie ograniczył działalność? Czy faktycznie istniały podstawy do tego? Na to pytanie niech każdy sobie odpowie we własnym zakresie.

Z nowego komunikatu GIP wynika, że w 19 powiatach, w których minister zdrowia przywrócił ostatnio obostrzenia sanitarne, inspektorzy pracy przeprowadzą po 10 kontroli ze szczególnym uwzględnieniem, czy przedsiębiorcy dokonali oceny ryzyka zawodowego związanego z możliwością zakażenia wirusem SARS-CoV-2 przy wykonywanych pracach, oraz czy zastosowali odpowiednie środki profilaktyczne zapewniające zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników.

Kontrole inspektorów PIP realizowane są w podwójnym reżimie sanitarnym – określone obowiązki w tym zakresie mają zarówno pracodawcy, jak również sami inspektorzy. Niestety od 22 czerwca 2020 r. upublicznienie zasad kontroli w warunkach epidemii (obowiązujących obok tych znanych powszechnie, wynikających z ustawy o PIP) jest sprawą otwartą. Jedyną informacją o dodatkowych zasadach kontroli obowiązujących w reżimie sanitarnym jest informacja zamieszczona w aktualnościach na stronie internetowej https://www.pip.gov.pl/pl/.

Co zatem w sytuacji, gdy inspektor w czasie kontroli powoła się na nieupublicznione zasady związane z kontrolami w reżimie sanitarnym? Czy brak ich respektowania przez podmiot kontrolowany (z racji braku pełnej informacji w tym zakresie) zostanie potraktowanie jako utrudnianie czynności kontrolnych? Czas pokaże – w każdym razie jest to ciekawa kwestia dla praktyki. Z pewnością każdy przypadek będzie traktowany indywidualnie – w końcu każdy inspektor ma status niezależnego organu.