Konsultacja ze służbą bhp zgody na kontrolę zdalną

Epidemia COVID-19 z jednej strony przyczyniła się do wprowadzenia szeregu restrykcji i ograniczeń - z drugiej strony spowodowała wprowadzenie rozwiązań elastycznych. Przykładem jest wprowadzanie pracy zdalnej w celu przeciwdziałania COVID-19. Zalety pracy zdalnej zostały dostrzeżone również przez organy kontroli i nadzoru. Zgodnie z przyjętymi na szczeblu Głównego Inspektoratu Pracy zasadami kontroli, które mają obowiązywać w czasie epidemii COVID-19, istnieje możliwość przeprowadzania kontroli wyłącznie w trybie zdalnym oraz kontroli mieszanych w ramach trybu hybrydowego.

Co ciekawe możliwość przeprowadzania kontroli w trybie zdalnym nie wynika z ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, tylko ze znowelizowanych przepisów ustawy Prawo Przedsiębiorców. Wprowadza to niestety ponowne zamieszanie w zakresie możliwości stosowania do kontroli PIP przepisów regulujących kontrolę działalności gospodarczej – ale nie to jest przedmiotem moich dzisiejszych rozważań.

Inspektor pracy nie może podjąć samodzielnie decyzji w sprawie przeprowadzenia kontroli zdalnej – kierując się wyłącznie tym, że podmiot kontrolowany jest przedsiębiorcą. Kontrola zdalna może być dopiero przeprowadzona po uzyskaniu zgody od przedsiębiorcy. Brak zgody wiąże inspektora w tym zakresie, że nie ma on prawa odstąpić od przeprowadzenia czynności kontrolnych – jednak będą musiały one być przeprowadzone stacjonarnie.

Nowy przepis ustawy prawo przedsiębiorców posługuje się zwrotem „za zgodą przedsiębiorcy”. Formalnie można by więc uznać, iż decyzja w sprawie wyrażenia zgody na kontrolę zdalną jest wyłączną wolą prowadzącego działalność gospodarczą – przedsiębiorcy.

• Co jednak w sytuacji gdy przedsiębiorca jest pracodawcą?
• Czy w takiej sytuacji zgoda na odstępstwo od kontroli stacjonarnej faktycznie należy wyłącznie do pracodawcy?
• Czy warto, aby pracodawca skonsultował tą kwestię ze służbą bhp – uwzględniając charakter działalności PIP, której działalność jest w głównej mierze nastawiona na problematykę technicznego bezpieczeństwa pracy?

Odnosząc się do powyższych wątpliwości prawo przedsiębiorców daje przedsiębiorcy prawo do podjęcia samodzielnej decyzji, która spowoduje, że inspektor pracy nie pojawi się u pracodawcy. Z drugiej jednak strony kontrola osobista inspektora, niezależnie od jej zakresu tematycznego, stwarza dużo większe pole manewru – zarówno dla pracodawcy, jak również wspierającej go służby bhp. Szczególnie w zakresie bieżącej polemiki dotyczącej ustaleń kontrolnych, w tym w kwestii uzyskania od inspektora porad prawnych dotyczących wątpliwości, których w ostatnim czasie w okresie epidemii COVID-19 nie brakuje.

Reasumując, z jednej strony kontrola zdalna pozwala ograniczyć inspektorowi pole manewru.

Z drugiej strony kontrola na odległość nie daje pracodawcy możliwości bieżącego „monitorowania” procesu i przebiegu kontroli oraz szybkiego zajmowania stanowiska i wyjaśniania spornych spraw z inspektorem. Wyjaśnienia mogą mieć przecież znaczenie dla ostatecznego kształtu protokołu z kontroli i tym samym zdecydować o zastosowanych w następstwie kontroli środkach prawnych.