Kto przesyła protokół powypadkowy po wypadku pracownika tymczasowego inspektorowi pracy?

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
13.12.2019AKTUALNE

W przypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego wypadku przy pracy z udziałem pracownika tymczasowego protokół powypadkowy powinien otrzymać inspektor pracy. Problem w tym, że z przepisów nie wynika, kto ma obowiązek przekazania protokołu właściwemu inspektorowi. Czy powinien zrobić to pracodawcy użytkownik, czy może agencja pracy tymczasowej, która jest formalnym pracodawcą dla pracownika tymczasowego?

Wypadek przy pracy nie zawsze jest prywatną sprawą między pracodawcą a poszkodowanym. W sytuacji gdy wypadek może być klasyfikowany jako ciężki, zbiorowy lub śmiertelny wówczas obowiązkiem pracodawcy jest powiadomienia o tym fakcie okręgowego inspektora pracy.

Uwaga!

Zawiadomienie inspektora PIP o ciężkim, zbiorowym lub śmiertelnym wypadku przy pracy powoduje wszczęcie kontroli, która w praktyce będzie realizowana przez inspektora specjalizującego się w problematyce wypadkowej.

Należy pamiętać, że postępowanie inspektora pracy ma charakter jak najbardziej odrębny od postępowania prowadzonego przez zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę. W żadnym razie pracodawca nie może przyjąć założenia, zgodnie z którym kontrola inspektora pracy zmierzająca do ustalenia okoliczności i przyczyn zdarzenia może zastąpić wewnętrzne postępowanie powypadkowe prowadzone przez zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę.

Współpraca zespołu powypadkowego i pracodawcy z organem PIP

W toku czynności kontrolnych prowadzonych przez inspektora niezbędna jest właściwa współpraca między zespołem powypadkowym a organem PIP. Należy mieć na względzie, że w przypadku zdarzenia kwalifikowanego jako wypadek ciężki, zbiorowy lub śmiertelny, kontakty z inspektorem pracy nie skończą się na etapie prowadzonych czynności kontrolnych. Z przepisów rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy wynika bowiem obowiązek niezwłocznego doręczenia właściwemu inspektorowi pracy protokołu powypadkowego przez pracodawcę. W typowych przypadkach wypełnienie powyższego obowiązku nie powoduje większych trudności.

Kłopot może powstać w sytuacji zatrudnienia tymczasowego, w ramach którego występuje nie jeden a dwóch pracodawców:

  1. formalny pracodawca pracownika tymczasowego, czyli agencja pracy tymczasowej oraz

  2. pracodawca użytkownik jako bieżący organizator i koordynator pracy.

Rozdzielenie obowiązków powypadkowych między agencją pracy tymczasowej a pracodawcą użytkownikiem sprowadza się do przepisu wynikającego z ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, z którego wynika iż postępowanie powypadkowe prowadzi pracodawca użytkownik. Jest to o tyle zrozumiałe, że to właśnie ten pracodawca, a nie agencja, która jest formalnym pracodawcą, nadzoruje bieżący przebieg procesu pracy i wypełnia względem pracownika tymczasowego szereg obowiązków z zakresu bhp.

Ważne

Przeprowadzenie postępowania powypadkowego oraz sporządzenie niezbędnej dokumentacji leży zatem w gestii pracodawcy użytkownika.

Zatwierdzenie protokołu powypadkowego pracownika tymczasowego.

Z przepisów nie wynika jednak w sposób bezpośredni kto protokół powypadkowy zatwierdza:

  • pracodawca użytkownik?

  • agencja pracy jako formalny pracodawca?

Przyjmuje się (dość powszechnie), że za twierdzenie protokołu leży w gestii agencji pracy tymczasowej, jako formalnego pracodawcy pracownika tymczasowego.

Obowiązek przesłania inspektorowi pracy protokołu dotyczącego wypadku ciężkiego, śmiertelnego lub zbiorowego z udziałem pracownika tymczasowego.

Czy uwzględniając powyższe również agencja będzie właściwa do przesłania inspektorowi pracy protokołu dotyczącego wypadku ciężkiego, śmiertelnego lub zbiorowego z udziałem pracownika tymczasowego?

Niby banalne pytanie, które prowokuje do udzielenia równie banalnej odpowiedzi – skoro agencja zatwierdza protokół, to w jej gestii leży przesłanie go właściwemu inspektorowi pracy. Wszystko wydaje się jasne, ale z przepisu regulującego obowiązek przesłania protokołu inspektorowi pracy nie wynika bezpośrednio aby protokół musiał być zatwierdzony (choć wydaje się to raczej oczywiste).

Ponadto protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, zawierający ustalenia naruszające uprawnienia pracownika albo nieprawidłowe wnioski profilaktyczne, może być zwrócony pracodawcy przez właściwego inspektora pracy, z uzasadnionym wnioskiem o ponowne ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku.

Jednak, skoro postępowanie powypadkowe prowadzi pracodawca użytkownik, to trudno uznać że uzasadniony wniosek o przeprowadzenie ponownego postępowania powypadkowego będzie rzeczywiście adresowany do agencji, jako pracodawcy wyłącznie formalnie potwierdzającego protokół.

Przyjmując, że protokół powypadkowy zatwierdza agencja, a do pracodawcy użytkownika należy cała reszta, można ostatecznie stanąć na stanowisku, że obowiązek przesłania protokołu do inspektora pracy będzie obciążał agencję jako formalnego pracodawcę. Jeżeli w ocenie inspektora analiza protokołu wykaże ustalenia naruszające uprawnienia pracownika albo nieprawidłowe wnioski profilaktyczne, wówczas protokół zostanie zwrócony agencji, która następnie przekaże go wraz z wnioskiem inspektora do pracodawcy użytkownika.

Ważne

Nie należy się raczej spodziewać zwrotu protokołu bezpośrednio do pracodawcy użytkownika przez inspektora pracy.

Jak widać w przypadku zatrudnienia tymczasowego sprawa finalizowania protokołu powypadkowego nie jest tak prosta i oczywista jakby się na pierwszy rzut oka mogło wydawać. Optymalnym rozwiązaniem byłoby ujęcie w przepisach rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy odrębnej regulacji dotyczącej kwestii zatwierdzania i wysyłania protokołu powypadkowego właściwemu inspektorowi pracy. Nie można wykluczyć, iż w przyszłości doczekamy się stosownych zmian rozporządzenia, które wyklarują sposób jednoznaczny obowiązek przesłania protokołu z wypadku ciężkiego śmiertelnego lub zbiorowego z udziałem pracownika tymczasowego.

Autor: 

Sebastian Kryczka

Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.