Napój alkoholowy a alkohol w relacjach pracowniczych

Przepisy o strategicznym znaczeniu w zakresie pracowniczego obowiązku zachowania trzeźwości w miejscu i czasie pracy znajdują się w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Zasadą jest, że zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych na terenie zakładów pracy oraz miejsc zbiorowego żywienia pracowników. Zabronione jest wnoszenie napojów alkoholowych na teren zakładów pracy. Kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona odmawiają wpuszczenia na teren zakładu pracy osoby w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że nie zastosowała się do zakazu wnoszenia napojów alkoholowych na teren pracodawcy. Kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają ponadto obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy.

Analizując powyższe zasady należy zauważyć, że ustawa o wychowaniu w trzeźwości odwołuje się do dwóch kategorii pojęć:

a)      „napoju alkoholowego” i

b)     „alkoholu”.

Czy są to synonimy pozwalające na ich zamienne stosowanie w relacjach pracowniczych? Mimo, iż ustawa posługuje się dwoma przywołanymi wyżej określeniami, zawiera definicję wyłącznie jednego z nich – napoju alkoholowego.

Jak natomiast zdefiniować „alkohol” użyty w przepisach o odsunięciu pracownika od pracy czy o odpowiedzialności porządkowej? Czy chodzi tu o alkohol etylowy, jako związek chemiczny w praktycznie najczystszej postaci, sprzedawany jako spirytus? Czy może alkoholem będzie wyłącznie napój alkoholowy? Czy alkoholem będzie również produkt nie mieszczący się w kategoriach napoju alkoholowego, jednak zawierający alkohol w stężeniu nieprzekraczającym 0,5 % objętościowych alkoholu?

Powyższej wątpliwości jednoznacznie nie rozstrzygniemy. Wydaje się, że alkoholem będzie napój alkoholowy – niezależnie od tego, że pewne ilości alkoholu mogą być również udziałem napojów, które w definicji napoju alkoholowego się nie mieszczą. Zdefiniowanie pojęcia „alkohol” użytego w przepisach, zarówno ustawy o wychowaniu w trzeźwości, jak również w przepisach o pracowniczej odpowiedzialności porządkowej ma jednak kluczowe znaczenie. Jeżeliby bowiem przyjąć, że „alkoholem” jest każdy produkt zawierający alkohol niezależnie od jego stężenia, wówczas spożycie napoju zawierającego alkohol ale nie mieszczącego się w definicji napoju alkoholowego mogłoby być podstawą niedopuszczenia do pracy oraz wyciągnięcia konsekwencji w postaci pieniężnej kary porządkowej czy nawet zwolnienia dyscyplinarnego.

Uwzględniając powyższe wątpliwości wydaje się, że wraz z ostatecznym i jednoznacznym uregulowaniem kwestii weryfikacji trzeźwości w relacjach pracowniczych niezbędne jest wprowadzenie legalnej definicji ustawowego określenia „alkohol”, lub zastąpienie go zdefiniowanym „napojem alkoholowym”. Ponieważ zagadnienie alkoholu w relacjach pracowniczych ma bogatą i ukształtowaną tradycję – z pewnością pozwolę sobie za jakiś czas wrócić do tematu z nowymi wątpliwościami.