Niedyspozycja zdrowotna podczas urlopu a kontrolne badania profilaktyczne pracownika

Subiektywna gotowość do pracy, w tym wola jej wykonywania nie są jedynymi warunkami umożliwiającymi pracodawcy dopuszczenie pracownika do pracy. Pracownik może mieć zamiar wykonywanie obowiązków oraz szczere chęci w tym zakresie, jednak stan zdrowia może go dyskwalifikować od wykonywania umówionej pracy. Badania profilaktyczne wstępne oraz okresowe stanowią więc swoisty monitoring stanu zdrowia pracownika pozwalają – przynajmniej teoretycznie zapobiegać wykonywaniu pracy przez osoby, które ze względów zdrowotnych nie powinny jej świadczyć.

Przez badania wstępne oraz okresowe muszą przebrnąć wszyscy pracownicy. Natomiast dłuższe absencje chorobowe trwające powyżej 30 dni obligują pracodawcę do skierowania pracownika na badania wcześniejsze – badania kontrolne, które mają ocenić na ile niedyspozycja zdrowotna ma wpływ na zdolność pracownika do wykonywania pracy.

W praktyce pojawiają się wątpliwości, czy wyłącznie dłuższa niedyspozycja zdrowotna potwierdzona orzeczeniem stwierdzającym czasową niezdolność pracownika do pracy może być jedyną przesłanką umożliwiającą pracodawcy skierowanie pracownika na przedterminowe badania, jakimi są badania kontrolne.

Odnosząc się do powyższej wątpliwości wydaje się, że przepis zobowiązujący pracodawcę do kierowania pracownika na badania kontrolne wskazując na niedyspozycję zdrowotną o określonym czasie reguluje wyłącznie obowiązek prawny kierowania pracowników na badania profilaktyczne.

Można zatem uznać, iż w przypadkach szczególnych, mimo braku formalnego obowiązku prawnego, pracodawca będzie miał uprawnienie skierowania pracownika na badania kontrolne – kierując się zasadą dbałości o zdrowie i życie pracowników.

Sezon urlopowy, w tym realizowanie przez pracowników dłuższych przedziałów odpoczynku może wiązać się z sytuacjami, które mogą mieć wpływ na kondycję zdrowotną, w tym zdolność pracownika do wykonywania pracy po powrocie z urlopu – niezależnie od tego, iż pracownik podczas urlopu nie korzystał ze zwolnienia lekarskiego.

W sytuacji gdy podczas wypoczynku doszłoby do takich sytuacji, a pracownik ujawniłby to pracodawcy, wówczas rolą zatrudniającego jest rozważenie, czy aby na pewno nie ma podstaw do zweryfikowania stanu zdrowia pracownika pod kątem zdolności do wykonywania pracy.

Oczywiście pracownik powracający z urlopu do pracy nie ma obowiązku relacjonowania pracodawcy przebiegu wypoczynku, w tym informowania go o sytuacjach, które mogą mieć wpływ na zdolność do wykonywania pracy po powrocie z urlopu. Jednak w przypadku gdy pracownik, z własnej woli, ujawni okoliczności wiążące się z niedyspozycją zdrowotną podczas urlopu, która może nie być obojętna dla bezpieczeństwa procesu pracy, wówczas musi się liczyć z tym, że pracodawca sporządzi skierowanie na badania kontrolne.