Państwowa Inspekcja Pracy wznawia działalność – w pełnym zakresie

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
22.06.2020AKTUALNE

Po blisko 3 miesiącach, zredukowania do minimum działalności kontrolno-nadzorczej, Główny Inspektor Pracy zadecydował, że od 22 czerwca inspektorzy pracy powrócą do wykonywania zadań w pełnym zakresie. Procedura kontroli w okresie epidemii została opisana w komunikacie na stronie PIP. Szkoda, że nie zamieszczono pełnej treści wytycznych. Sytuacja taka może powodować liczne wątpliwości na styku podmiot kontrolowany – inspektor pracy.

W ostatnich trzech miesiącach Główny Inspektor Pracy uznał, iż „misja” urzędu – czyli skuteczne egzekwowanie przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, poprzez efektywne i ukierunkowane kontrole oraz działania prewencyjne, zmierzające do ograniczenia zagrożeń wypadkowych i poszanowania prawa pracy – zostaje wstrzymana w związku z epidemią COVID-19. Od 22 czerwca 2020 r. inspektorzy pracy mają jednak przystąpić do wykonywania powierzonych zadań w pełnym zakresie. Dane o przebiegu epidemii COVID-19 w kraju, są takie, jakie są – z ogólnego przekazu wynika, iż od dłuższego czasu jesteśmy na względnie stałym poziomie. Co zatem sprawiło, że urząd przez 3 miesiące PIP maksymalnie ograniczał działalność i czy faktycznie istniały podstawy do jej zawieszenia? Na to pytanie niech każdy sobie odpowie we własnym zakresie.

Nowe zasady przeprowadzania kontroli zostały określone w wytycznych GIP i GIS

Jak wynika z komunikatu Głównego Inspektora Pracy „działania kontrolno-nadzorcze prowadzone będą przy zastosowaniu procedur ograniczających ryzyko zakażenia wirusem COVID-19". Dla porządku warto podkreślić, iż według najnowszej nomenklatury COVID-19 nie jest wirusem tylko chorobą spowodowana przez wirus SARS-CoV-2 (niezależnie od opinii Głównego Inspektora Pracy w tej kwestii). Nowe zasady przeprowadzania kontroli zostały określone w wytycznych opracowanych przez Głównego Inspektora Pracy i Głównego Inspektora Sanitarnego. Dotyczą one w szczególności organizacji i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Państwowej Inspekcji Pracy w okresie stanu epidemii SARS-CoV-2. Niestety na chwilę obecną wytyczne dotyczące kontroli PIP w czasie epidemii COVID-19 nie zostały udostępnione zarówno na stronie internetowej urzędu, jak również w biuletynie informacji publicznej.

Wiele niewiadomych w zakresie prowadzenia kontroli przez PIP

Jeżeli informacje określające zasady kontroli, którymi będą kierować się inspektorzy podczas epidemii, zamieszczone zakładce „aktualności” na stronie PIP w pełni oddają to co jest zawarte w wytycznych – to problemu nie ma. Problemem będzie natomiast sytuacja, w której w wytycznych zawarte jest dużo więcej. Wówczas stosowanie wytycznych przez inspektorów w czasie kontroli, do których podmioty kontrolowane nie będą mieć dostępu, wprowadzi wiele niewiadomych i wątpliwości. Jeżeli zatem nadal będą to „super tajne” wytyczne, jak wówczas ma wyglądać kontrola, skoro oficjalna procedura kontroli zawarta jest w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy, która w żadnym fragmencie nie odwołuje się do epidemii COVID-19?

Na chwilę obecną wiadomo, że przed rozpoczęciem czynności kontrolnych, w sytuacji gdy nie wyklucza tego charakter kontroli, zaleca się, aby inspektor pracy podjął próbę kontaktu telefonicznego z pracodawcą celem ustalenia obowiązujących w zakładzie procedur dotyczących utrzymania reżimu sanitarnego. O co inspektor będzie pytał, tego nie wiadomo. Jest szansa, że zapyta o to czy pracodawca przestrzega ogólnie obowiązujących nakazów i zakazów dotyczących zakładów pracy, jak również czy została przeprowadzona ocena ryzyka związana z możliwością narażenia na SARS-CoV-2 oraz o kwestie stosowanej w zakładzie profilaktyki.

Co ciekawe, inspektorzy będą stosowali właściwe procedury ochronne w zależności od tego czy w kontrolowanych zakładach występują ogniska narażenia na koronawirus. Odrębną kwestią jest skąd inspektorzy będą mieli informacje czy u konkretnego pracodawcy były przypadki choroby COVID-19.

Podczas prowadzenia czynności kontrolnych na terenie zakładu pracy Główny Inspektor Pracy zaleca korzystanie z wydzielonego pomieszczenia. Czynności kontrolne na terenie zakładu pracy powinny trwać możliwie jak najkrócej. Co w sytuacji gdy podmiot kontrolowany nie będzie miał warunków do zapewnienia wydzielonego pomieszczenia dla inspektora pracy? Czy w kontekście epidemii zostanie to potraktowane jako utrudnianie czynności kontrolnych i naruszenie pozaustawowej procedury kontrolnej obowiązującej na czas epidemii?

Dopóki GIP nie przekaże do publicznej wiadomości wytycznych w zakresie organizacji i funkcjonowania jednostek organizacyjnych PIP w okresie stanu epidemii będą pojawiały się wątpliwości w zakresie procedury kontrolnej stosowanej przez inspektorów pracy. Wydaje się, że podanie wytycznych do ogólnej wiadomości byłoby rozwiązaniem korzystnym zarówno dla inspektorów pracy, jak również potencjalnych podmiotów kontrolowanych. Dzięki temu kontrolowane podmioty wiedziałyby czego ewentualnie mogą się spodziewać w zakresie organizacji procesu kontroli podczas epidemii w ramach reżimu sanitarnego. Nie pozostaje nam nic innego jak na bieżąco śledzić komunikaty zamieszczone na stronie internetowej GIP, jak również Biuletynu Informacji Publicznej urzędu.

Autor: 

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.