PIP kontroluje zapewnienie minimalnej temperatury w pomieszczeniach pracy

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
19.01.2021AKTUALNE

Sezon zimowy w pełni. Nie każdy ma możliwość wykonywania obowiązków przy przysłowiowym kominku, w ramach pracy zdalnej czy telepracy. Przeważająca część osób pracuje poza domem, gdzie temperatury w miejscu pracy bywają dalekie od ideału wynikającego z przepisów. W takiej sytuacji pracodawca może się spodziewać, że pracownik, związek zawodowy lub wywodzący się z niego społeczny inspektor pracy zawiadomi PIP o brak zapewnienia właściwej temperatury w pomieszczeniu pracy. Może to skutkować kontrolą PIP w zakładzie.

Obniżenie temperatury sezonie zimowym ma istotne znaczenie związane z procesami pracy, uwzględniając jej negatywny wpływ na organizm. Organizacja pracy, w pomieszczeniach pracy, w sezonie zimowym to duże wyzwanie dla pracodawcy mające oczywisty wymiar ekonomiczny. Szczelne okna i nie przeciekający dach to nie wszystko – niezbędne jest zapewnienie odpowiedniej wymaganej przepisami temperatury w pomieszczeniach pracy.

Zagadnienie temperatury w miejscu pracy reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z jego postanowieniami, należy zapewnić pracownikom, odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy, temperaturę w pomieszczeniach pracy. Nie może być ona niższa niż 14oC, za wyjątkiem przypadków gdy względy technologiczne za tym przemawiają. Natomiast w pomieszczeniach pracy, w której wykonywana jest tzw. lekka praca fizyczna, jak również w pomieszczeniach biurowych temperatura nie powinna być niższa niż 18oC.

Ważne

Należy pamiętać, że powyższe normy (za wyjątkiem przypadków uzależnionych od przyczyn technologicznych) są dla pracodawcy bezwzględnie wiążące.

Co jeżeli pracodawca nie zapewni właściwej temperatury w pomieszczeniu pracy?

Co w sytuacji gdy pracodawca podchodzi do kwestii temperatury w sposób elastyczny posługując się słynnym argumentem, że „jak jest zima, to musi być zimno" albo, że „Szerpowie zdobywający K2 mieli zimniej i nie narzekali”? W takiej sytuacji z mojego doświadczenia wiem, że istnieje duże ryzyko powiadomienia Państwowej Inspekcji Pracy o nieprzestrzeganiu wymogu zapewnienia właściwej temperatury w pomieszczeniach pracy. W praktyce spotkałem się zarówno ze skargami indywidualnymi, pochodzącymi od pracowników, zakładowych organizacji związkowych, jak również od społecznych inspektorów pracy. Efekt zawsze był jeden – sprawa trafiła do inspektora pracy biegłego w problematyce bhp, który następnie wszczynał kontrolę. Mimo niskich temperatur nie była to kontrola przeprowadzana zza biurka tylko wiązała się ze złożeniem osobistej wizyty w zakładzie pracy oraz wizytacji pomieszczeń pracy, w których nie była zapewniona właściwa temperatura.

Kontrole standardowo były dokumentowane w formie protokołu z kontroli. Oczywiście pracodawca ma prawo wnieść zastrzeżenia umotywowane do protokołu. Najczęstszą odpowiedzią pracodawców w ramach wnoszonych zastrzeżeń, to trudności ekonomiczne związane z brakiem środków na zapewnienie właściwej temperatury w pomieszczeniach pracy.

Ważne

Trudności natury ekonomicznej mogą być jak najbardziej argumentem podnoszonym przez pracodawców w czasie epidemii COVID-19. Problem w tym, że taka argumentacja w ramach zastrzeżeń do protokołu nie zostanie uwzględniona – oznacza jedynie przyznanie się do trudności finansowych pracodawcy, co ma przełożenie na nieprzestrzeganie przepisów bhp w zakresie zapewnienia minimalnej temperatury w pomieszczeniu pracy.

Czego należy się spodziewać w dalszej kolejności po kontroli PIP?

Inspektor ma prawo wydać nakaz wstrzymania pracy na stanowisku, gdzie jest zbyt zimno by pracować,. To zazwyczaj wiąże się także z nałożeniem kary grzywny od 1 tys. do 2 tys. zł, a w razie recydywy – do 5 tys. zł.

Ważne

Uwzględniając wstrzymanie pracy w miejscach, w których pracodawca nie zapewnia właściwej temperatury, w interesie prowadzącego działalność jest jak najszybsze zapewnienie pracownikom właściwego komfortu cieplnego. W przeciwnym razie pracownicy mimo iż nie pracują – zachowują prawo do wynagrodzenia – ze względu na gotowość do świadczenia pracy w sytuacji gdy po stronie pracodawcy leżą okoliczności uniemożliwiające wykonywanie pracy zgodnie z decyzją inspektora.

O wykonaniu nakazu inspektora w zakresie zapewnienia minimalnej temperatury należy kontrolującego powiadomić w formie pisemnej. Weryfikacja realizacji takiego nakazu może okazać się jednak problematyczna - będzie bowiem zależała od aktualnych warunków atmosferycznych. Tym samym można spodziewać się, że inspektor nie zawita do zakładu w upalne dni – tylko zweryfikuje realizację nakazu w sezonie zimowym.

Czy warto wdawać się inspektorem w polemikę w ramach procedury odwoławczej realizowanej przez okręgowego inspektora pracy? Oczywiście można, jednak zalecanym postępowaniem będzie sytuacja, w której brak wymaganej temperatury wynika ze względów technologicznych – w pozostałych przypadkach nie należy spodziewać się, że organ drugiej instancji zweryfikuje zaskarżone w drodze odwołania środki prawne inspektora.

Autor: 

Sebastian Kryczka

Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.