Wzory dokumentów
Dokumentacja ORZ
Instrukcja BHP
Listy kontrolne
Procedury
Akty prawne
Materiały Wideo
Materiały szkoleniowePraca zdalna – odpowiedzialność pracodawcy w kwestiach bhp
„Pracodawca odpowiada za bezpieczeństwo i higienę pracy zdalnej oraz za wypadki przy tej pracy tylko w zakresie związanym z zapewnionymi przez siebie środkami pracy lub materiałami do pracy.” Powyższa zasada wynikała z projektu ustawy tzw. tarczy antykryzysowej 4.0. Na obecnym etapie przywołany wyżej przepis ograniczający odpowiedzialność pracodawcy został usunięty. Co to oznacza w praktyce?
Pracodawcy z niecierpliwością czekają na ostateczny kształt przepisów tak zwanej „tarczy 4.0”, która najprawdopodobniej będzie nazywać się ustawą o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Oczekiwanie jest zrozumiałe ponieważ projektowane przepisy zawierają między innymi uzupełnienia regulacji dotyczącej pracy zdalnej. Tak czy inaczej należy uzbroić się w cierpliwość ponieważ przepisy po „obróbce” na poziomie Sejmu zostały skierowane do Senatu w 5 czerwca 2020 r. – który ma formalnie czas na rozpatrzenie projektu ustawy do 6 lipca 2020 r.
Pomysł na odpowiedzialność pracodawcy za bhp i wypadki przy pracy zdalnej
Projektowane przepisy w swym pierwotnym kształcie, czyli takim w jakim zostały skierowane do Sejmu zawierały regulację, która zwróciła moją szczególną uwagę. Mowa tu o zasadzie zgodnie, z którą pracodawca miałby odpowiadać za bezpieczeństwo i higienę pracy zdalnej oraz za wypadki przy tej pracy tylko w zakresie związanym z zapewnionymi przez siebie środkami pracy lub materiałami do pracy. Analizując powyższą regułę można dojść do wniosku, iż jest ona oderwana od rzeczywistości prawnej obowiązującej w ramach relacji pracodawca – pracownicy w zakresie odpowiedzialności pracodawcy za warunki bhp, w jakich świadczona jest praca.
Nie ma absolutnie żadnych podstaw, aby w ramach pracy zdalnej wprowadzać odrębne i szczególne, również względem telepracy, ograniczenia w zakresie odpowiedzialności pracodawcy w kwestiach bhp.
Czytaj także: Kontrola PIP przestrzegania prawa pracy w ramach pracy zdalnej – coraz więcej pytań >>
Możliwość pracy zdalnej na swoim sprzęcie ograniczona warunkami
Warto zauważyć, że projektowane przepisy przewidują zasadę zgodnie, z którą środki pracy i materiały do pracy potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca. Przy wykonywaniu pracy zdalnej pracownik może używać środków pracy niezapewnionych przez pracodawcę pod warunkiem, że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
Zobacz również:
Uwzględniając wspomnianą zasadę ograniczonej odpowiedzialności pracodawcy za stan bhp w ramach pracy zdalnej, można by uznać, iż pracodawca nie ponosiłby żadnej odpowiedzialności w sytuacji gdyby pracownik używałby środków pracy nie zapewnionych przez pracodawcę, tym bardziej że kwestia spełniania przez te środki wymagań bhp została w projektowanych przepisów całkowicie pominięta.
Usunięcie ograniczenia odpowiedzialności pracodawcy w projektowanych przepisów
Na chwilę obecną regulacja, zgodnie z którą pracodawca miałby odpowiadać za bezpieczeństwo i higienę pracy zdalnej oraz za wypadki przy tej pracy tylko w zakresie związanym z zapewnionymi przez siebie środkami pracy lub materiałami do pracy została usunięta. W każdym razie nie ma jej w treści ustawy przekazanej do Senatu. Co to oznacza?
W praktyce oznacza to, że pracodawca organizujący pracę zdalną będzie ponosił odpowiedzialność w kwestiach bezpieczeństwa i higieny pracy na ogólnych zasadach wynikających z przepisów Kodeksu pracy (niezależnie od tego, że przepisy dotyczące pracy zdalnej nie są formalnie uregulowane w Kodeksie pracy i nawet do tego Kodeksu nie odsyłają).
Przewidywania na przyszłość
Niezależnie od obecnego kształtu projektowanych zmian należy spodziewać się w przyszłości doprecyzowania przepisów dotyczących pracy zdalnej. Istnieje duża szansa, że w przypadku gdy pracą zdalną będzie pracą z wykorzystaniem elektronicznych środków porozumiewania się na odległość, zostaną wprowadzone analogiczne zasady jak w przypadku telepracy. Nie można również wykluczyć sytuacji, w ramach której praca zdalna, której charakter umożliwia przesyłanie efektów pracy drogą elektroniczną, zostanie formalnie podporządkowana przepisom dotyczącym telepracy, gdy możliwość jej stosowania będzie przewidziana nie tylko w celu przeciwdziałania COVID-19.
Zobacz także:
Sebastian Kryczka
prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania
Poradnia 48 Portalu BHP
Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.
Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.
