Prace pomocnicze przy urządzeniach energetycznych – czyli jakie.

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
05.12.2019AKTUALNE

Prace przy urządzeniach energetycznych można podzielić na eksploatacyjne oraz pomocnicze. Ten drugi rodzaj prac został uregulowany w otwartym katalogu zawartym w przepisach w sprawie bhp przy urządzeniach energetycznych. Oznacza to, że uprawnieniem pracodawcy jest zaliczanie do prac pomocniczych dodatkowych zadań, które nie mieszczą się zarówno w ramach prac eksploatacyjnych, jak również w wykazie przykładowych prac pomocniczych.

Zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków pracy wyłącznie przez pryzmat przepisów Kodeksu pracy oraz podstawowych rozporządzeń wykonawczych nie w każdym przypadku jest wystarczające. Tam gdzie prace odznaczają się z większym poziomem zagrożeń obowiązkiem właściwych ministrów jest wydawanie rozporządzeń szczegółowych odnoszących się do poszczególnych branż czy rodzajów prac. Przykładem takiej regulacji jest stosunkowo nowe rozporządzenie Ministra Energii 28 sierpnia 2019 r w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych. Jak sama nazwa wskazuje, wspomniane rozporządzenie określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji urządzeń energetycznych - czyli urządzeń instalacji i sieci w rozumieniu przepisów prawa energetycznego, stosowanych w technicznych procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw lub energii.

Rozporządzenie w sprawie bhp przy urządzeniach energetycznych wyróżnia prace eksploatacyjne oraz prace pomocnicze.

 

Prace eksploatacyjne to prace wykonywane przy urządzeniach energetycznych z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i wymagań ochrony środowiska w zakresie:

  • obsługi,
  • konserwacji,
  • remontów,
  • montażu

oraz w kwestiach kontrolno-pomiarowych.

Natomiast prace pomocnicze przy urządzeniach energetycznych to prace niebędące pracami  eksploatacyjnymi, do których zalicza się w szczególności prace:

  • budowlane,
  • malarskie,
  • porządkowe,
  • pielęgnacyjne,
  • transportowe

oraz związane z obsługą sprzętu zmechanizowanego.

Ważne

Obowiązkiem pracodawcy jest określenie wykazu prac pomocniczych przy urządzeniach lub w grupach urządzeń energetycznych, które mogą być wykonywane przez osoby niebędące osobami uprawnionymi – czyli osobami nieposiadającymi kwalifikacji potwierdzonych na podstawie przepisów prawa energetycznego. Oczywiście wykaz takich prac musi korespondować z definicją prac pomocniczych, w tym przykładowym ich katalogiem.

Prace pomocnicze porządkowe a obsługa sprzętu zmechanizowanego.  

Prace budowlane, malarskie, porządkowe, pielęgnacyjne czy transportowe nie budzą większych wątpliwości w zakresie tego czym są. Problem może powstać w przypadku zaliczanych do prac porządkowych prac związanych z obsługą sprzętu zmechanizowanego. Wątpliwość wynika z tego, iż przepisy rozporządzenia w sprawie bhp przy urządzeniach energetycznych nie definiują czym jest praca związana z obsługą sprzętu zmechanizowanego oraz czym właściwie taki sprzęt jest.

Odwołując się do powszechnego znaczenia, przyjętego na gruncie języka polskiego, sprzętem zmechanizowanym jest sprzęt poruszany za pomocą urządzeń mechanicznych.

Tym samym przyjmuje się, że sprzęt zmechanizowany, o którym mowa w definicji prac pomocniczych stanowi sprzęt zmechanizowany samojezdny, w którego zakres wchodzą przykładowo podnośniki koszowe, żurawie czy koparki. Organizując zatem prace pomocnicze z wykorzystaniem sprzętu zmechanizowanego należy pamiętać nie tylko o zasadach wynikających z rozporządzenia w sprawie bhp przy urządzeniach energetycznych.

W sytuacji gdy do eksploatacji określonego sprzętu zmechanizowanego niezbędne są dodatkowe uprawnienia, np. na gruncie przepisów o dozorze technicznym, osoba wykonująca prace pomocnicze przy użyciu takiego sprzętu powinna się nimi bezwzględnie legitymować. Warto o tym pamiętać, tym bardziej że inspektor PIP weryfikujący prawidłowość organizowania prac przy urządzeniach energetycznych będzie badał nie tylko organizację prac eksploatacyjnych ale również prac pomocniczych.

Autor: 

Sebastian Kryczka

Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.