Próbna ewakuacja pracowników w okresie epidemii COVID-19 – prawo czy obowiązek

Bezpieczeństwo pracowników oraz pozostałych pracobiorców to nie tylko badania, szkolenia czy środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze. Bezpieczeństwo to system – do pewnego stopnia naczyń połączonych – na który składa się szereg obowiązków stron stosunku pracy z zakresu bhp, wynikający ze źródeł prawa pracy o różnej hierarchii. Do szczególnych obowiązków pracodawców należy zaliczyć te związane ze sprawnie funkcjonującym systemem udzielania pierwszej pomocy oraz zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

W zakładach pracy, każdy pracujący dłużej zetknął się z czymś, co określa się „ćwiczeniami z ewakuacji” lub „próbną ewakuacją”. Nie jest to zwyczaj czy przejaw mody wynikający z tego, że pracodawca nie ma w tym czasie innego pomysłu na organizowanie pracownikom zajęć zawodowych. To obowiązek prawny wynikający z konkretnych przepisów.

Zgodnie z przepisami przywołanego rozporządzenia, z każdego miejsca w obiekcie przeznaczonym do przebywania ludzi, zapewnia się odpowiednie warunki ewakuacji, umożliwiające szybkie i bezpieczne opuszczanie strefy zagrożonej lub objętej pożarem. Warunki te powinny być dostosowane do:

• liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie
• funkcji obiektu,
• konstrukcji obiektu,
• wymiarów obiektu.

Przepis wskazanego rozporządzenia nakazuje również, właścicielowi lub zarządcy obiektu przeznaczonego dla ponad 50 osób będących jego stałymi użytkownikami, nie zakwalifikowanego do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV, przeprowadzeni co najmniej raz na 2 lata praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu. Natomiast w przypadku obiektów, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników – w szczególności szkół czy przedszkoli – praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji powinno mieć miejsce co najmniej raz na rok.

Problem w tym, że przepisy dotyczące próbnej ewakuacji nie odnoszą się do kwestii epidemii COVID-19. Powstaje pytanie czy taka ewakuacja próbna powinna być przeprowadzana, uwzględniając obowiązujące zasady reżimu sanitarnego. W omawianym zakresie warto odwołać się do opracowania Biura Rozpoznawania Zagrożeń Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej  „Praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji w czasie epidemii COVID-19”. Przywołane opracowanie odnosi się do ogólnych wymagań w zakresie sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji oraz obowiązku sprawdzania organizacji oraz warunków ewakuacji w czasie epidemii COVID-19.

Z przywołanego opracowana wynika, iż właściciel lub zarządca obiektu, innego niż mieszkalny, przeznaczonego dla ponad 50 osób będących jego stałymi użytkownikami, powinien co najmniej raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu. W przypadku obiektów, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności: szkół, przedszkoli, internatów, domów studenckich, praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji należy dokonać co najmniej raz na rok, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia rozpoczęcia korzystania z obiektu przez nowych użytkowników.

Co można zatem wywnioskować z powyższych, pozornie oczywistych, informacji zawartych w opracowaniu Biura Rozpoznawania Zagrożeń Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej? To, że jeżeli termin próbnej ewakuacji wynikający z częstotliwości jej przeprowadzania wypadnie w okresie epidemii COVID-19 – to należy ją przeprowadzić. Zgodnie z rekomendacjami zawartymi w przywołanym opracowaniu, w okresie epidemii może się okazać, że przykładowo w budynku, dla którego przewidziano ewakuację jednoczesną wszystkich użytkowników, nie jest obecnie optymalnym rozwiązaniem przeprowadzanie ćwiczeń ewakuacyjnych polegających na próbnej ewakuacji w takim wymiarze.