Wykonywanie pracy w jednym miejscu przez pracowników tymczasowych oraz etatowych, a obowiązki pracodawców.

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
07.05.2019AKTUALNE

Gdy w jednym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, zapewnienie właściwego poziomu bezpieczeństwa wymaga zrealizowania obowiązków, o których mowa w art. 208 Kodeksu pracy (m.in. wyznaczenie koordynatora). Czy przywołana regulacja będzie miała zastosowanie w przypadku gdy u pracodawcy wykonują pracę zarówno jego etatowi pracownicy, jak również pracownicy agencji pracy tymczasowej?

Zasadą wynikającą ze stosunku pracy jest wykonywanie umówionej pracy w miejscu i czasie pracy – na rzecz i pod kierownictwem danego pracodawcy. Z reguły wygląda to tak, że w obrębie danego zakładu pracy wykonują pracy osoby zatrudnione dla swojego jednego pracodawcy. Jest to najbardziej przejrzyste rozwiązanie organizacyjne, które jednak nie sprawdza się w każdym przypadku. Całkiem liczny rodzaj prac i przedsięwzięć wymaga bowiem zaangażowania pracowników należących do różnych pracodawców. Przykładem mogą być skomplikowane projekty, w obrębie których wykonują swe obowiązki osoby o różnych specjalnościach i kwalifikacjach, zatrudniane nie przez jeden, a kilka podmiotów.

Jakie obowiązki spoczywają na pracodawcach, których pracownicy wykonują pracę jednocześnie w tym samym miejscu?

Problematyka jednoczesnego wykonywania pracy w tym samym miejscu przez pracowników zatrudnionych przez różnych pracodawców uregulowana jest prawem pracy wyłącznie w kontekście przepisów technicznego bezpieczeństwa pracy.

Gdy w jednym miejscu wykonują pracę osoby zatrudnione przez różnych pracodawców, rolą podmiotów zatrudniających jest współpracowanie ze sobą, w tym ustalenie zasad współdziałania uwzględniających sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników. Wykonywanie w jednym miejscu pracy przez pracowników zatrudnionych przez różnych pracodawców nakłada obowiązek wyznaczenia koordynatora. Powyższe obowiązki wynikają z przepisu art. 208 Kodeksu Pracy.

Problemem w kontekście przywołanej wyżej regulacji może się okazać tak z pozoru banalna sytuacja, jak wykonywanie w jednym miejscu pracy przez pracowników etatowych danego pracodawcy oraz pracowników tymczasowych, których formalnym pracodawcą jest nie pracodawca użytkownik, a agencja pracy tymczasowej.

Czy posiłkowanie się pracownikami tymczasowymi wymaga od pracodawców, w tym agencji pracy tymczasowej, realizacji obowiązków wskazanych w art. 208 Kodeksu pracy?

Odpowiedź na powyższe pytanie nie wydaje się prosta. Z formalnego punktu widzenia mamy do czynienia z wykonywaniem w jednym miejscu pracy przez pracowników różnych pracodawców – pracodawcą odrębnym jest:

  1. pracodawca użytkownik, który zatrudnia swoich pracowników posiłkując się dodatkowo pracownikami tymczasowymi,

  2. agencja pracy tymczasowej zatrudniająca pracowników tymczasowych.

Konstrukcja, o której mowa wyżej, co do zasady wpisuje się więc w sytuację opisaną w art. 208 kp. Może to zatem sugerować obowiązek zrealizowania przez pracodawcę użytkownika oraz agencję pracy tymczasowej zasad wynikających z przywołanego wyżej przepisu. Tym bardziej, że w zakresie nieuregulowanym odmiennie przepisami ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych do agencji pracy tymczasowej pracownika tymczasowego i pracodawcy użytkownika stosuje się przepisy prawa pracy dotyczące odpowiednio pracodawcy i pracownika.

Rozważając wszystkie argumenty przemawiające za - i przeciw stosowaniem art. 208 kp, w przypadku relacji pracodawca użytkownik – agencja pracy tymczasowej, skłaniam się ku poglądowi, że przywołany przepis kodeksowy nie będzie miał w tu zastosowania. Należy bowiem zauważyć, że ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych jest regulacją szczególną, która normuje zasady współdziałania, w tym wzajemne relacje i obowiązki dotyczące technicznego bezpieczeństwa pracy względem pracowników tymczasowych. Jako regulacja szczególna wyłącza więc zasady współdziałania, o których mowa w art. 208 kp, wprowadzając w tym zakresie rozwiązania określone w rozdziale drugim ustawy.

Warto ponadto pamiętać, że w okresie świadczenia pracy przez pracowników tymczasowych na rzecz pracodawcy użytkownika, to pracodawca użytkownik staje się realnym pracodawcą – nie tylko dla swoich stałych pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, ale i pracowników tymczasowych.

Wykonywanie pracy przez pracowników tymczasowych na rzecz pracodawców użytkowników podlega kontroli inspektorów Państwowej Inspekcji Pracy. Uwzględniając przywołane wcześniej argumenty trudno oczekiwać, że inspektor pracy będzie wymagał od pracodawcy użytkownika oraz agencji pracy tymczasowej realizacji przepisu art. 208 kp.

Ważne

Kontroli będzie podlegało oczywiście właściwe współdziałanie między pracodawcą użytkownikiem, a agencją pracy – opierające się nie tyle na podstawie art. 208 kp, co ustawie o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.

Należy jednak mieć świadomość, że każdy inspektor pracy (na nieszczęście pracodawców) jest niezależnym i samodzielnym organem, który nie tylko ustala stan faktyczny, ale również samodzielnie interpretuje przepisy i wydaje stosowne środki prawne. Nie można tym samym wykluczyć przypadku, w ramach którego konkretny inspektor pracy uzna, że świadczenie pracy przez pracowników tymczasowych, u pracodawcy użytkownika, będzie wymagało powołania koordynatora oraz realizacji obowiązków wynikających z art. 208 kp – niezależnie od wypełnienia dyspozycji wynikających z ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.

Autor: 

Sebastian Kryczka

Prawnik, ekspert pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.