Jak zakładowa organizacja związkowa może wnioskować o przeprowadzenie badań?

Przepisy ustawy o związkach zawodowych dają zakładowym organizacjom związkowym bardzo duże kompetencje w zakresie działalności związkowej. Szczególne uprawnienia zakładowych organizacji związkowych dotyczą kwestii związanych z bezpiecznymi warunkami pracy.

Zastanówmy się, czym są owe „odpowiednie badania”? Tego bowiem z ustawy o związkach zawodowych się nie dowiemy.

Wydaje się jednak, że pod pojęciem odpowiednich badań kryją się badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Przepisy ustawy o związkach zawodowych nie wyjaśniają kwestii formy wniosku zakładowej organizacji związkowej w sprawie przeprowadzenia odpowiednich badań, jak również poziomu szczegółowości takiego wniosku.

W braku stosownych regulacji można przyjąć, że wniosek powinien:

• być złożony w formie pisemnej i
• zawierać uzasadnienie wskazujące na fakt występowania zakładzie zagrożenia dla życia lub zdrowia osób wykonujących pracę zarobkową.

Wydaje się, że organizacja związkowa nie musi wskazywać jakie konkretne badania i pomiary są niezbędne – trudno bowiem wymagać aby osoby będące członkami związku zawodowego w każdym przypadku były osobami biegłymi z zakresu problematyki badań i pomiarów. Tym samym to pracodawca będzie zobowiązany poinformować organizację związkową:

• zakresie badań, w tym zasadności realizacji

• w terminie 14 dni od daty otrzymania wniosku w sprawie przeprowadzenia badań

– przy założeniu, że uzna iż wniosek organizacji związkowej zasługuje na uwzględnienie.

W sytuacji gdy badania zostaną przeprowadzone, obowiązkiem pracodawcy jest niezwłoczne, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wyników badań, udostępnienie tych wyników każdej działającej w pracodawcy zakładowej organizacji związkowej wraz z informacją o sposobie i terminie usunięcia stwierdzonych zagrożeń.

Warto pamiętać, że w obecnym stanie prawnym organizacje związkowe mogą zrzeszać nie tylko osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy czyli pracowników. Do organizacji związkowych  mogą przystępować również osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych. Co więcej, osoby takie mogą stworzyć organizacje, które będą zrzeszały tylko i wyłącznie pracobiorców zatrudnionych na podstawie elastycznych form zatrudnienia. Nic zatem nie stoi na przeszkodzie aby wniosek w sprawie przeprowadzania badań pochodził od zakładowej organizacji związkowej, która będzie zrzeszała i reprezentowała interesy osób zatrudnionych przykładowo na podstawie umów zlecenia czy umów o dzieło. W tym przypadku obowiązuje taka sama procedura w zakresie rozpatrywania wniosku w sprawie przeprowadzania badań, jak w sytuacji gdy jego autorem jest organizacja związkowa zrzeszająca pracowników.