Kwestia szkoleń z zakresu pierwszej pomocy, a dopuszczenie pracownika szkoły do pracy

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
12.02.2019AKTUALNE

Pracownicy szkoły podlegają przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Tak brzmi całokształt obecnej regulacji zawartej w rozporządzeniu w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Niewiele z tego wynika – co daje szerokie pole do popisu w kwestiach interpretacji wspomnianego przepisu, jak i jego praktycznego stosowania.

Bezpieczeństwo osób odbywających zajęcia edukacyjne w placówkach oświatowych jest w ostatecznym rozrachunku ważniejsze od prawidłowej realizacji programowych podstaw nauczania. Zagadnienia związane z zapewnianiem bezpiecznych warunków w szkołach reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Przepisy powyższego rozporządzenia przewidywały przez lata obowiązek zapewnienia nauczycielom, w szczególności prowadzących zajęcia w warsztatach, laboratoriach, jak również zajęcia W-Fu przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Obecnie na skutek niedawnej nowelizacji przywołanego rozporządzenia przeszkolenie powinno być zapewnione względem każdego pracownika szkoły – niezależnie od tego, czy jest nauczycielem, woźnym, pracownikiem sprzątającym, czy pracownikiem odpowiedzialnym za przeprowadzanie dzieci przez jezdnię.

Więcej pytań niż odpowiedzi w zakresie obowiązku szkolenia z pierwszej pomocy pracowników szkół.

Z nowego przepisu wiadomo tyle, że „pracownicy szkoły lub placówki podlegają przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej pomocy”. Jest to piękna i ważna idea, jednak poziom niedoregulowania sprawy póki co jest powodem samych problemów w zakresie poziomu interpretacji nowej regulacji. Nie wiadomo kto może szkolić, według jakiego programu, czym powinno się zakończyć takie przeszkolenie, jak powinno wyglądać potwierdzenie przeszkolenia, czy przeszkolenie powinno być cyklicznie powtarzane, czy może być częścią szkoleń bhp oraz czy jest ono gwarantem legalnego dopuszczenia do pracy – na każdym stanowisku w szkole, niezależnie od zapewnionych wcześniej szkoleń bhp.

Uwzględniając liczbę wątpliwości dziś zastanowimy się nad kwestią zasadniczą: kiedy przeszkolenie powinno być zapewnione oraz czy do czasu jego zapewnienia pracownik szkoły może legalnie wykonywać swoje obowiązki?

Wiadomo, że każdy pracownik szkoły powinien mieć zagwarantowane wstępne szkolenie bhp. Dyrektor szkoły w żadnym razie nie powinien więc dopuścić do pracy pracownika szkoły jeżeli uprzednio szkolenie wstępne nie zostało zapewnione – niezależnie od tego jak niezbędny jest udział pracownika w prawidłowym funkcjonowaniu szkoły. Pytanie, czy na analogicznych zasadach należy postąpić w przypadku „przeszkolenia” w zakresie udzielania pierwszej pomocy?

Szkolenia z pierwszej pomocy nowo zatrudnionych pracowników szkoły, konieczne przed dopuszczeniem do pracy.

Odnosząc się do powyższego problemu „wydaje się” (bo nic innego nie wypada napisać opierając się na obowiązującym stanie prawnym”), że nowo zatrudniany pracownik szkoły powinien mieć, niezależnie od szkolenia bhp, zagwarantowane przeszkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Większy problem dotyczy pracowników już zatrudnionych. Czy w takim przypadku, pracownik szkoły, który do dnia dzisiejszego nie został przeszkolony w zakresie pierwszej pomocy wykonuje pracę „nielegalnie”, a dyrektor szkoły naraża się na „nieprzyjemności” ze strony organów kontroli i nadzoru?

Dotychczasowy brak realizacji szkolenia z pierwszej pomocy wieloletnich pracowników szkoły nie dyskwalifikuje ich.

Uwzględniając ogólne brzmienie przepisu mówiące o zapewnieniu bliżej nieokreślonego przeszkolenia z zakresu pierwszej pomocy, w tym co do jego formy oraz sankcji z tytułu jego niezapewnienia w określonym terminie można przyjąć, że pracownik póki co „nieprzeszkolony” nie wykonuje pracy w sposób nielegalny. Problematyka z zakresu pierwszej pomocy była takiemu pracownikowi omawiana w czasie szkolenia bhp – tym samym nie można powiedzieć, że jest on osobą która nie posiada żadnej „elementarnej” wiedzy w zakresie postępowania „na wypadek”.

Ważne

Niezależnie od powyższego, zalecaną praktyką jest aby dyrektorzy szkół zadbali o szybkie zapewnienie przeszkolenia – na obranych przez siebie zasadach (uwzględniając brak szczegółowych zasad w rozporządzeniu).

Uwzględniając więcej pytań niż jednoznacznych odpowiedzi związanych z tematem trudno oczekiwać, że każda placówka edukacyjna wywiązała się z zapewnienia przeszkolenia względem każdego pracownika. Temat „przeszkolenia” z zakresu udzielania pierwszej pomocy dla pracowników szkół wydaje się być rozwojowy. Tym samym pozwolę sobie do niego wrócić w miarę pogłębiania refleksji nad jednozdaniowym przepisem regulującym obowiązek, którego prawidłowa realizacja może zaważyć na zdrowiu lub życiu osób korzystających z placówek szkolnych.

Autor: 

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.