Wstępne badania lekarskie – PESEL czy data urodzenia, a może jedno i drugie

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
20.11.2019AKTUALNE

Brak pozytywnej weryfikacji w ramach wstępnych profilaktycznych badań lekarskich uniemożliwia pracodawcy dopuszczenie pracownika do pracy. Wykonanie badań wstępnych poprzedza sporządzenie skierowania na badania – co wiąże się z przetwarzaniem danych osobowych potencjalnego pracownika. Wypełniając skierowanie można mieć uzasadnione wątpliwości, czy umieszczać w jego treści PESEL niezbędny do prawidłowego wystawienia orzeczenia przez lekarza (który jednak nie mieści się w zakresie podstawowych danych osobowych pozyskiwanych od kandydata na pracownika), czy może poprzestać na dacie urodzenia?

Prawidłowe sporządzenie skierowania na wstępne profilaktyczne badania lekarskie wiąże się nierozłącznie z koniecznością przetwarzania danych osobowych osoby przyjmowanej do pracy. Zasadą jest, że w skierowaniach badania lekarskie umieszcza się numer PESEL – w przypadku osoby, której numeru PESEL nie nadano, umieszcza się serię numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość. W przypadku osoby przyjmowanej do pracy zasadą jest umieszczanie daty urodzenia, co wynika z treści objaśnień zawartych pod wzorem skierowania na profilaktyczne badania lekarskie, który stanowi integralną część rozporządzenia w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.

Niby wszystko wydaje się klarowne, zakres danych osobowych w skierowaniu na wstępne badania profilaktyczne koresponduje z zakresem danych osobowych jakie pracodawca może uzyskać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie. Wśród tych danych nie występuje bowiem numer PESEL. Czy na pewno faktycznie wszystko jest takie bezproblemowe? Niestety nie do końca uwzględniając wzór orzeczenia wydawanego po przeprowadzeniu badań lekarskich.

Przywołane wcześniej rozporządzenie zawiera wzór orzeczenia lekarskiego – jest on stosowany zarówno do badań wstępnych jak również okresowych i kontrolnych. Problem w tym, że w treści takiego orzeczenia, zgodnie ze wzorem, umieszcza się numer PESEL osoby badanej. Jedynym wyjątkiem przewidzianym w ramach objaśnień zawartych pod wzorem orzeczenia jest przypadek, w ramach którego osoba badana nie posiada numeru PESEL. Powstaje sytuacja w ramach której pracodawca, z jednej strony nie ma bezpośredniego obowiązku umieszczania w treści skierowań numeru PESEL (z racji braku bezpośredniej podstawy prawnej do jego uzyskania przed nawiązaniem stosunku pracy), z drugiej strony wystawiający orzeczenie po przeprowadzeniu badania powinien umieścić numer PESEL osoby badanej – bez względu na to czy jest nią osoba przyjmowana do pracy czy posiadająca już status pracownika.

Jak zatem wybrnąć z powyższej nie do końca komfortowej sytuacji, zarówno dla pracodawcy sporządzającego skierowanie jak również lekarza wystawiającego orzeczenie? Uwzględniając fakt, iż numer PESEL jest niezbędną daną osobową do wypełnienia obowiązku prawnego jakim jest prawidłowe wystawienie orzeczenia lekarskiego wydaje się, iż nie ma przeszkód aby osoba ubiegająca się o zatrudnienie udostępniła numer PESEL . Oczywiście wyłącznie na potrzeby zrealizowania profilaktycznego badania wstępnego oraz sporządzenia niezbędnej dokumentacji zgodnie z obowiązującymi wzorami.

Uwaga!

Brak posiadania numeru PESEL spowoduje, że lekarz prowadzący badanie nie będzie miał możliwości wypełnienia swojego obowiązku prawnego, jakim jest wystawienie orzeczenia zawierającego zgodnie ze wzorem numer PESEL osoby badanej, w tym ubiegającej się o zatrudnienie.

Reasumując, zakres danych osobowych, jakie bezpośrednio można uzyskać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie, koresponduje wprawdzie ze wzorem skierowania na profilaktyczne badania lekarskie, nie koresponduje jednak ze wzorem orzeczenia lekarskiego wydawanego po badaniu. W celu uniknięcia kolizji między pracodawcą a lekarzem przeprowadzającym badanie dobrym pomysłem wydaje się być uświadomienie przyszłemu pracownikowi, że numer PESEL jest niezbędny nie tyle do prawidłowego wystawienia skierowania na badania, co do prawidłowego sporządzenia orzeczenia lekarskiego. Warto pamiętać, że osoba ubiegająca się o zatrudnienie ma jak najbardziej możliwość udostępnienia dodatkowych danych osobowych, np. numeru PESEL, w ramach dobrowolnie wyrażonej zgody, z własnej inicjatywy lub z inicjatywy pracodawcy.

Autor: 

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.