Wypadek pracownika na terenie innego zakładu pracy – jak przekazać obowiązki w zakresie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku

Zdolność do zyskania statusu osoby poszkodowanej w ramach wypadku jest niezależna od tego, czy pracownik, który w zdarzeniu doznał urazu lub poniósł śmierć był zatrudniony bezpośrednio przez pracodawcę, na terenie którego doszło do zdarzenia, czy też był zatrudniony przez pracodawcę, który z nim współpracuje. W przypadku gdy poszkodowanym jest pracownik innego pracodawcy, pracodawca, na terenie którego doszło do wypadku, musi podjąć niezwłoczne czynności powypadkowe związane z:

• udzieleniem pierwszej pomocy poszkodowanemu,
• zabezpieczeniem miejsca zdarzenia,
• zawiadomieniem pracodawcy poszkodowanego pracownika.

Przepis § 8 ust 3 rozporządzenia w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy daje możliwość scedowania przeprowadzenia postępowania powypadkowego pracodawcy, na terenie którego doszło do zdarzenia. Do przejęcia obowiązków związanych z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy niezbędny jest wniosek pracodawcy poszkodowanego pracownika. Tradycyjnie przepisy w swej lakoniczności nie regulują kwestii formalnych związanych z takim wnioskiem, co może stwarzać trudności i tym samym prowadzić do przewlekłości prowadzonego postępowania.

Z braku szczególnych obostrzeń wydaje się, że wniosek taki może mieć dowolną formę – przynajmniej na etapie wstępnym postępowania, co umożliwi podjęcie działań powypadkowych związanych z ustalaniem okoliczności i przyczyn zdarzenia.

Jak wiadomo, w przypadku gdy w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, niezbędne jest w szczególności właściwe współdziałanie pracodawców, określenie zasad w powyższym zakresie oraz powołanie koordynatora.

Pytanie: Czy pracodawcy na etapie wstępnych ustaleń, poprzedzających rozpoczęcie pracy w jednym miejscu przez zatrudnionych przez siebie pracowników, mogą ustalić, że w przypadku, gdy dojdzie do wypadku, wówczas ustalanie okoliczności i przyczyn zdarzenia będzie automatycznie leżało w gestii pracodawcy, na terenie którego doszło do wypadku?

Problem w tym, że przepisy dające możliwość przekazania postępowania powypadkowego odwołują się do wniosku pracodawcy pracownika poszkodowanego – który to wniosek zostaje przekazany, kiedy już wypadek się zdarzył. Oznacza to, że przepis dający formalnie prawo scedowania postępowania powypadkowego na pracodawcę, na terenie którego doszło do wypadku nie daje bezpośredniej podstawy zawarcia porozumienia dotyczącego zdarzenia przyszłego i niepewnego – „na wypadek wystąpienia zdarzenia noszącego cechy wypadku przy pracy”, na podstawie którego dochodziłoby do automatycznego przejęcia obowiązków powypadkowych.

Fakt, że przepis dopuszcza możliwość przekazania postępowania powypadkowego dopiero po wniosku wystosowanym po zdarzeniu, wynika z potrzeby zabezpieczenia interesu pracodawcy, na terenie którego doszło do zdarzenia. Nie można bowiem wykluczyć przypadku, gdy pracodawca, na terenie którego doszło do wypadku nie będzie miał możliwości przejęcia obowiązków powypadkowych. Tym samym przepis dający możliwość przekazania obowiązków związanych z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy daje pracodawcy, na terenie którego doszło do zdarzenia możliwość przeanalizowania aktualnej możliwości przejęcia postępowania powypadkowego, i tym samym, do właściwego ustosunkowania się do wniosku.

Pytanie: Co jednak w przypadku gdy pracodawcy doszli do wcześniejszego porozumienia i w ramach zasad współdziałania ustalili, że wszystkie potencjalne obowiązki powypadkowe będą leżały w gestii pracodawcy, na terenie którego doszło do zdarzenia?

W takim przypadku wydaje się, że przejęcie postępowania powypadkowego nie będzie wymagało dodatkowego wniosku pracodawcy pracownika, który uległ wypadkowi.

Nie można jednak wykluczyć, że pracodawca, na terenie którego doszło do wypadku wycofa się z wcześniejszych ustaleń – jeżeli przyczyny obiektywne będą uniemożliwiały mu przeprowadzenie we własnym zakresie postępowania powypadkowego. Należy jednocześnie przyjąć, że jeżeli wcześniej strony umówiły się, że przeprowadzenie ewentualnych postępowań powypadkowych będzie leżało w gestii pracodawcy, na terenie którego doszło do zdarzenia, to ewentualna odmowa w zakresie przeprowadzenia postępowania powypadkowego powinna mieć miejsce niezwłocznie po otrzymaniu informacji o wypadku, co wpisuje się w „niezwłoczność” wszelkich działań powypadkowych.