Defibrylator AED w miejscu pracy

Czy defibrylator to standard/obowiązek w punkcie pierwszej pomocy? Czy są sytuacje, że jest to sprzęt obowiązkowy? 

Nie ma obecnie w Polsce przepisów prawnych mówiących o obowiązku wyposażania firm w defibrylatory AED. Jednak biorąc pod uwagę wciąż wzrastające zagrożenie jakie niesie ze sobą Nagłe Zatrzymanie Krążenia, które coraz częściej jest bezpośrednią przyczyną zgonów, umieszczanie takich urządzeń w miejscu pracy jest bardzo zasadne.Warto podkreślić, że przeżywalnoś

w przypadku NZK bez podjęcia natychmiastowej pomocy wynosi zaledwie 5%.Defibrylatory AED stanowią więc zabezpieczenie życia i zdrowia pracowników!

Zakup takiego sprzętu to wydatek, ale zapewne są też są korzyści – jakie?

Nie do przecenienia są dwie korzyści wynikające z posiadania takiego urządzenia:

1. Defibrylator podając wstrząs terapeutyczny wygłusza chaotyczne impulsy serca poszkodowanego podczas NZK. Jest to warunek konieczny do przywrócenia prawidłowego rytmu serca.

2. Poprzez komunikaty głosowe skierowane do obsługującego AED organizuje przebieg akcji ratunkowej. Dodatkowo np. w defibrylatorach LIFEPAK CR2 poza komendami głosowymi są instrukcje graficzne, pomagające w prawidłowym przyklejeniu elektrod i poprawnym wykonaniu defibrylacji. Dzięki temu to urządzenie staje się koordynatorem całej Resuscytacji Krążeniowo Oddechowej. Na skuteczność AED wpływają również:

• jak najkrótsze przerwy w uciskaniu klatki piersiowej, które zarządza defibrylator na wstrząs terapeutyczny (max 10 sekund)

• cyfrowy dźwięk oraz

• głośność komunikatów wzrastająca w zależności do hałasu otoczenia,

• "przycisk pediatryczny" pozwalający szybko dostosować urządzenie do defibrylacji dzieci bez zbędnych akcesoriów,

• wybór języka komunikatów oraz

• metronom i instruktaż prowadzenia RKO

To urządzenia mające służyć wiele lat, dlatego warto wyposażyć się w defibrylatory z najnowszą technologią oferowane przez liderów rynku.

Gdzie taki defibrylator powinien zostać umieszczony, czy tylko w punkcie pierwszej pomocy? Czy są jakieś wymagania określone np. przez przepisy polskie bądź UE? 

Jak już wspominałem polskie przepisy tego nie regulują. Czynią to natomiast standardy przyjęte w UE. Według nich defibrylator powinien znajdować się w każdej firmie, w której pracuje 100 osób.

Drugą wytyczną jest czas dotarcia do AED. Jeżeli nie jesteśmy w stanie dotrzeć do niego w ciągu 2 minut szybkiego marszu, to znak, że w firmie powinno być umieszczone kolejne urządzenie. Rekomenduje się również miejsca takie jak portiernie, punkty pierwszej pomocy lub inna przestrzeń, gdzie przez cały czas są obecni pracownicy mogący udzielić pomocy przedmedycznej.

A co ze szkoleniami osób, które taki defibrylator/sprzęt specjalistyczny miałyby obsługiwać, czy muszą mieć specjalne przeszkolenie, a może uprawnienia ratownika medycznego? Czy muszą przechodzić też np. szkolenia okresowe?

AED nowej generacji to bardzo zaawansowane technologicznie urządzenia. Jednak im lepszy defibrylator, tym prostsza jego obsługa. Najlepsze wymagają jedynie dwóch czynności, aby podać wstrząs terapeutyczny – otwarcie urządzenia i przyklejenie elektrod.

Dodatkowo jak np. w LIFEPAK’u CR2 zastosowano dwufazową metodę dzięki której urządzenie automatycznie dopasowuje energię wstrząsu do potrzeb poszkodowanego i w razie konieczności samo podaje kolejne impulsy o wzrastającej energii, aż do górnego pułapu maksymalnej bezpiecznej energii czyli 360 dżuli, co może być kluczowe dla przeżycia pacjenta.

Dlatego dobry defibrylator nie wymaga specjalnych szkoleń czy uprawnień i każdy powinien sobie z nim poradzić. Nie oznacza to jednak, że potencjalni użytkownicy nie powinni przechodzić szkoleń z jego użycia. Zdecydowanie, przeszkolenie wpływa na pewność i szybkość obsługi, co z kolei przekłada się na skuteczność akcji ratunkowej. Im lepsza jakościowo Resuscytacja Krążeniowo Odechowa i obsługa AED, tym większa szansa na przeżycie.

A co z serwisowaniem takiego sprzętu? Czy po użyciu konieczne jest jego serwisowanie np. naładowanie akumulatorów, wymiana jakiś części?

Każdy defibrylator po użyciu będzie wymagał wymiany elektrod, które są jednorazowego użytku. Polega ona jedynie na wpięciu wtyczki do urządzenia – może to wykonać każdy. Na elektrodach powinien być również nadrukowany termin przydatności do użycia, oczywiście im dłuższy termin tym lepiej. Urządzenia są wyposażone w specjalistyczne baterie (ogniwa), które standardowo wystarczają na 4 lata czuwania. Po tym czasie ogniwo wymienia się na nowe.

Defibrylator powinien stale znajdować się w miejscu przeznaczenia, a nie "jeździć po serwisach". Ważne jest jednak, aby producent posiadał w Polsce autoryzowany serwis, który w przypadku awarii jest w stanie zareagować w ciągu 48 godzin, a na czas naprawy dostarczyć urządzenia zastępcze. Istnieją również rozwiązania pozwalające na kontrolowanie stanu całej sieci AED za pomocą Internetu. Wbudowany moduł wi-fi pozwala na zdalne sprawdzenie elektrod, baterii, gotowości do pracy, a także powiadomienie o użyciu konkretnego defibrylatora i wskazanie na PC, tablecie czy smartfonie miejsca jego wykorzystania.

Często ludzie boją się używać takiego sprzętu, myślą: „jeszcze popsuję, albo zrobię krzywdę sobie lub poszkodowanemu jak go użyję”.  Więc nawet jak pracodawca wyposaży zakład pracy w taki sprzęt, to wisi on w jakiejś gablocie, często zamkniętej. Co specjalista poradziłby na takie obawy?

Gdy otwieramy dobry defibrylator widzimy minimalistyczne urządzenie bez zbędnych akcesoriów i przycisków. Nie ma tam czego popsuć. AED posiadają szereg zabezpieczeń, które pozwalają na wykonanie wstrząsu terapeutycznego tylko i wyłącznie wtedy, gdy jest to uzasadnione medycznie oraz gdy obsługujący defibrylator jest bezpieczny, czyli nie ma kontaktu z poszkodowanym. W każdym innym przypadku urządzenie nie będzie się ładować i podanie impulsu będzie niemożliwe. Dlatego też są to maszyny całkowicie bezpieczne dla obsługującego i oczywiście dla poszkodowanego.

Przeprowadzając wdrożenie AED sugerujemy jednak zawsze zorganizowanie szkolenia instruktażowego, na którym uczestnicy poznają mechanizm defibrylacji i sposób działania AED, a także dowiadują się o zabezpieczeniach oraz wpływie impulsu na poszkodowanego. Przeszkolony pracownik ma po spotkaniu z nami pewność, że urządzenie jest w 100% bezpieczne, a przede wszystkim, że użycie defibrylatora ratuje ludzkie życie.

   Wywiadu udzielił dla Portalu BHP Piotr Kubiszewski z firmy DefiMed, partner Physio-Control Polska.