Odpowiedzialność karna pracowników służby bhp
Czy pracownicy służby bhp mogą odpowiadać karnie za narażenie pracownika na śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu w związku z wykonywaniem swoich zadań?
Nie. Służba bhp pełni funkcje doradczo-kontrolne i nie może ponosić odpowiedzialności karnej za przestępstwo narażenia pracownika na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu z tytułu wykonywania swoich zadań. Za stan bhp odpowiedzialność ponosi przede wszystkim pracodawca. Pracownik służby bhp może jednak ponieść odpowiedzialność karną na zasadach ogólnych, jeżeli swoim zachowaniem narazi inną osobę na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Służba bhp pełni wyłącznie funkcje doradczo - kontrolne w zakresie bhp. Nadanie władczych uprawnień służbie bhp przez Radę Ministrów wykracza poza ramy delegacji ustawowej i jako takie nie powinno być uwzględniane!
Władcze uprawnienia służby bhp polegają na niezwłocznym:
- wstrzymaniu pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia bądź zdrowia pracownika albo innych osób,
- odsunięciu od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej,
- odsunięciu od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia bądź zdrowia własnego albo innych osób.
Rada Ministrów przekroczyła swoje uprawnienia i mimo nadania służbie bhp praw władczych (kierowania pracownikami, np. przez odsunięcie ich od pracy) z formalnego punktu widzenia nie powinno być one stosowane.
Odpowiedzialność pracownika, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp
Może się zdarzyć, ze pracownik, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp będzie jednocześnie na przykład osobą kierującą pracownikami. Wówczas może on odpowiadać za narażenie pracownika na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, ale nie z tytułu wykonywania zadań służby bhp, lecz z tytułu wykonywania obowiązków osoby kierującej pracownikami.
Odpowiedzialność pracowników służby bhp
Pracownicy służby bhp odpowiadają za jakość swego doradztwa i kontroli na podstawie przepisów prawa pracy lub prawa cywilnego (specjaliści ds. bhp spoza struktury danego pracodawcy).
art. 160 ustawy z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. nr 88, poz. 553)
§ 3 pkt 3, § 3 pkt 5, § 3 pkt 6, § 3 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 1997 r. nr 109, poz. 704)
Robert Widzisz
prawnik, główny specjalista ds. bhp,
doktorant w Katedrze Prawa Karnego
i Kryminologii Uniwersytetu Śląskiego
w Katowicach
Powiązane treści
Poradnia 48 Portalu BHP
Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.
Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.