Jak czytać oznaczenia na rękawicach ochronnych?

Bezpośrednio z samych rękawic wyczytać można informacje, istotne z punktu widzenia ich odpowiedniego stosowania, tj. do jakich celów ochronnych zostały one zaprojektowane i wytworzone. W informacjach tych znajdziemy:

• znak graficzny, tzw. piktogram, który oznacza rodzaj zagrożeń, przed którymi rękawice chronią ręce użytkownika,
• kod cyfrowy lub literowy znajdujący się przy znaku graficznym,
• numer europejskiej normy zharmonizowanej, według której oceniono, czy rękawice spełniają wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Wzory znaków graficznych (piktogramów) zostały ściśle określone w załączniku B do normy PN - EN 420+A1:2010 (EN 420:2003+A1:2009) „Rękawice ochronne. Wymagania ogólne i metody badań.”, która odnosi się do wszystkich typów rękawic ochronnych. Znaki te są również przywołane w normach odnoszących się do poszczególnych typów rękawic, tj. chroniących przed:

• czynnikami mechanicznymi,
• termicznymi, chemicznymi,
• prądem elektrycznym itd.

Z tych norm wynika również umieszczanie kodu cyfrowego lub literowego informującego o poziomach skuteczności w odniesieniu do poszczególnych parametrów ochronnych.

Rys. Przykłady znaków graficznych stosowanych w znakowaniu rękawic ochronnych na podstawie wymagań normy PN -EN 420+A1:2012 oraz innych norm.

Warto podkreślić, że na rękawicach może być umieszczonych kilka znaków graficznych, jeśli rękawica – według jej producenta – zapewnia ochronę przed więcej niż jednym rodzajem zagrożeń i jeśli właściwości te zostały potwierdzone zgodnie z przyjętymi procedurami oceny zgodności środków ochrony indywidualnej.

Na podstawie znaków graficznych znajdujących się na rękawicy użytkownik jest w stanie określić, do jakiego rodzaju zagrożeń może stosować dany typ rękawic. Z kolei kod cyfrowy lub literowy umieszczony przy znaku dostarczy użytkownikowi dalszych informacji o właściwościach ochronnych rękawic. Jeśli kod cyfrowy składa się z kilku cyfr, ich kolejność jest ustalona i zawsze stała.

Przy znaku graficznym według PN –EN 388:2006 (ochrona przed czynnikami mechanicznymi) stosuje się czterocyfrowy kod, w którym:

• pierwsza cyfra oznacza poziom skuteczności rękawic w zakresie odporności na ścieranie,
• druga – w zakresie odporności na przecięcie,
• trzecia – w zakresie wytrzymałości na rozdzieranie,
• czwarta, ostatnia – w zakresie odporności na przekłucie.

W przypadku odporności na przecięcie (cyfra druga w kodzie) zgodnie z normą PN - EN 388:2006 stosuje się poziomy skuteczności od 1 do 5.

W przypadku pozostałych trzech właściwości (odporności na ścieranie, wytrzymałości na rozdzieranie, odporności na przekłucie) im wyższy poziom skuteczności, tym większa odporność rękawic na działanie danego czynnika.

Przy znaku graficznym według norm: PN – EN 1082-1:1999 i PN - EN 1082-2:2002, oznaczającym ochronę przed przecięciami i ukłuciami nożami ręcznymi, nie są stosowane żadne kody cyfrowe ani literowe.

Z kolei przy znaku graficznym według PN -EN 381-7:2002 oznaczającym ochronę przed przecięciem ręczną pilarką łańcuchową podaje się jedną cyfrę, która oznacza poziom skuteczności od 1 do 3, odzwierciedlający prędkość łańcucha piły, przy której badano odporność rękawic na przecięcie.

Natomiast przy znaku graficznym według PN –EN 407:2007 (ochrona przed czynnikami gorącymi) podawany jest sześciocyfrowy kod, w którym każda kolejna cyfra oznacza odpowiednio:

• zachowanie się podczas palenia (inaczej odporność rękawic na zapalenie),
• odporność na ciepło kontaktowe,
• odporność na ciepło konwekcyjne,
• odporność na ciepło promieniowania,
• odporność na drobne rozpryski stopionych metali,
• odporność na duże ilości płynnego metalu.

W przypadku każdej z wymienionych właściwości ochronnych możliwy jest poziom skuteczności od 1 do 4. Podobnie jak w przypadku odporności na czynniki mechaniczne, im wyższy poziom skuteczności, tym większa odporność rękawic na działanie danego czynnika gorącego.

Jeśli w kodzie cyfrowym pojawia się cyfra 0, oznacza to zawsze, że w przypadku danego parametru ochronnego nie zostały spełnione minimalne wymaganie normy. Z kolei znak X w kodzie cyfrowym oznacza, że parametr ochronny nie był badany.

Agnieszka Stefko
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy