Pomagamy dobrać urządzenia do składowania

Lesław Zieliński
Lesław Zieliński
22.02.2017AKTUALNE

Pomagamy dobrać urządzenia do składowania

Znane są przypadki, gdy niewłaściwy dobór urządzeń do składowania albo niewłaściwe składowanie powodowały problemy. Jest to szczególnie ważna kwestia w przypadku magazynowania towarów, czyli dotyczy niemal każdej firmy z branży transportowej, czy produkcyjnej. Prezentujemy więc kilka wskazówek dotyczących doboru i eksploatacji urządzeń do składowania, które będą pomocne w organizacji i wyposażaniu magazynów.

Korzyści 

Z tego tekstu dowiesz się

Jakie są rodzaje urządzeń do składowania

Na co trzeba zwrócić uwagę zanim zakupisz regał do magazynu

Jakie są zasady i sposoby bezpiecznej eksploatacji urządzeń do składowania

Do spełnienia zasad organizacji magazynu niezbędne są przede wszystkim informacje dotyczące:

  • charakterystyki technicznej oraz wielkości partii towarów, która ma być składowana w magazynie, czyli: jakie towary, w jakiej ilości i w jakiej postaci będą magazynowane,
  • terminów dostaw i wysyłek towarów, w taki sposób, aby magazyn mógł zapewnić sprawny, terminowy i bezpieczny przepływ materiałów.

Należy pamiętać, że wymienione informacje oraz powierzchnia i wysokość obiektu są podstawą doboru odpowiednich urządzeń do składowania.

Uwaga!

Pamiętać należy, że za bezpieczeństwo urządzeń do składowania odpowiedzialność ponoszą zarówno projektant (wytwórca, dostawca) instalacji magazynowej, jak i jej użytkownik. W przypadku natomiast nieprawidłowej eksploatacji instalacji do składowania (uszkodzenia, przeciążenia) odpowiedzialność spoczywa wyłącznie na użytkowniku urządzeń.

W tabeli przedstawiamy rodzaje urządzeń do składowania wraz z ich opisem.

 

Tabela 1.Urządzenia do składowania

Rodzaj

Opis

Regały

Urządzenia o budowie przestrzennej, wielopoziomowej, przeznaczone do składowania towarów bezpośrednio na ich elementach konstrukcyjnych lub przy wykorzystaniu urządzeń pomocniczych (np. półek), w tym:

−      półkowe,

−      paletowe (bezpółkowe) – towary składowane są bezpośrednio na elementach konstrukcyjnych regału,

−      wspornikowe w wersji jedno- i dwustronnych, półkowe i bezpółkowe – najodpowiedniejsze do składowania materiałów dłużycowych,

−      wjezdne i przejezdne – zbudowane z regałów tworzących korytarze, w których składowane są towary na paletach,

−      przepływowe – grawitacyjne albo z napędem wymuszonym oraz z przemieszczaniem częściowo wymuszonym,

−      przesuwne – wykorzystywane najczęściej przy składowaniu dużych towarów w stosunkowo niewielkich ilościach,

−      wsporcze (samonośne) – pełnią funkcję składowania towarów i jednocześnie stanowią konstrukcję nośną dla dachu i/lub ścian magazynu; tworzą stabilną, zwartą konstrukcję utrzymującą ciężar towarów
i elementów konstrukcyjnych magazynu.

Stojaki

Urządzenia o budowie przestrzennej, stałej przeznaczone do składowania towarów, które opierane są bezpośrednio o elementy konstrukcyjne, w tym:

–    
słupkowe,

–    
szczelinowe,

–    
gniazdowe,

–    
pryzmowe.

Wieszaki

Urządzenia o budowie przestrzennej przeznaczone 
do składowania, poprzez bezpośrednie lub pośrednie 
zawieszenie przedmiotów na elementach konstrukcyjnych do tego przystosowanych, w tym:

–    
stojące – jedno- i dwustronne,

–    
przyścienne,

–    
podwieszane.

Podkłady

Urządzenia wykonane z drewna, metalu itp. umożliwiające składowanie towarów wewnątrz i na zewnątrz obiektu, 
z zachowaniem określonej odległości od podłoża, w tym:

–    
belkowe,

–    
płytowe pełne lub ażurowe.

Zasieki

Urządzenia o budowie przestrzennej mocowane do posadzki wewnątrz lub na zewnątrz budynku magazynowego, przeznaczone do składowania materiałów luzem (sypkich, kawałkowanych), w tym:

–    
jednokomorowe,

–    
wielokomorowe jedno- i dwurzędowe.

Proszę pamiętać, że wszystkie urządzenia do składowania materiałów muszą być tak zaprojektowane i wykonane, aby zapewnić bezpieczeństwo przechowywanych materiałów i bezpieczeństwo pracowników obsługujących magazyn.

Dobrze zaprojektowana instalacja regałowa będzie bezpieczna, jeżeli będą zachowane wymagania dotyczące:

  • dopuszczalnych obciążeń regału i posadzki,
  • zapewnienia stateczności instalacji,
  • bezpiecznych czynności ładunkowych, w szczególności przy użyciu silnikowych środków transportu.
Ważne

Oczywiście konieczna jest również kontrola stanu technicznego urządzeń do składowania i reagowanie na nieprawidłowości.

Wymagania dotyczące regałów

Oprócz wspomnianego wymogu, zgodnie z którym regały powinny mieć odpowiednio wytrzymałą i stabilną konstrukcję oraz zabezpieczenia przed ich przewróceniem się, nie ma innych przepisów dotyczących wymagań dla urządzeń do składowania materiałów. W związku z tym projektant i pracodawca eksploatujący instalacje do składowania powinni stosować się do wymagań zawartych w Polskich Normach, a w szczególności, powinien uwzględnić normy:

  • PN-M-78321:1988 – Regały magazynowe wolno stojące. Wymagania i badania.
  • PN-88/M78320 – Urządzenia do składowania. Regały magazynowe. Nazwy, określenia, podział i symbole.
  • PN-88/M78321 – Regały magazynowe wolno stojące. Wymagania i badania.
  • PN-88/M78322 – Urządzenia do składowania. Regały magazynowe. Parametry podstawowe.
  • PN-M-78325:1988P – Urządzenia magazynowe do składowania. Stojaki magazynowe pryzmowe. Wymagania i badania.
  •  

Oprócz wymienionych funkcjonują następujące normy, które konstruktor musi uwzględnić:

  • PN-EN 15620:2010P – Stalowe statyczne systemy składowania – Regały paletowe o zmiennej konfiguracji – Tolerancje, odkształcenia i luzy manipulacyjne.
  • PN-EN 15629:2010P – Stalowe statyczne systemy składowania – Specyfikacja urządzeń do składowania.
  • PN-EN 15635:2010/Ap1:2011 
– Stalowe statyczne systemy składowania. Zastosowanie i utrzymanie urządzeń do składowania.
  • PN-EN 15512:2011P – Stalowe statyczne systemy składowania. Regały paletowe o zmiennej konfiguracji. Zasady projektowania konstrukcji.
  • PN-EN 15095+A1:2012P – Regały przejezdne paletowe i półkowe, obrotowe i okrężne oraz ze sprzętem podnoszącym, z napędem mechanicznym. Wymagania bezpieczeństwa.
  • PN-EN 528:2012P – Układnice. Wymagania bezpieczeństwa.

Zatem zanim zakupisz regał zorientuj się czy spełnia on wymagania określone we wskazanych normach.

Ważne

Nowe regały powinny posiadać tabliczkę zawierającą dane pozwalające na pełną identyfikację producenta (nazwę oraz adres), dane o dopuszczalnym obciążeniu oraz instrukcję transportu, montażu i użytkowania regałów.

Zakazy dotyczące użytkowania regałów

Trzeba pamiętać, że w magazynie obowiązują zakazy dotyczące użytkowania regałów, czyli zakaz:

  • przeciążania regału,
  • samowolnego zmieniania konfiguracji elementów składowych regału (np. zmiana rozstawu elementów konstrukcyjnych regału),
  • samodzielnego naprawiania uszkodzonych elementów urządzenia do składowania,
  • wykonywania prac przy regale bez wygrodzenia miejsca pracy przed wjazdem środków transportu czy wejściem osób postronnych,
  • ustawiania na regałach towarów w uszkodzonych opakowaniach czy użytkowania uszkodzonych palet, kontenerów,
  • jednoosobowego wstawiania, zdejmowania towarów o znacznym ciężarze lub znacznych gabarytach,
  • sięgania do wyższych półek, stojąc na przypadkowych przedmiotach zamiast z podestu,
  • wchodzenia na regał i stawania jedną nogą na drabinie, a drugą na poprzeczce regału,
  • używania drabiny rozstawnej jako przystawnej,
  • przeciążania środków transportu stosowanych do prac magazynowych – przeciążony wózek podnośnikowy może utracić stabilność.

Zasady bezpiecznej eksploatacji urządzeń do składowania 

Wszystkie urządzenia przeznaczone do składowania materiałów (w tym: regały, stojaki, palety), a także stropy i podłogi, na których składowane są materiały, powinny mieć określone maksymalne dopuszczalne obciążenie gwarantujące, że składowanie będzie bezpieczne, że nie nastąpi uszkodzenie czy przewrócenie się regału.

Przy określaniu wytrzymałości regałów ustawionych w konkretnym pomieszczeniu należy uwzględnić również wytrzymałość stropu i podłogi, na której są one ustawione (regał wytrzyma obciążenie, ale strop się ugnie).

Techniczne sposoby zapewnienia bezpieczeństwa urządzeń do składowania

Jeszcze kilka słów o tym jak zabezpieczyć urządzenia do składowania. Poniżej prezentujemy najbardziej popularne sposoby zapewnienia bezpieczeństwa urządzeń do składowania.

Kotwienie słupów musi być wykonane zgodnie z projektem, instrukcją montażu regału. Zasada ogólna jest taka, że kotwieniu podlegają regały o wysokości większej od czterokrotności ich głębokości (np. głębokość regału 0,7 m to obowiązkowe kotwienie regału o wysokości powyżej 2,8 m). W wielu sytuacjach konieczność kotwienia będzie wynikała z:

  • gabarytów i masy przedmiotów,
  • środka ciężkości przedmiotów,
  • sposobów układania towarów na regałach (ręczny czy mechaniczny),
  • stanu posadzki,
  • szerokości przejść między regałami itd.

Posadzki muszą być stabilne, odporne na odkształcenia i uderzenia, nie powinny być śliskie.

W razie potrzeby regały mocuje się do ścian lub wzmacnia ich konstrukcję, skręcając ze sobą dwa równoległe zestawy.

Szerokość korytarzy roboczych między rzędami regałów ma być odpowiednia do wymiarów transportowanych przedmiotów i rodzaju wózka zastosowanego do obsługi.

Odbojniki służą do zabezpieczenia słupa regału przed odkształceniami powodowanymi bezpośrednim uderzeniem środka transportu. Montuje się je przy słupach we wszystkich kluczowych miejscach instalacji regałów (skrzyżowania korytarzy roboczych i przejścia, wjazdy i wyjazdy z korytarzy). Odbojnik powinien mieć wysokość nie mniejszą niż 400 mm oraz odznaczać się pochłanianiem energii uderzenia rzędu 400 Nm w każdym kierunku i w przedziale wysokości między 100 a 400 mm. Kształt odbojników powinien ułatwiać otarcie i prześlizgnięcie się wózka po powierzchni odbojnika, nie powodując pośredniego uderzenia w słup. Mocuje się je bezpośrednio do podłoża bez żadnego połączenia ze słupem.

Poprzeczki przed przypadkowym wypięciem z perforacji słupa chronią sworznie zabezpieczające. W celu zabezpieczenia towaru przed wysunięciem poza obrys regału stosuje się siatki i poprzeczki montowane od strony otwartej przestrzeni regału.

 

Autor: 

Lesław Zieliński
były główny inżynier zarządzania 
bezpieczeństwem pracy, rejestrowany 
audytor pomocniczy SZBP wg ISRS

Autor
Lesław Zieliński
Od 1997 roku zajmuje się tematyką oceny ryzyka zawodowego, zarządzania bhp, pracy służby bhp. Były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem pracy w KGHM Polska Miedź SA - O/ZG ”Lubin” . Rejestrowany audytor pomocniczy SZBP wg ISRS. Autor wielu opracowań kart oceny ryzyka zawodowego, instrukcji i programów szkoleń bhp dla różnych stanowisk pracy w przemyśle i usługach. Prowadzi szkolenia otwarte oraz dedykowane z zagadnień bhp.